İzmir Atakent Anadolu Lisesi'nin 11. sınıf öğrencisi Alp Sirek, geçtiğimiz gün Cadılar Bayramı kutlaması için Bostanlı Sahili'ne gitti. Arkadaşlarıyla birlikte bir marketten edindikleri votkayı, enerji içeceği ile karıştırarak tüketen Sirek, daha sonra eğlence mekanına geçti. Saat 20.00 sularında aniden fenalaştı.
Arkadaşlarının durumu ihbar etmesi üzerine sağlık ekipleri olay yerine çağrıldı. Ambulansla Ege Üniversitesi Hastanesi’ne sevk edilen 16 yaşındaki genç, doktorların tüm müdahalelerine rağmen kurtarılamadı.
Alp Sirek'ten geriye sadece gitar çaldığı görüntüler kaldı.
Bu acı olayın ardından enerji içeceklerinin, özellikle alkol ile kombinlenmesinin potansiyel riskleri yeniden tartışmaya açıldı. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Emrah Özdemir, enerji içeceklerini neden tüketmememiz gerektiğini 5 soruda açıkladı.
1- Enerji içeceklerinin yüksek kafein içeriği sağlığa zararlı mı?
Enerji içecekleri, son yıllarda özellikle gençler arasında yaygın bir şekilde tüketilen, fiziksel ve zihinsel performansı artırdığı düşünülen, genellikle kafein, şeker, amino asitler ve bazı vitaminler içeren ürünlerdir.
Enerji içecekleri içindeki bileşenler şunlardır:
— Kafein, çeşitli bitkilerde doğal olarak bulunan bir uyarıcıdır. Genellikle 200 mg ve üzeri kafein alımı, kafein zehirlenmesine yol açabilir.
— Taurin, fiziksel performansı artırdığı düşünülen bir amino asittir. Ancak bu etkinin kanıtlandığına dair kesin bir veri bulunmamaktadır.
— Enerji içeceklerinde B vitamin kompleksleri, Ginseng, L-Karnitin ve Guarana gibi maddeler de bulunabilir.
— Yüksek düzeyde şeker, bu içeceklerin hızlı bir enerji artışı sağlamasını hedefler.
BÖBREK YETMEZLİĞİNE NEDEN OLABİLİR
Yapılan araştırmalar, enerji içeceklerinin sık ve aşırı tüketimi ile birlikte stres, agresif davranışlar, alkol ve sigara kullanımında artış, hipertansiyon ve uyku kalitesinde bozulma gibi sorunlar yaşandığını ortaya koymaktadır. Bu içecekler alındığında, fiziksel ve mental performansta bir artış gözlemlenirken, bu durum anksiyete, uyku bozukluğu ve titremelere yol açabilir. Ayrıca, aşırı tüketimin kalp krizine kadar gidebilecek ciddi sorunlara neden olabileceği bilinmektedir.
Ayrıca, yüksek kafein içeriği nedeniyle idrar yapımını artıran bu içeceklerin, yeterli sıvı tüketilmediği sıcak havalarda böbrek yetmezliğine sebep olabileceği de belirtilmektedir. Araştırmalar, bu içeceklerin diş sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri olduğunu göstermektedir.
2- Enerji içecekleri ile alkol karıştırıldığında hangi tehlikeler ortaya çıkabilir?
Son yıllarda enerji içeceklerinin alkolle birlikte tüketilmesi yaygınlaşmış durumda. Alkol, kalp damar hastalıkları açısından risk faktörleri oluşturmakta; enerji içecekleri ile kombinlendiğinde kafein nedeniyle kalbin iş yükü önemli ölçüde artabilir. Bunun sonucunda böbrek fonksiyonları bozulabilir, özellikle sıcak havalarda bu durum riski daha da artırır.
KAFEİN TOKSİK DOZLARA ULAŞMA TEHLİKESİ
Bir enerji içeceği genellikle iki espresso veya Türk kahvesi kadar kafein içermektedir. Ancak, kafeinin toksik dozu madde bağımlısı kişilerde değişiklik gösterebilir. Bir enerji içeceği ile günlük izin verilen kafein dozunun %60-70'ini almış olursunuz. Gençlerde enerji içeceklerinin tüketimi, kalp krizi riski, kalbin iş yükünde artış ve böbrek yetmezliği gibi ölümcül sonuçlar doğurabilir.
3- Enerji içeceği ile alkol tüketimi ölümcül olabilir mi?
Enerji içecekleri, kalp rahatsızlığı riski taşıyan gençlerin kullanımında dikkat edilmesi gereken ürünlerdir. Uzun süreli ve peş peşe tüketim, ani kalp krizi riskini artırmaktadır. Genç kalpler, ani krizlere karşı hassas olup, bu durumun sonucunda kayıplar yaşanabilir.
‘TÜKETİMDE DİKKATLİ OLUN’
4- Enerji içeceklerinin tüketiminde yaş sınırı var mı?
Enerji içecekleri için belirli bir yaş sınırı söz konusu değildir. Ancak, bu içeceklerin sağlıklı bulunmadığı görüşü öne sürülmektedir. Sağlık otoriteleri, enerji içecekleri ile alkol kombinasyonunun toksik etkilerini göz önünde bulundurarak, bir yaş sınırı ve alım dozlarının kontrol edilmesini önermektedir.
Bir kardiyolog olarak enerji içeceği ile alkol tüketiminin tehlikeli olduğu konusunda uyarıda bulunarak, bu kombinasyonun ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirtmekteyim. Anlık fiziksel performans artışı, çok pahalı bir bedel ödetebilir.
5- Gençlerin güvenli günlük maksimum kafein alım sınırı nedir?
Kardiyologlar olarak kafein konusunda dikkatli bir yaklaşım sergiliyoruz. Türk kahvesi veya espresso gibi içeceklerin tüketilmesini öneriyoruz. Ancak, 250 cc'lik bir enerji içeceğinde bu miktarın çok daha fazlasını almış olabileceğinizi unutmamalısınız. Kafein, şeker ve alkolün birleşimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
