Kültür Harcamalarında Yüzde 83 Artış: 408 Milyar Lirayı Geçti!

Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 yılına dair kültür ekonomisi ve kültürel istihdam verilerini paylaştı.

Buna göre, kültür harcamaları geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 83,3 artarak 408 milyar 339 milyon 432 bin liraya ulaştı.

Kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2024 yılında yüzde 0,9 olarak gerçekleşti.

Bu süreçte toplam kültür harcamalarının içinde genel devlet harcamalarının payı yüzde 49,1 seviyesine ulaştı.

Genel devlet harcamaları içerisindeki kültür harcamaları geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 76,1 artarak 200 milyar 369 milyon 171 bin liraya çıktı. Bu harcamaların yüzde 67,8'i merkezi devlet bütçesinden karşılandı. Genel devlet kültür harcamaları içinde en yüksek payı yüzde 17,7 ile kültürel miras alanı aldı.

Hane halklarının kültür harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 91,5 oranında artarak 203 milyar 807 milyon 948 bin liraya yükseldi.

Hane halkları tarafından gerçekleştirilen toplam kültür harcamasının dağılımında, bilgi işleme ekipmanları yüzde 25, kültürel hizmetler yüzde 24,3 ve kitaplar yüzde 18,1 paya sahip olduğu gözlemlendi.

Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren işletimlerin faktör maliyetiyle katma değeri yüzde 73,9 artarak 188 milyar 547 milyon 288 bin lira olurken, katma değerin yüzde 20,7'si kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,1'i sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayıncılığı faaliyetlerinden kaynaklandı. Yüzde 11,6'lık bir pay ise mimarlık faaliyetleri tarafından üretildi.

Kültürel Mal İhracatında Artış

Kültürel mal ihracatı, geçen yıla kıyasla yüzde 8,1 artışla 9 milyar 876 milyon 466 bin dolar olarak kaydedildi. Kültürel mal ithalatı da yüzde 166 artarak 7 milyar 336 milyon 440 bin dolara ulaştı. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatındaki payı 2024'te yüzde 4,2, kültürel mal ithalatının ise yüzde 2,3 oldu.

Kültürel alanlar arasında ihracatı ve ithalatı en çok olan alanın el sanatları olduğu belirlendi.

Kültürel İstihdamda Yüzde 6,5 Artış

Kültürel istihdam, 2024 yılı itibarıyla 2023'e göre yüzde 6,5 artış göstererek 957 bin kişi olarak belirlenirken, kültürel istihdamın toplam istihdam içerisindeki payı yüzde 2,9 seviyesinde gerçekleşti.

Kültürel istihdam içinde erkeklerin oranı yüzde 52,2, kadınların oranı ise yüzde 47,8 olarak kaydedildi. Kültürel istihdamdaki bireylerin yüzde 45,4'ü yükseköğretim mezunu, yüzde 30,5'i lise altı eğitim almış ve yüzde 24,1'i ise lise ve dengi meslek okulu mezunlarından oluştu.

Kültürel istihdamın yüzde 79,9'unu kültürel meslek alanlarında, yüzde 20,1'ini ise kültürel olmayan meslek alanlarında görev yapanlar oluşturdu. Kültürel istihdam içindeki kişilerin yüzde 32,6'sını el sanatları çalışanları, yüzde 19,2'sini mimarlar, planlamacılar, harita mühendisleri ve tasarımcılar, yüzde 8,2'sini ise yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler oluşturduğu görüldü.

Kadın istihdam oranının en düşük olduğu kültürel meslek alanı, yüzde 28,2 ile sanat, kültür ve mutfağa yönelik yardımcı profesyonel meslek mensupları olurken, en yüksek kadın istihdam oranı yüzde 77,7 ile diğer dil öğretmenleri arasında kaydedildi.