2025-2026 Eğitim-Öğretim Dönemi'nin ilk ara tatili bu hafta sonu başlıyor. Milyonlarca öğrenci 17 Kasım'a kadar toplam 9 gün boyunca tatil yapacak. Ancak dinlenmek amacıyla verilen bu kısa mola, çocuklar için “ekran tuzağına” dönüşme riski taşımakta. Araştırmalar, tatil dönemlerinde çocukların ekran başında geçirdiği sürenin yüzde 30–40 oranında arttığını gösteriyor. Uzmanlar, “Gerçek tatil, ekrana değil hayata bakmakla olur” diyerek ailelere “dijital mola” çağrısı yapıyor.
Zihin Dinlenemiyor
Okul temposunun yoğunluğu nedeniyle zihinsel yorgunluk yaşayan öğrenciler, ara tatili iple çekiyor. Ancak uzmanlar, dijital dünyanın tatili kolayca “yapay bir dinlenmeye” dönüştürdüğünü belirtiyor ve şu uyarıda bulunuyorlar: “Çocuklar gün boyu ders, sınav ve ödevlerle meşgul. Tatil geldiğinde telefonu elinden düşürmemek dinlenme gibi geliyor ama aslında beynin uyarı düzeyini daha da artırıyor. Gerçek dinlenme, ekrandan uzaklaşıp sessizlikle buluşmaktır.” Tatilde ekran karşısında geçirilen her bir saat, öğrencilerin dikkat süresini ve uyku düzenini bozuyor. Uzmanlar, “Beyin, özellikle çocuk yaşta, dijital bombardımandan kurtulmadan yenilenemez” diyor.
Eğlence Değil Stres Kaynağı
Ara tatil döneminde sosyal medya kullanımı ciddi biçimde artış göstermekte. Eğitim Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksoy, çocukların “başkalarının tatilini izleyerek” kendi tatillerini harcadığını vurguluyor. Aksoy, “Tatilde Instagram'da, TikTok'ta vakit geçirmek, görünürde eğlence ama aslında karşılaştırma ve stres kaynağı. Başkalarının hayatına bakarak kendi mutluluğunu unutan bir nesil yetişiyor. Oysa tatil, kendini keşfetmek içindir” diyor. Ailelerin çocuklarıyla birlikte “sosyal medya detoksu” yapmasını öneren eğitim uzmanları, “Bir hafta boyunca cihazları yalnızca belirli saatlerde kullanmak bile dikkat, uyku ve iletişim kalitesini artırır” uyarısında bulunuyor.
Velilere 'Dijital Sınır' Uyarısı
Uzmanlar, tatil süresince ailelerin rol model olmasının önemine dikkat çekiyor. Çocuk Gelişimi Uzmanı Gizem Alkan, “Ebeveyn telefonla meşgulse, çocuktan ekranı bırakmasını beklemek gerçekçi değil,” diyor. Ailelerin evde “dijital kurallar” koymaları öneriliyor:
● Günlük ekran süresi 1 saati geçmemeli.
● Ekransız zamanlarda ailece etkinlik yapılmalı.
● Yemek masasında telefon yasak olmalı.
● Yatmadan 1 saat önce ekran tamamen kapatılmalı.
Beyin Rahatlamalı
Psikiyatrlara göre beyin, tıpkı kaslar gibi dinlenmeye ihtiyaç duymaktadır. “Okul döneminde beyin sürekli bilgiyi işliyor. Tatil, bu süreci yavaşlatmak ve dengeyi yeniden kurmak içindir. Fakat ekran, beyni pasif bırakmak yerine aşırı uyarıyor. Bu nedenle çocuk tatilden yorgun çıkıyor.” Ara tatilde yapılacak en sağlıklı aktiviteler arasında kitap okumak, doğa yürüyüşü yapmak, resim yapmak, müzik dinlemek ya da ailece oyun oynamak yer alıyor. Zihin, ancak doğallıkla temas ettiğinde yenileniyor.
2025-2026 Eğitim-Öğretim Dönemi'nin ilk ara tatili bu hafta sonu başlıyor. Milyonlarca öğrenci 17 Kasım'a kadar toplam 9 gün boyunca tatil yapacak. Ancak dinlenmek amacıyla verilen bu kısa mola, çocuklar için “ekran tuzağına” dönüşme riski taşımakta. Araştırmalar, tatil dönemlerinde çocukların ekran başında geçirdiği sürenin yüzde 30–40 oranında arttığını gösteriyor. Uzmanlar, “Gerçek tatil, ekrana değil hayata bakmakla […]
