Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, AFAD ve Belediyeler Birliği ortaklığında iki yıl önce başlatılan “Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi: Yüksekova-Şemdinli Fay Zonu, Başkale, Erciş ve Tutak Fayı Projesi” başarıyla tamamlandı.
TÜBİTAK'ın 8,5 milyon lira desteklediği proje kapsamında, Van YYÜ Afet Yönetimi ve Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Azad Sağlam Selçuk, Van YYÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Selçuk ve Van YYÜ Güvenlik Meslek Yüksekokulu Acil Durum ve Afet Yönetimi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Sacit Mutlu'dan oluşan 6 kişilik ekip, yüksek risk taşıyan Van’daki Başkale ve Erciş, Hakkari'deki Yüksekova ve Şemdinli, Ağrı'daki Tutak fayları üzerinde araştırmalar yaptı.
Belirlenen bölgelerde 30 metre uzunluğunda, 3 metre genişliğinde ve 4 metre derinliğinde hendekler açan araştırma ekibi, eski depremlere ait izleri tespit etmek ve tarihlendirmek amacıyla jeolojik veriler topladı. 
Tehlikeli olarak değerlendirilen 5 fayın karakteristik özelliklerini ve deprem tekrarlanma aralıklarını belirlemeye yönelik çalışmaların yıl sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor. Elde edilen veriler, TÜBİTAK, AFAD, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri ve yerel belediyeler gibi kurumlarla paylaşıldı. Akademisyenler bu verileri derslerinde kullanarak deprem bilincinin geliştirilmesine katkıda bulunmaya çalışıyor.
“Yüksekova'nın Zemin Yapısı Depremlere Karşı Çok Zayıf”
Dr. Öğr. Üyesi Mutlu, Van’daki Başkale ve Erciş, Hakkari'deki Yüksekova ve Şemdinli, Ağrı’daki Tutak fayları üzerinde gerçekleştirdikleri kazı çalışmalarının tamamlandığını belirtti.
Erciş ilçesindeki depremlere neden olan fayı da incelediklerini ifade eden Mutlu, şu bilgileri paylaştı:
“Van'da 7,2 büyüklüğündeki deprem bindirme fay üzerinde gerçekleşti. Bu bölgede tektoniğe bağlı oluşan faylar, önemli yıkıcı depremlere yol açıyor. Arazi çalışmaları yaparak Başkale, Erciş, Yüksekova ve Şemdinli ile Tutak faylarını araştırdık. Yüksekova ve Şemdinli fayları şu an ciddi bir risk teşkil ediyor. Tarihsel dönemde bu fayla ilgili kaydedilen yıkıcı bir deprem bulunmuyor. Kazı çalışmalarında elde ettiğimiz verilere göre, Yüksekova ve Şemdinli fayı, ne tarihsel ne de aletsel dönemde deprem seviyeleri göstermiyor. Bu nedenle bölge sismik boşluk olarak değerlendirilmekte. Yüksekova'nın zemin yapısı deprem açısından oldukça zayıf. Bu fay, bölge için önemli bir risk oluşturuyor.”
Kazı çalışmalarından elde edilen örneklerle yaş analizi yaptıklarını belirten Mutlu, “Fay geçmişini ortaya koymak için çalışıyoruz. Örneklerimizi TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'ne gönderdik. Sonuçlar elimizde ama yaşların kalibrasyonu henüz yapılmadı. Bu sonuçları net bir şekilde değerlendireceğiz.” dedi. 
“Araştırmamız Sadece Bilim Samayi Olmayacak”
Afetlerle etkili bir mücadelenin, multidisipliner bir çalışmadan geçtiğine vurgu yapan Mutlu, öğrencilere böyle bir bakış açısı kazandırmaya, afet öncesinde ve sonrasında yapılacakları aktararak farkındalık yaratmaya çalıştıklarını ifade etti. Afet yönetiminin yalnızca bir kurumun üstleneceği bir görev olmadığını, toplumun ve üniversitelerin de dahil olması gerektiğini belirtti. “Afet yönetimi ile ilgili farkındalık, anaokulundan üniversiteye kadar aktarılmalı. Biz bu bilinçte öğrenciler yetiştirmeye çabalıyoruz. Hazırlanan haritalar ise imar çalışmaları için kullanılacak. Çalışmamız yalnızca bilimsel veriler olarak raflarda kalmayacak. Elde ettiğimiz tüm bilgileri AFAD, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri ve belediyelerle paylaşıyoruz. Yapıların inşasında bu verilerden yararlanılacak.” dedi. 
“Geçmişteki Acılardan Ders Alarak Geleceği Planlamalıyız”
Ülkede yaşanan yıkıcı depremler sonucunda büyük acıların yaşandığını hatırlatan Mutlu, şu açıklamaları yaptı:
“Van'da 2011 yılında yaşanan iki büyük depremde 644 vatandaşımız hayatını kaybetti. O günden bu yana hem yapısal hem de sosyolojik açıdan deprem etkilerini yaşıyoruz. Acılardan ders alarak geleceği planlamalıyız. Bunun yolu, afet risk yönetiminden geçmektedir. Herkesin afet yönetimini öğrenmesi gerekiyor. AFAD'ın e-Devlet üzerinden afetlerle ilgili sağlamış olduğu eğitimler mevcut. Herkes bu kaynaklara kolayca ulaşabilir.”
