2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı: Sıkı Para Politikasına Devam

2026 yılına ait Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'na göre, 2025 yılında Türk lirasındaki istikrarlı seyir, temel mal fiyatları öncülüğünde enflasyonu olumlu yönde etkilemesine rağmen, başta kira olmak üzere hizmet enflasyonundaki artış manşet enflasyonu üzerindeki baskıları artırmıştır.

Gıda fiyatları üzerindeki enflasyonist baskılar azalmış görünse de, olumsuz hava koşullarının etkisiyle arz yönlü gelişmeler bu durumu kısmen sınırlandırmıştır.

Sıkı para politikası duruşu, Türk lirasındaki reel değerlenme ve ekonomi politikaları arasındaki kuvvetli eşgüdümle birlikte, dezenflasyon sürecinin devamını sağlamış ve Eylül 2025 itibarıyla tüketici enflasyonu yıllık bazda 2024 yıl sonuna göre yaklaşık 11,1 puan azalarak %33,3 seviyesine düşmüştür.

2025 yılında jeopolitik gerilimler, taşımacılık maliyetleri ve enerji fiyatlarındaki değişiklikler ile döviz kuru gelişmeleri, üretici fiyatları üzerinde etkili olmuştur. Bu çerçevede, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) Eylül 2025'te %26,6 artış göstermiştir.

ENFLASYONUN SEYRİ

2025'in ilk çeyreğinde döviz kurlarındaki gelişmeler, temel mal fiyatlarında hafif bir artış gözlemlenirken, olumsuz hava koşulları gıda fiyatları üzerindeki enflasyonist baskıları artırmış ve yüksek aylık artışlar, hizmet grubunda fiyatların katılığını devam ettirmiştir.

Bu gelişmeler sonucunda, Mart ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık artış oranı %38,1 olmuştur. Yılın ikinci çeyreğinde, yıllık enflasyon gıda ve hizmet gruplarında yavaşlarken enerji ve temel mallarda sınırlı bir artış yaşanarak TÜFE'nin yıllık artış oranı %35,1'e gerilemiştir.

Yılın üçüncü çeyreğinde, mevsimsel etkenler nedeniyle gıda ve hizmet fiyatlarındaki artışlar sürse de Türk lirasının dengeli performansı, temel mal fiyatları enflasyonunu ılımlı tutmaya devam etmiştir. Eylül 2025 itibarıyla TÜFE yıllık artış oranı %33,3'e düşmüştür.

2025 yılı boyunca temel mallardaki fiyatlar, döviz kurundaki dalgalanmalara paralel olarak ılımlı bir seyir izlerken, hizmet fiyatlarının artışı yılın ilk çeyreğinde ücret artışları ve fiyat ayarlamaları ile hız kazanmıştır.

İkinci çeyrekte baz etkisi kaynaklı bir gerileme yaşanmasına rağmen, hizmet enflasyonundaki atalet etkisi yüksek seviyelerde seyretmiştir. Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri (B) ve (C) endekslerinde Eylül 2025 itibarıyla yıllık artışlar sırasıyla %32,9 ve %32,5 olarak belirlenmiştir.

TCMB, PARA POLİTİKASI UYGULAMALARINA DEVAM EDECEK

Sıkı para politikasının devam etmesi, maliye politikasının desteği ve arz yönlü önlemlerle yurt içi talebin dengelenmesi, döviz kurlarındaki istikrar, enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün yılın geri kalanında devam etmesini sağlayacak. Yıl sonunda TÜFE'de yıllık artış oranının %28,5 civarında gerçekleşmesi beklenmektedir.

TCMB'nin, fiyat istikrarını sağlamak adına enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde para politikası uygulamalarını sürdüreceği öngörülüyor. 2024'ün ilk çeyreğinde 2023'te izlenen para politikası duruşunu koruyan Merkez Bankası, yüksek seyreden hizmet enflasyonu nedeniyle politika faizini toplamda 750 baz puan artırdı.

Merkez Bankası, parasal sıkılaştırmanın etkilerini yakından izleyerek Nisan-Kasım döneminde politika faizini %50 seviyesinde sabit tuttu. Bu dönemde yurt içi talep kademeli olarak yavaşlarken enflasyonun ana eğiliminde geçici dalgalanmalar gözlemlendi.

Aralık 2024'te dezenflasyon sürecindeki ilerleme ve mali koşullardaki iyileşmelerle birlikte politika faizi 250 baz puan indirildi. 2025'in ilk çeyreğinde yurt içi talebin enflasyondaki düşüşü desteklemesi sonucu, TCMB politika faizini 500 baz puan indirerek %42,5 seviyesine düşürdü.

İkinci çeyrekte, finansal piyasalardaki dalgalanma ve küresel riskler göz önüne alınarak politika faizi 350 baz puan arttırıldı. Üçüncü çeyrekte de talep koşullarındaki dengelenme ve dezenflasyonist etkilere bağlı olarak 550 baz puan indirilen politika faizi, Ekim ayında 100 baz puan daha düşürülerek %39,5 seviyesine geriledi.

PARA TABANI 2025'TE %14 ARTTI

Eylül 2025 itibarıyla TCMB'nin altın hariç brüt döviz rezervi, 2024 yılı sonuna göre 4 milyar dolar azalarak 86,7 milyar dolar seviyesine ulaştı.

2025 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla para tabanı, 2024 yıl sonuna göre %14 artarken, emisyon toplamı 198,3 milyar lira artış gösterdi. Bu dönemde TCMB dış varlıkları 25,7 milyar dolar, toplam yükümlülükleri ise 20,5 milyar dolar yükseliş kaydetti.

Buna dayanarak, TCMB'nin net dış varlık pozisyonunda 5,2 milyar dolarlık artış meydana geldi. M1, M2 ve M3 para arzları Eylül 2025 itibarıyla 2024 yılına göre sırasıyla %39,8, %30,1 ve %30 artmıştır. M1 para arzındaki artış, yabancı para cinsinden vadesiz mevduatlar nedeniyle gerçekleşmiştir.

ENFLASYON VE PARA POLİTİKASINDA ATILACAK ADIMLAR

Orta vadede kalıcı fiyat istikrarı sağlamak amacıyla TÜFE'de yıllık artışın 2026 sonunda %16 olarak gerçekleşmesi planlanmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı çerçevesinde uygulanacak politikalar ve önlemler de belirlenmiştir.

Bu çerçevede, para politikası araçları enflasyon oranını düşürmeye yönelik güçlü bir şekilde kullanılacak, maliye ve gelir politikaları ise para politikasıyla uyumlu bir şekilde yürütülecektir. TCMB'nin fiyat istikrarını sağlamak için tüm araçlarını bağımsız bir şekilde kullanmaya devam etmesi beklenirken, dalgalı döviz kuru rejimi de sürdürülecektir.

Ayrıca, finansal sistemde Türk lirası cinsinden varlıkların ağırlığının artırılması desteklenecek. Konut kira ve satışlarındaki fiyat artışlarının enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması için konut arzını artırıcı uygulamalar hayata geçirilecektir. Bu bağlamda İlk Evim Arsa Projesi'yle arsa üretim çalışmaları tamamlanacak ve 235 bin hak sahibine ait arsalar vatandaşlara sunulacaktır.

Hizmet fiyatlarındaki artışları engelleme ve üretim maliyetlerini düşürme hedefleri doğrultusunda önlemler alınacaktır. Enflasyonun ekonomik ve sosyal yaşam üzerindeki olumsuz etkileri hakkında farkındalık artırılacak ve enflasyonla mücadelede toplumsal mutabakat güçlendirilecektir.

Bu kapsamda, daha açık ve anlaşılır bir iletişim stratejisi izlenecek, beklentilerin etkin bir şekilde yönetilmesi sağlanacaktır. Para politikası kararları ve uygulamaları, kamuoyuna şeffaf bir şekilde iletilecek ve enflasyon beklentileri kontrol altında tutulacaktır.