2015 yılında Bursa Yenişehir'deki bir apartmanın yöneticisi, apartmanın içindeki bir evin kapısını görecek şekilde güvenlik kamerası taktırdı. Ev sahibi, kameranın apartman yönetim odasındaki bilgisayara kayıt yaptığını ve apartman yöneticisinin evine girenlerin görüntülerini kaydettiğini belirterek şikayetçi oldu.
‘Özel hayatın gizliliğini ihlal’ suçundan hakkında dava açılan apartman yöneticisi, geçtiğimiz günlerde Yenişehir 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nde hâkim karşısına çıktı.
Yenişehir 1. Asliye Ceza Mahkemesi, sanığa “görevinin verdiği yetkiyi kötüye kullanarak özel hayatın gizliliğini ihlal ettiğini” gerekçesiyle 2 yıl 6 ay hapis cezası verdi.
Suç işleme kastının bulunmadığını belirten sanık, karara itiraz etse de temyiz incelemesini yapan Yargıtay 12. Ceza Dairesi, yerel mahkeme kararını hukuka uygun bularak onadı.
Yargıtay’ın onadığı karar, apartmanlar, müstakil evler ve hatta iş yerleri önündeki kamera kullanımı hakkında pek çok soru işaretini de beraberinde getirdi.
BU DAVADA NEDEN ‘ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL’ KARARI VERİLDİ?
“Ceza hukukunda, kişilerin niyetlerine ve amaçlarına bakılmaz. Kanunun suç olarak tanımladığı hukuki yararı ihlal eden kişi, suçu işlemiş olur. Kişinin oturduğu konuta giren çıkanlar ve giriş çıkış saatleri de özel hayatına dahildir. Apartman yöneticisinin 'amacım asansörü ya da koridoru güvenlik amacıyla kaydetmekti' demesinin bir anlamı yoktur” diyen Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, ekledi:
Yöneticinin önce Olağan veya Olağanüstü Kat Malikleri Genel Kurulunda kamera sistemi kurulması kararını tüm kat maliklerinin 4/5 çoğunluğu ile alması gerektiğinden bahseden Kiraz, “Kurulacak bu sistemin, bağımsız bölüm daire kapılarını görmeyecek şekilde ayarlanması gerekirdi. Bu şekilde ilerleseydi burada herhangi bir suç oluşmayacaktı, yine alınan karar da Kat Mülkiyeti Kanununa aykırı olmayacaktı. Bunu yapmadığı için verilen ceza kararı doğrudur ve bu eylemi görüntü kaydederek yaptığı için de verilen ceza bir kat artırılmıştır” dedi.
Türk Ceza Kanunu'nun 134. maddesine göre; kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu ihlalin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle gerçekleştirilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
APARTMAN KAPISI ÖZEL ALAN KAPSAMINDA MIDIR?
Kiraz bu soruyu, “Apartmanlarda ve sitelerde ortak yaşamımızı belirleyen temel kanun Kat Mülkiyeti Kanunudur. Bu kanun kapsamında bağımsız bölümleri oluşturan daire kapılarının dış kapı alanları ortak alan olarak değerlendirilmektedir. Bu kapı önünde bulunan alanlar da yine ortak alan kapsamına girmektedir” sözleriyle yanıtladı.
Yargıtay’ın mevcut kararı ile kapı dışı ve önü alanların özel alan olduğu yönünde bir karar vermediğinden bahseden Ali Güvenç Kiraz şu detayları verdi:
“Yargıtay, çok uzun zamandır istikrarlı bir şekilde kat malikinin kapı önüne herhangi bir üniteyi koyamayacağını (ayakkabılık, kullanılmayan eşyalar, bisiklet vb.) ve bunun Kat Mülkiyeti Kanununa aykırı olduğuna, yine bu yapılan müdahalelerin de giderilmesi gerektiği yönündeki kararlarını vermektedir.”
APARTMAN GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN BU HUSUSLAR DİKKATE ALINMALI
Peki apartman güvenliğini sağlama ihtiyacı ile kat maliklerinin özel hayatının gizliliği hakkı arasındaki denge hukuken nasıl kurulmalıdır?
Kiraz, şunları söyledi:
“Bir apartman veya sitede bina yapılırken yönetim planında da yer alacak şekilde ‘kamera sisteminin var olduğu ve bu sistem kapsamında güvenlik amaçlı ancak kapı önlerini, daire balkonlarını, daire içlerini göstermeyecek şekilde kamera sistemi kurulmuş olduğu’ belirtilmiş ise bu geçerlidir.”
“Apartman veya site yapıldıktan sonra güvenlik amaçlı olarak kamera sisteminin kurulması ihtiyacı oluşmuş ise bu durumda apartman veya site yönetimi kat maliklerini ya olağanüstü kat malikleri genel kuruluna davet etmelidir ya da olağan kat malikleri genel kurulunda gündeme bu konuyu ilave etmelidir” diyen Kiraz ekledi:
“Her iki halde de kamera sistemi kurulması Kat Mülkiyeti Kanunu 19/2. Maddesi kapsamında değerlendirilecek olup mevcut apartman veya sitede oturan tüm kat maliklerinin 4/5 çoğunluğu ile bu karar alınmalıdır. Tabi bu karar yine özel hayatın gizliliği ihlal edecek bir şekilde alınamaz, kapı önleri gösterilecek bir şekilde bir kamera sistemi kurulamaz. Apartman genel kapısı, ortak bahçeler, sosyal tesisler, güvenlik alanları, asansör içleri gibi alanlarda bu sistem kurulabilir.”
Kendi katına kamera takılmasını istemeyen kat maliki, Kat Malikleri Kurulunda karar alınması halinde ve eğer bu karar daire önlerini gösterecek şekilde bir kamera sisteminin kurulması ise her zaman iptalini ve hâkimin müdahale etmesini isteyerek sistemin kaldırılmasını talep edebilir. Bu tür kararlarda zaman aşımı süresi yoktur. Daireyi satın alan yeni malik dahil bu davayı aldığı tarihten itibaren açabilir.
Ali Güvenç Kiraz
İŞ YERLERİ İÇİN DE AYNI KURALLAR GEÇERLİ Mİ?
Birçok apartmanın giriş katları iş yerlerine ayrılmış durumda. Bu iş yerlerinin giriş kapısında da kameralar bulunuyor. Bu durumda iş yerlerinin izlemesi gereken adımlar neler?
“İşyerleri de niteliği ne olursa olsun o apartmana veya siteye bağlıdır. Bu konuda işyerleri de dairelerin uymakla yükümlü olduğu kurallara tabidir” diyen Kiraz şu bilgileri verdi:
“Bu kapsamda bir işyeri malikinin diğer bir işyerinin veya dairesinin kapı önünü görmeyecek şekilde kamera sistemi taktırabilmesi için ya yönetim planında hüküm olması ya da olağanüstü/olağan kat malikleri genel kurulunda tüm kat maliklerinin 4/5 çoğunluğu ile karar aldırması zorunludur. İşyeri maliki özel hayatın gizliliğini ihlal etmese bile kat maliklerinin onayı olmadan kamera sistemi kuramaz. Böyle bir durum söz konusu olursa her kat maliki herhangi bir zamanaşımı süresi olmadan ‘eski hale getirme’ davasını ilgili işyeri malikine karşı açabilir.”
TÜRKİYE’DE KURUL KARARI ALMADAN HAREKET EDİLİYOR
Ali Güvenç Kiraz, “Apartman veya site yönetimleri Türkiye’de maalesef genel kurul kararı almadan birçok kararı alabileceklerini zannediyorlar. Sonuçta bazen bu olayda olduğu gibi böyle üzücü olabiliyor” dedi ve ekledi:
–Yönetim planında bina yapımında böyle bir sistem kurulmuş ise site veya apartman yönetimlerinin yapabilecekleri bir şey yoktur. Bu şekilde yapılmış site veya apartmanlarda eğer kamera sistemleri daire içlerini, önlerini gösteriyorsa bunları kaldırma kararı alabilirler.
–Ancak apartman veya site yapılırken kamera sistemi kurulmamışsa, sonradan kurulacaksa yönetimler kesinlikle bir genel kurul kararı olmadan hareket etmemelidirler. Genel kurul kararı alsalar dahi yine özel hayatın gizliliğini ihlal edecek bir şekilde kamera sistemi kurdurmamalıdırlar.
–Apartman veya sitelerde yöneticiler eğer bu olayda da olduğu gibi bir kamera sistemi kurdurmuş ve kayıt alıyorsalar, sistemin özel hayatın gizliliğini ihlal edecek bölümlerini hemen iptal ederek böylesi bir ceza ile karşı karşıya kalmamalıdırlar.
