MS Hastalığına Yapay Zeka ile Dikkat Çekmek

Merkezi sinir sistemini etkileyen Multipl Skleroz (MS), genellikle 20-40 yaş aralığındaki bireyleri etkileyen kronik bir otoimmün hastalıktır. Dünya genelinde yaklaşık 3.5 milyon, Türkiye’de ise 85 binin üzerinde insanı etkileyen bu hastalık hakkında toplumda hâlâ sınırlı bir farkındalık mevcut. Her yıl 30 Mayıs, “Dünya Multipl Skleroz (MS) Günü” olarak anılarak hastalığa dikkat çekilmektedir.

YAPAY ZEKA İLE SANAT
Bu yıl Türkiye MS Derneği, bir ilaç şirketinin katkılarıyla, MS belirtilerini “MSafeler” temasıyla yapay zeka destekli sanatsal eserlerle ortaya koydu. Yapay zeka ile üretilen bu sanat eserleri, MS’in pek bilinmeyen semptomlarına dikkat çekmeyi hedefliyor. Genellikle başka sağlık sorunları ile karıştırılabilen bu belirtileri sanatsal bir dille anlatma amacı taşıyan proje, katılımcılardan büyük ilgi gördü. Türkiye MS Derneği Başkanı Doç. Dr. Melih Tütüncü, MS tanısının her 5 dakikada bir kişiye konulduğunu hatırlatarak, “MS, kişinin sinir sistemi ile bedeni arasındaki iletişimi bozan ve farklı şekillerde seyredebilen karmaşık bir hastalıktır. Her bireyde farklı belirti ve şiddette görülmesi nedeniyle bu hastalığa ‘Binbir suratlı hastalık’ denilmektedir. Bu durum tanıyı zorlaştırıyor. Bu nedenle hem toplum hem de sağlık profesyonelleri düzeyinde farkındalık; tanı, hastalık ve tedavi süreci açısından oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.

GÜNEŞ IŞIĞI VE RİSK FAKTÖRLERİ
Türkiye MS Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serkan Demir, D vitamini eksikliğinin, sigara, tuz, obezite, güneş ışınlarına daha az maruz kalma ve işlenmiş gıda tüketiminin MS riskini artırdığını vurguladı. “Ekvatordan kuzeye doğru gidildikçe yani güneşten uzaklaştıkça MS riski artıyor” şeklinde konuştu.

İLK BELİRTİ UYUŞMA
Kişinin nörolojik belirtilerinin 24 saatten fazla sürmesi durumunda tehlike sinyallerinin başladığını belirten Prof. Dr. Demir, dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıraladı: “Puslu görmek, dengesizlik, çift görme, uyuşma gibi belirtiler 24 saatten fazla sürüyorsa, bu durum sağlık kuruluşuna başvurmayı gerektirir. Genellikle hastalarımızda ilk gelen atağın uyuşma olduğu gözlemlenmektedir.”

KUZENLER ARASINDA YAYGIN
Bulanık görme, çift görme, ellerde uyuşma, idrar kaçırma, yorgunluk ve bilişsel unutkanlık gibi durumlar MS belirtileri arasında yer alıyor. Doç. Dr. Tütüncü, “Genetik yatkınlık olmasa bile, aile içinde yüzde 11.9 oranında geçiş görülebilir. Tüm aile bireylerini etkileyebilir. Yatay geçiş en çok kuzenler arasında gözlemleniyor. Kadınlarda risk 3 kat daha fazla. Toplumda yüzde 72 kadın, yüzde 28 erkek oranıyla görülmektedir” dedi.

DÜNYA ÇAPINDA ÖDÜL ALDI
Yapay zekanın MS tedavisinde kullanılmaya başladığını belirten Prof. Dr. Demir, “ABD ve Avrupa’daki kongrelerde bu konuda pek çok sunum yapıldı. Tüm veriler ve semptomlar yapay zekaya yüklendi. Geçen yıl, MS yapay zeka teknolojimiz ile ‘Dünyanın en iyi aplikasyon ödülü’nü aldık. Yapay zekanın MS tanı ve tedavisindeki rolü büyük, fakat yine de hekimlerin yerini alamaz. Yapay zekanın empati eksikliği bulunmaktadır. Hekim, hastanın yol arkadaşıdır ve MS hastasının her anında yanında olmalıdır. 35 yıl boyunca hastaları takip eden bir doktor, hastalarını aileden biri gibi görebilir” ifadelerini kullandı.