Toplam Girişimlerde KOBİ'lerin Payı Öne Çıkıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait KOBİ istatistiklerini yayımladı. Raporun sonuçlarına göre; KOBİ'ler, 2024 yılında toplam girişim sayısının %99,6'sını oluşturdu. Aynı zamanda, istihdamın %68,5'ini, personel maliyetinin %43,5'ini, cironun %44,1'ini, üretim değerinin %39,8'ini ve faktör maliyeti ile katma değerin %41,2'sini de kapsıyor.

KOBİ'LERİN FAALİYET GÖSTERDİĞİ SEKTÖRLER

Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflandırmasına göre, KOBİ'lerin 2024 yılında %35,1'i toptan ve perakende ticaret ile motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarım sektöründe faaliyet gösterdi. %15,3’ü ulaştırma ve depolama, %12,1’i ise imalat sanayi sektöründeki KOBİ'lerden meydana geldi. İmalat sanayi sektörü içinde KOBİ'lerin istihdam oranı %25,4, personel maliyeti %33,5, ciro %25,5, faktör maliyetiyle katma değer %34,9 ve üretim değeri ise %41,2 olarak kaydedildi.

KOBİ girişimlerinin 2015 yılında çalışan başına ortalama katma değeri 26 bin TL iken, 2024 yılında bu değer 479 bin TL'ye ulaştı. KOBİ grupları arasında 2015 ve 2024 yılları için en yüksek ortalama çalışan başına katma değer, orta ölçekli girişimlerde 46 bin TL ve 969 bin TL olarak gerçekleşirken, küçük ölçekli girişimlerde bu değerler 31 bin TL ve 558 bin TL, mikro ölçekli girişimlerde ise 12 bin TL ve 175 bin TL olarak belirlendi.

ÇALIŞAN BAŞINA PERSONEL MALİYETİ 253 BİN LİRA OLDU

2015 yılında KOBİ girişimlerinde çalışan başına ortalama personel maliyeti 17 bin TL iken, bu rakam 2024 yılında 253 bin TL'ye çıktı. 2015 ve 2024 yıllarında orta ölçekli girişimlerin çalışan başına personel maliyeti sırasıyla 27 bin TL ve 439 bin TL ile en yüksek seviyelere ulaştı. Küçük ölçekli girişimlerde bu değerler 20 bin TL ve 310 bin TL, mikro ölçekli girişimlerde ise 8 bin TL ve 121 bin TL olarak ifade edildi.

YÜKSEK TEKNOLOJİ SINIFINDA 3 BİN 790 KOBİ ÜRETİM YAPTI

İmalat sanayi sektöründeki KOBİ'ler teknoloji seviyelerine göre değerlendirildiğinde, %54,8'inin düşük teknoloji sınıfında üretim yaptığı, büyük ölçekli girişimlerde bu oranın %41,5 olduğu görüldü. Mikro ölçekli girişimler açısından bakıldığında, %56,2'si düşük teknoloji, %32,1'i orta-düşük teknoloji, %11'i orta-yüksek teknoloji ve %0,7'si yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar %48,3, %32,7, %17,9 ve %1,1, orta ölçekli girişimlerde ise %47,7, %31, %19,8 ve %1,5 şeklinde dağıldı.

KOBİ'LERİN DOĞUM ORANI YÜZDE 15,9 OLDU

2023 yılında doğan KOBİ girişimlerinin 2023 yılındaki aktif KOBİ girişimi sayısına oranı %15,3, bu girişimlerdeki istihdamın aktif KOBİ istihdamı içindeki payı ise %6,9 idi. 2024 yılında bu oranlar sırasıyla %15,9 ve %7 olarak belirlenmiştir. Mikro ölçekli girişimler en yüksek doğum oranını %17,3 ile elde ederken, bunu %4,7 ile küçük ölçekli ve %4,2 ile orta ölçekli girişimler takip etti. Ayrıca, doğan girişimlerin istihdam içindeki oranlarında en yüksek pay %12,4 ile mikro ölçekli girişimlere, ardından %2,7 ile küçük ölçekli ve %1,9 ile orta ölçekli girişimlere aittir.

KOBİ'LER TOPLAM İHRACATTA ÖNEMLİ BİR PAYA SAHİP

2024 yılı itibarıyla toplam ihracatın %29,6'sını, ithalatın ise %15,9'unu KOBİ'ler gerçekleştirdi. Toplam ihracatta mikro ölçekli girişimlerin payı %2,4, küçük ölçekli girişimlerin payı %10,7, orta ölçekli girişimlerin payı %16,5 olurken, büyük ölçekli girişimlerin ihraç payı ise %70,4 olarak kaydedildi. KOBİ'lerin ihracatının %59,4'ü ticaret sektöründe, %34,3'ü ise imalat sanayi sektöründe gerçekleşti. 2024 yılında toplam ithalatta mikro ölçekli girişimlerin payı %0,9, küçük ölçekli girişimlerin payı %5,2, orta ölçekli girişimlerin payı da %9,8 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı ise %84,1 olarak gerçekleşti. KOBİ'lerin 2015 yılında 49 milyar dolar olan ihracatı, 2024 yılında 76 milyar dolara çıkarken, ithalat ise 2015 yılında 36 milyar dolardan 2024'te 51 milyar dolara yükseldi.

KOBİ'LERİN 615 PATENTİ TESCİL EDİLDİ

2024'te KOBİ'lerin toplam patent başvuru sayısı 1417 olurken, bu süreçte 615 patent tescil edildi. KOBİ ölçekleri arasında, küçük ölçekli girişimler 494 patent başvurusu ile öncü konumda yer alırken, patent tescilinde 237 tescille orta ölçekli girişimler ilk sırayı aldı. (DHA)