Mantar Ekoloji Araştırma Uzmanı Mahmut Akdoğan: Yediğiniz mantar son yemeğiniz olmasın

Bu nedenle yalnızca bilinen mantar türlerini tanımakla kalmayıp, onlara benzeyen zehirli türlerden de haberdar olabilmek son derece önemlidir. Ormanlık alanlarda kaybolmaların önüne geçmek için bilinmeyen bölgelerden uzak durmak en etkili çözümdür.

Mantar mevsiminin başlamasıyla birlikte Türkiye'de mantar zehirlenmeleri ve maalesef ölümle sonuçlanan vakalar artmaya başladı. Mantar Ekolojisi Araştırmacısı Mahmut Akdoğan, mantar zehirlenmelerinin başlıca sebeplerini yanlış inanışlar, kurumların sorumlulukları ve alınabilecek önleyici tedbirlerle azaltmanın mümkün olduğunu belirtti. “Yediğiniz son yemek mantar olmasın,” uyarısında bulundu.

Akdoğan, yalnızca bilinen mantar türlerinin tanınmasının değil, bu türlere benzeyen zehirli çeşitlerin de ayırt edilebilmesi gerektiğini vurguladı. “Ülkemizde halk tarafından tanınan güvenilir mantar türleri oldukça sınırlıdır. Bazı zehirli türler, görünüşme açısından yenilebilir mantarlarla benzerlik gösterdiğinden, bu durum birçok ölümcül hataya yol açabiliyor,” diye ekledi.

YANLIŞ İNANÇLAR VE BİLGİ KİRLİLİĞİ

Akdoğan, mantarlar hakkında toplumda yaygın olan birçok bilimsel dayanağı olmayan yanlış inanışların varlığını dile getirerek, “Böceklerin yediği veya içinde kurtçuk olan mantarların zehirsiz olduğu inancı yanlıştır. Bir mantarın böcekler tarafından yenilmesi, onun insanlar için de güvenli olduğu anlamına gelmez. Örneğin, Amanita phalloides (Köy Göçüren) mantarı, sıkça zehirlenmelere ve ölümlere neden olmaktadır ve böcekler tarafından da tüketilmektedir,” dedi. Ayrıca, renkli veya renk değiştiren mantarların zehirli olduğu algısının bilimsel olarak doğru olmadığını belirtti.

Akdoğan, deneyimsiz kişilerin renk değişimi gösteren mantar türlerinden uzak durmalarının önemine dikkat çekti. Ayrıca, ağaç üzerinde yetişen bazı mantar türlerinin lezzetli olabileceği ancak bu alanda da zehirli çeşitlerin bulunduğuna vurgu yaptı. Örneğin, Galerina marginata (Cenaze çanı mantarı) genellikle çürümekte olan ağaçlarda yetişir ve son derece zehirlidir.

UZMAN KİŞİLERİN VERECEĞİ SEMİNERLER ZEHİRLENME VAKALARINI ÖNLER

Mantar zehirlenmelerinin önlenmesinin sadece bireysel farkındalıkla değil, aynı zamanda kurumsal tedbirlerle de mümkün olduğunu belirten Akdoğan, “Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri gibi kurumlar halkın doğru bilgiye ulaşması için teorik ve uygulamalı eğitim programları düzenlemelidir,” dedi.

Gerçekleştirilecek faaliyetler arasında mantar tanıma ve tür ayrımı eğitimleri, zehirli mantar türleri hakkında bilgilendirici seminerler, doğa gezileri ve halk eğitim merkezlerinde mantar farkındalığı kursları yer almalıdır. Ayrıca halka bilinçlendirme amacıyla sosyal etkinlikler de düzenlenmelidir.

HASTAYI KUSTURMAK YERİNE ACİLEN EN YAKIN SAĞLIK KURUMUNA GÖTÜRÜN

Mantar zehirlenmelerinin belirtilerinin (mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi vb.) toplumda bilinmesi gerektiğini vurgulayan Akdoğan, “Zehirlenme şüphesi olduğunda hastayı kusturmaya çalışmak yanlıştır. Bu durum aspirasyon riski doğurur, bunun yerine hasta en kısa sürede sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır,” dedi. Mantar satış yerlerinde yalnızca denetimden geçen ve güvenli türlerin satışına izin verilmesi gerektiğini belirtti.

ALINACAK BASİT ÖNLEMLER HAYATINIZI KURTARIR

Akdoğan, “Emin olmadığınız mantarları toplamaktan kaçının, çiğ tüketimden uzak durun, hava alabilen sepetler kullanın ve şüphe duyulan her durumda uzmanlara danışın,” diyerek basit önlemlerle zehirlenmelerin önlenebileceğini belirtti. Doğa ve gıda güvenliği konularında halk eğitimine daha fazla yer verilmesi gerektiğini vurguladı.