Sürücülerin kafasındaki soru işaretlerini açıklayan Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) Başkanı Berkan Bayram, “İstanbul İtfaiyesi'ne göre son 4 yılda İstanbul'da yalnızca 19 elektrikli otomobil yanması yaşandı. Bu sayıya karşılık benzin ve dizel araç yangınları ise 114 olarak kaydedildi. Elektrikli araçların konvansiyonel araçlara göre 80 kat daha güvenli olduğunu belirtmekte fayda var.” dedi. Bayram, elektrikli araçların yangın sebeplerini ve alınması gereken önlemleri anlattı.
1- Elektrikli Araçların Bataryaları Neden Yanıyor?
Bu durum “termal kaçak” olarak adlandırılır. Termal kaçak, batarya hücresinde başlayan ve kontrolsüzce gerçekleşen, hücre sıcaklığını artırarak yanıcı gazlar salan bir kimyasal reaksiyondur. Ana sebep genellikle dikkatsiz kullanım sonucu oluşan fiziksel hasarlardır. Özellikle batarya koruma plakasına zarar vermesi, sonraki darbelere yol açabilir. Diğer nedenler arasında batarya paketinin dışardan ısınması, aşırı şarj/deşarj işlemleri ve imalat hataları yer alır.
2- Yangını Önlemek İçin Hangi Güvenlik Sistemleri Var?
Termal kaçak ve yangına karşı önleyici sistemler, elektrikli otomobillerde gelişmiş güvenlik önlemleri ile ele alınmaktadır. Öncelikle Batarya Yönetim Sistemi (BMS) bulunur; bu sistem, batarya paketindeki enerji akışını milisaniyeler içerisinde izler, anormal durumlarda otomatik olarak devreye girer. Ayrıca Termal Yönetim Sistemi (TMS) ile birlikte çalışarak bataryanın optimum sıcaklık aralığını korur.
Bataryalar, darbeye dayanıklı yapısal tasarımıyla korunmaktadır. Bu sistemler, potansiyel termal kaçakları önceden tespit etmeyi ve kontrol altına almayı hedefler.
3- Neden Elektrikli Araçlar Kazada Kilitleniyor?
Yeni nesil araçlarda kapı kilitlenmesi, genellikle bir güvenlik önlemidir. Güç kaybı yaşanması durumunda, elektrikli kapılar mekanik olarak çalışmaz hale gelebilir. Bunun yanı sıra, büyük kazalarda hava yastıkları devreye girdiğinde, merkezi kilit sistemi tüm kapıların kilidini açmayı amaçlar.
4- Elektrikli Araç Yangınları Neden Zordur?
Elektrikli araç yangınları, aşırı sıcaklıklar ve zehirli gazlar açığa çıkararak itfaiye müdahelesini zor hale getirebilir. Yangın sonrası yüksek sıcaklıklar, batarya hücresinin kendi kendine ısınmaya devam etmesine yol açar. Bu nedenle yangın sonrası bile bataryanın durumu izlenmeli ve soğutulmalıdır.
Günümüzde elektrikli araçların yangın riski, her 1 milyon kilometrede geleneksel araçlardan daha düşük oranlara sahiptir. Geçen yıl 14 milyon elektrikli araç satılırken, bu yılın ilk 10 ayında satış 17 milyona ulaştı.
Berkan Bayram
5- Yangın Riskini Azaltmak İçin Neler Yapılmalı?
Elektrikli araç sahipleri, şarj yaparken dikkatli olmalı ve uygun ekipman kullanmalıdır. Yanlış şarj yöntemleri, özellikle zayıf uzatma kabloları kullanarak yapılan şarjlar, araç yangınlarına sebep olabiliyor. Düzenli fiziksel hasar kontrolü yapmaları da önemlidir. Batarya nivelini sürekli izlemek ve aşırı yüklenmeden kaçınmak, güvenliği artıracaktır.
6- Bir Elektrikli Araç Yangınında Ne Yapılmalı?
— İlk olarak araçtan çıkmak ve güvenli bir alana uzaklaşmak gereklidir.
— Araç güvenli bir konuma çekip durdurulmalı, yüksek voltaj akışı kesilecektir.
— Acil yardım çağrılmalı ve yangın hakkında bilgi verilmelidir.
— Aracın mekanik açma kolları bulunabiliyorsa, kullanıcı el kitabından incelenmelidir.
— Cam kırmak için sert bir alet bulundurmak faydalı olacaktır.
7- Elektrikli Araçlar Ne Kadar Güvenli?
Elektrikli araç almanın güvenli olmadığı yönündeki yorumlar, eski düşüncelerden kaynaklanmaktadır. Elektrikli araçlar, teknoloji ve güvenlik açısından olgunlaşmış araçlardır. Bu yıl içinde 17 milyon elektrikli otomobil satış rakamı, güvenlik algısını değiştirmiştir. Berkan Bayram, elektrikli otomobillerin geleneksel araçlara göre yangın riski açısından daha düşük olduğunu hatırlatıyor.
Fotoğraflar: İHA, iStock, Alamy
