578 Milyarlık Alım-Satım İşlemi Riskli Bulundu

Vergi Denetim Kurulu'nun (VDK), sahte faturalarla mücadele amacıyla hizmete aldığı yapay zekâ destekli Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi, son iki yıl içerisinde 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcının iştirak ettiği yaklaşık 578 milyar lira tutarındaki işlem risk analizine takıldı. Bu mükelleflere, kayıt ve beyanlarını düzeltme imkânı sunuluyor. VDK, sahte belgelerle mücadele için 1 Ekim itibarıyla yeni önlemleri devreye aldı.

KURGAN DEVREDE

Yeni önlemler çerçevesinde KURGAN Sistemi aktif hale getirildi. Cari verilerle çalışan ve işlem riskini değerlendiren yapay zekâ destekli KURGAN, ekonomideki tüm alım ve satım işlemlerini inceleyerek riskli olanları tespit ediyor. Sistem, işlemlerin gerçekliğini saptamaya çalışarak, sahte belgeye dair riskleri de hızlı bir biçimde belirliyor.

BİLGİ TALEP EDİLDİ

Sistemin geçmişe dönük verilerle çalıştırılması sonucunda 2023 yılına ait 8 bin 753 satıcı ve 35 bin 901 alıcının taraf olduğu yaklaşık 190 milyar lira tutarındaki işlemler riskli bulundu. Ayrıca 2024 yılına dair de 11 bin 530 satıcı ve 52 bin 557 alıcının ilişkili olduğu yaklaşık 389 milyar liralık işlem riskli olarak değerlendirildi. Mükerrer işlem yapan satıcı ve alıcılar devre dışı bırakıldığında, iki yıl için 17 bin 373 satıcı ile 77 bin 834 alıcının yer aldığı yaklaşık 578 milyar lira tutarındaki işlem risk analizine takılmış durumda. Uygulama, yalnızca yüksek riskli görülen işlemleri tespit etmektedir.

Sistemin riskli bulduğu işlemlerle ilgili olarak alıcı mükelleflere yazı gönderilerek bilgi talep edilmeye başlandı. Bu kapsamda 70 binin üzerinde yazı, riskli bulunan işlemlerin alıcılarına ulaştırıldı. Bu yazılar, olası bir denetim öncesinde mükelleflerin durumları hakkında bilgilendirme amacı taşımaktadır. İki yıl içerisinde işlemlere katılan 17 bin 373 satıcının incelemesine de başlandı. Alıcılardan gelecek yanıtlar, satıcılarla ilgili yürütülecek incelemelerde delil teşkil edebilir. Gelen cevaplara göre incelemelerin kapatılması mümkün olacaktır. VDK, riskli işlemlere taraf olan alıcı mükellefi bulunan mali müşavirlere de bilgilendirme yapıyor. Bu bilgilendirme, mükelleflere rehberlik etmeyi hedefliyor; ancak bir sorumluluk yüklemesi söz konusu değil. KURGAN Sistemi, yalnızca riskli işlemleri belirlediği için satıcı ve alıcıya “sahte belge düzenleyicisi veya kullanıcısı olma” statüsü kazandırmamaktadır. Bilgilendirilen mükelleflerin, bilmeden veya yanlışlıkla sahte fatura kullanmasının önüne geçilmesi hedefleniyor. Uyarıları alan mükellefler, kayıtlarını düzeltme olanağı buluyor.

DÜRÜST MÜKELLEFİN HAK VE HUKUKUNU KORUYORUZ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelenin teknolojiye yatırım yaparak ve en yeni sistemleri devreye alarak sürdüğünü belirterek, “Bu sistemlerin amacı mükellefleri cezalandırmak değil, bilgilendirmek ve gönüllü uyumu teşvik etmektir. Dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu her zaman koruyoruz, gerçek alım satım işlemlerine katılanlar için endişe edilecek bir durum bulunmamaktadır.” dedi.