Türkiye'nin Spor Yasası üzerine kaleme alınan ilk kitabın yazarı ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı Asım Ekren, son günlerde kamuoyunu meşgul eden “hakemlerin bahis oynaması” konusuna ilişkin detaylı bir hukuki inceleme gerçekleştirdi. Ekren, meselenin ceza hukuku ve disiplin-etik boyutlarıyla ele alınması gerektiğinin altını çizerken, hakemin bahis oynamasının tek başına suç teşkil etmediğini, ancak yöneteceği maçla bağlantılı bir şekilde bahis oynarsa bu durumun 6222 sayılı Kanun çerçevesinde şike veya teşvik primi suçuna dönüşeceğini belirtti. Savcı Ekren, geçmiş maçların iptal edilebileceğini ancak bunun için kesin delillerin sunulması gerektiğini vurguladı. Hakemlerin isimlerinin ifşa edilmesi konusunda ise “Sevk duyurusu bir suçlama değil, iddianın kurul sürecine taşındığını gösterir. Bu açıklamalar masumiyet karinesine aykırı değildir. Ancak kullanılan dil nötr olmalı; 'suçlu' iması yapılmamalıdır” şeklinde konuştu.
HAPİS CEZASI DA GELEBİLİR!
Savcı Ekren, hakemin bahis oynamasının ceza hukuku bağlamında suç teşkil etmediğini ifade etti. Oynanan yer lisanslıysa ceza hukuku devreye girmiyor. Lisanssız bir platformda bahis oynanıyorsa yine hapis cezası söz konusu olmuyor. 7258 sayılı kanun bu fiili kabahat olarak nitelendirip idari para cezası ile sonuçlanıyor. Suç olarak değerlendirilenler, bahis oynatanlar, yer veya imkân sağlayanlar ve uluslararası sitelere erişim sağlayanlardır. Bu nedenle hakemin “oynayan” statüsünde olması hapis tehdidi yaratmıyor. Ancak bu durum, disiplin ve etik açısından ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Ekren, “Lisanslı bir platformda yapılan bahis nedeniyle ceza verilmez. Ancak hakem, yöneteceği maçla bağlantılı olarak bahis oynar ya da menfaat karşılığında sonucu etkilemeye kalkışırsa, bu 6222 sayılı kanun bağlamında şike veya teşvik primi suçuna dönüşür” dedi. TFF Disiplin Talimatı'nın 57. maddesinin futbolla her türlü bahis eylemini yasakladığını hatırlatan Ekren, bu tür ihlallerin sürekli hak mahrumiyeti gibi sonuçlar doğurabileceğini dile getirdi.
TFF VE SAVCILIK AYRI İLERLER
Savcı Ekren, TFF'deki disiplin sürecinin savcılığın yürüttüğü ceza soruşturmasından bağımsız olduğunu ifade ederek, “Disiplin yargılaması, ceza yargılamasını beklemek zorunda değildir. PFDK, futbolun dürüstlüğünü korumak adına kendi delilleri ile karar alabilir. İki süreç de paralel olarak yürütülebilir. Sevk duyurusu yapıldığında ve sonrasında cezaların uygulanmasında isimlerin açıklanması masumiyet karinesine aykırı değildir. Ancak kullanılan dil nötr olmalı; 'suçlu' iması yapılmamalıdır” dedi. Hakemlerin bahis veya manipülasyon faaliyetlerinin geçmiş maçlara etkisinin olup olmayacağı sorusunu da değerlendiren Ekren, maçların iptal edilebilmesi için güçlü deliller sunulmasının gerektiğini belirtti. Ekren, “Hakem davranışının sonucu etkilediği somut biçimde ispatlanırsa, maç tescili iptal edilir. Bu durumda yeniden oynatma kararı organizasyonu düzenleyen kurumun takdirindedir” şeklinde konuştu.
UEFA SIFIR TOLERANS İSTİYOR
FIFA'nın, hakem Joseph Lamptey'nin manipülasyon yaptığı gerekçesiyle Güney Afrika–Senegal maçını yeniden oynatma kararı örnek gösteren Ekren, bu tür kararların yalnızca “oyunun bütünlüğünü koruma” amacıyla alındığını ifade etti. Ayrıca dünya genelinde UEFA ve FIFA'nın bu konuda sıfır tolerans politikası izlediğini hatırlatarak, Ukraynalı hakem Oleg Oriekhov, Ermenistanlı hakemler Andranik Arsenyan ve Hovhannes Avagyan ile Ganalı hakem Joseph Lamptey'nin futbolla ilgili tüm faaliyetlerden ömür boyu men edildiğini dile getirdi. Ekren, 6222 sayılı Kanun'un sadece maç sonucunu etkilemeye yönelik eylemleri cezalandırdığını belirterek, “Hakemin yalnızca bahis oynaması suç değildir. Ancak sonucu etkileme amacıyla hareket ederse, şike veya teşvik primi suçu oluşur. Bu nedenle futbolun güvenilirliğini korumak için TFF'nin, ölçülü ve şeffaf hareket etmesi gerekir” ifadelerine yer verdi.
