TÜİK Verilerine Göre: En Zengin Grubun Gelir Payı Yüzde 48 Oldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Gelir Dağılımı İstatistikleri'ni yayımladı. Araştırma sonuçlarına göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla göre 0,1 puan düşerek yüzde 48,0'a geriledi. Öte yandan, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun gelir payı ise 0,1 puan artarak yüzde 6,4 olarak belirlendi.

GİNİ KATSAYISI 0,410 OLARAK BELİRLENDİ

Gelir dağılımı eşitsizliğini gösteren Gini katsayısı, sıfıra yaklaşması durumunda eşitliği, bire yaklaşması durumunda ise bozulmayı ifade eder. Gini katsayısı hesaplanırken, hanelerin ve fertlerin yıllık gelirlerinin toplamından ödenen vergiler ve diğer hane veya kişilere yapılan düzenli transferler düşürülerek elde edilen kullanılabilir hanehalkı geliri kullanılmaktadır.

2025 yılı verileri ile birlikte, idari kayıtlardan elde edilen vergi ve sosyal güvenlik priminin net kullanılabilir gelire dahil edilmesiyle brüt gelir Gini katsayısı hesaplanmıştır.

Son araştırma sonuçlarına göre, Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,003 puan düşüşle 0,410 olarak tahmin edilmiştir. Tüm sosyal transferlerin hariç tutulması durumunda Gini katsayısı 0,473, emeklilik ve dul-yetim maaşlarının dahil edilmediği sosyal transfer gelirlerinde ise 0,420 olarak tahmin edilmektedir. Brüt gelir üzerinden hesaplanan Gini katsayısı ise 0,422'dir.

Sosyal yapının en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin gelirinin, en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin gelirine oranı olan P80/P20, bir önceki yıla göre 0,2 puan düşerek 7,5 olurken, gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun, en az pay alan yüzde 10'unun gelirine oranı olan P90/P10 ise 0,4 puan azalarak 12,9 olarak kaydedilmiştir.

YILLIK ORTALAMA HANEHALKI KULLANILABİLİR GELİRİ 662 BİN 414 TL OLDU

Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, Türkiye'de bir önceki yıla göre yüzde 76,7 artışla 662 bin 414 TL'ye yükseldi.

YILLIK ORTALAMA EŞDEĞER HANEHALKI KULLANILABİLİR FERT GELİRİ 332 BİN 882 TL OLDU

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri, Türkiye'de bir önceki yıla göre yüzde 77,3 artarak 187 bin 728 TL'den 332 bin 882 TL'ye çıktı.

TEK KİŞİLİK HANEHALKLARINDA YILLIK ORTALAMA GELİR 418 025 TL OLDU

Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirinde en yüksek kazanç geçen yıl itibarıyla 194 bin 166 TL artarak 418 bin 025 TL ile tek kişilik hanehalklarına aittir.

Çekirdek aile içermeyen hanehalklarının yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 386 bin 713 TL olurken, yalnızca tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarındaki bu değer ise 338 bin 164 TL'dir. En düşük yıllık ortalama gelir ise 264 bin 413 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer bireylerden oluşan hanehalklarına aittir.

TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK PAYI YÜZDE 49,7 İLE MAAŞ VE ÜCRET GELİRİ ALDI

Toplam gelir içerisinde en büyük pay, bir önceki yıla göre 0,9 puan artarak yüzde 49,7 ile maaş ve ücret gelirine aittir. İkinci sırayı yüzde 18,3 ile müteşebbis geliri alırken, üçüncü sırada ise yüzde 18,2 ile sosyal transfer gelirleri yer almaktadır.

Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki oranı yüzde 15,6 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 89,3 olarak belirlenmiştir.

EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ 566 BİN 839 TL İLE YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARINDIR

Eğitim durumuna göre yıllık ortalama esas iş gelirleri, yükseköğretim mezunlarında 566 bin 839 TL, lise ve dengi mezunlarda 376 bin 932 TL, lise altı eğitimlilerde 290 bin 323 TL, eğitim durumu olmayanlarda 183 bin 900 TL olarak hesaplanmıştır. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 83,0 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük artış ise yüzde 56,7 ile lise ve dengi okul mezunlarında olmuştur.

YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİNDEKİ EN YÜKSEK ARTIŞ YÜZDE 79,0 İLE İNŞAAT SEKTÖRÜNDE OLDU

Esas iş gelirlerinin sektörel anlamda incelendiğinde, en yüksek yıllık ortalama gelir 426 bin 045 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelir ise 237 bin 461 TL ile tarım sektöründe gözlemlenmiştir. Bir önceki yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en fazla artış, yüzde 79,0 ile inşaat sektöründe gerçekleşirken, bunu yüzde 75,8 ile hizmet sektörü takip etmiştir. Ayrıca sanayi sektöründe yüzde 70,1, tarım sektöründe ise yüzde 54,4'lük artış gözlemlenmiştir.

EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ 1 MİLYON 204 BİN 791 TL İLE İŞVERENLERE AİTTİR

İş durumlarına göre yıllık ortalama esas iş gelirleri, işverenlerde 1 milyon 204 bin 791 TL, ücretli çalışanlarda 379 bin 047 TL, kendi hesabına çalışanlarda 348 bin 045 TL ve yevmiyelilerde ise 186 bin 682 TL olarak hesaplanmıştır. Geçen yıla göre en yüksek artış, yüzde 80,7 ile ücretli çalışanlarda; en düşük artış ise yüzde 49,7 ile işverenlerde gerçekleşmiştir.

EN DÜŞÜK GELİR TRB2 (VAN, MUŞ, BİTLİS, HAKKARİ) BÖLGESİNDE TESPİT EDİLDİ

Araştırma sonuçlarına göre 2025 yılında Türkiye'deki yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 332 bin 882 TL iken, en yüksek gelir TR51 (Ankara) bölgesinde 449 bin 618 TL olarak belirlenmiştir. Bu bölgeyi, 434 bin 929 TL ile TR10 (İstanbul) ve 405 bin 896 TL ile TR31 (İzmir) bölgesinden gelen haneler takip etmektedir. En düşük yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 172 bin 552 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde kaydedilmiştir.

GELİR EŞİTSİZLİĞİ EN FAZLA TR71 (KIRIKKALE, AKSARAY, NİĞDE, NEVŞEHİR, KIRŞEHİR) BÖLGESİNDE GÖZLEMLENDİ

Son araştırma sonuçlarına göre Türkiye'de P80/P20 oranı 7,5 olarak belirlenirken, en düşük oranın gözlemlendiği İBBS 2. Düzey bölgeleri 4,6 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) iken, bu bölgeleri 4,9 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ve TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgeleri takip etmiştir.

P80/P20 oranının en yüksek olarak tespit edildiği İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 8,5 ile TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir), 8,3 ile TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) ve 8,1 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) olarak belirlenmiştir.

BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE SON YÜZDE 10'LUK GRUPTA OLANLARIN YÜZDE 68,1'İ AYNI GELİR GRUBUNDA KALDI

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre yüzde 10'luk gelir grupları içinde fertlerin bir önceki yıla göre geçişleri incelendiğinde, 2025 yılında ilk yüzde 10'luk grupta bulunanların yüzde 58,9'u, son yüzde 10'luk grupta olanların ise yüzde 68,1'i gelir grubunu değiştirmemiştir. Ayrıca 2024 yılında ilk yüzde 10'luk grupta olan fertlerin yüzde 19,8'i 2025 yılında bir gelir grubundan fazla artış göstermiş, son yüzde 10'luk grupta olan fertlerin ise yüzde 11,4'ü bir gelir grubundan fazla düşmüştür.

BİR ÖNCEKİ YILDA İŞSİZ OLAN FERTLERİN YÜZDE 38,7'Sİ 2025 YILINDA ÇALIŞMAYA BAŞLADI

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması panel verilerinden elde edilen sonuçlara göre, 2024 yılında işsiz olan fertlerin yüzde 38,7'si 2025 yılında istihdam edilmeye başlamıştır. 2024 yılında çalışan olarak belirlenen fertlerin yüzde 90,3'ü 2025 yılında çalışma hayatına devam etmiştir. Geçen yıl işgücüne dahil olmayan fertlerin ise yüzde 10,1'i işgücüne (çalışan+işsiz) katılmıştır.