Emtia Piyasalarında Tarife Belirsizliği

Geçtiğimiz haftada, değerli metallerde yaşanan değer kayıpları dikkat çekti. Özellikle platinin ons fiyatı yüzde 3,5, altının yüzde 2, paladyumun yüzde 2,4 ve gümüşün yüzde 1,5 oranında düştüğü görüldü. OPEC+, pazar payını yeniden kazanmak ve aşırı üretim yapan ülkeleri disipline etmek amacıyla temmuz ayında günlük 411 bin varillik bir üretim artışı kararı aldı.

ÇİN ANLAŞMAYI İHLAL EDİYOR

Emtia fiyatlarının seyrinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik suçlamaları ve açıklanan makroekonomik verilere bağlı gelişmeler öne çıktı. ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Trump’ın diğer ülkelere uyguladığı tarifelerdeki yetkisini aştığına hükmederek, bu tarifelerin uygulanmasının durdurulmasına karar verdi.

Mahkeme, karşılıklılık esasına dayalı tarifelerin, ithalatı gümrük vergileriyle düzenleme noktasında Başkan’a tanınan yetkilerin ötesine geçtiğini belirtti.

Trump yönetiminin, mahkemenin bu kararına itiraz ettiği belirtilirken, Federal Temyiz Mahkemesi de, kararın yürürlüğe girmemesi taleplerini değerlendirdi ve geçici olarak durdurma kararı aldı.

Trump, Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, mahkemenin gümrük vergileriyle ilgili kararının ABD aleyhine olduğunu ancak temyiz mahkemesinin bunu durdurduğunu ifade etti. Ayrıca, Çin’in ticaret anlaşmasını ihlal ettiğini de vurguladı.

Analistler, tarife politikalarındaki belirsizliklerin ve ABD ile diğer ülkeler arasındaki ticari anlaşmazlıkların, risk iştahını sınırladığını, küresel ekonomik ve jeopolitik risklerin ise yatırımcılara yönelik karar alma süreçlerini zorlaştırdığını belirtti.

DEĞERLİ METALLER OLUMSUZ ETKİLENDİ

Makroekonomik verilerin etkisi, emtia piyasalarında hissedildi. Yatırımcıların dikkati, önümüzdeki hafta açıklanacak ABD istihdam verileri ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararına yöneldi. ABD’de açıklanan çekirdek PCE enflasyon verisinin yıllık bazda yüzde 2,1 ile beklentilerin altında kalması, Merkez Bankası’nın faiz artırımı yapmayabileceği beklentisini güçlendirdi.

Dolar endeksi, hafta genelinde güçlü bir seyir izlerken, bu durum değerli metaller üzerinde baskı oluşturdu. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde 12 baz puan azalışla yüzde 4,40’lık bir kapanış görüldü, dolar endeksi ise yüzde 0,2 artarak 99,3 seviyesine yükseldi.

Değerli metaller, dolar endeksindeki yükseliş ve artan risk iştahı nedeniyle değer kaybetti. Trump dönemindeki karşılıklılık esaslı tarifelerin iptal edilmesi, yatırımcıların riskli varlıklara yönlenmesine neden oldu.

Ancak, temyiz kararının piyasalardaki etkisinin sınırlı kaldığı, güvenli liman varlıklarına olan talebin zayıf seyrettiği ve bunun fiyatlar üzerinde baskı oluşturduğu rapor edildi.

Bu gelişmelerle birlikte, değerli metallerde platinin ons fiyatı yüzde 3,5, altının yüzde 2, paladyumun yüzde 2,4 ve gümüşün yüzde 1,5 değer kaybetti.

ZAYIF PMI BAZ METALLERİ AŞAĞI ÇEKTİ

Baz metaller, açıklanan makroekonomik verilere bağlı olarak üretim kaygıları nedeniyle değer kaybetti. Çin’de imalat sanayi PMI, mayıs ayında 49,5 seviyesinde kalarak daralma bölgesinde bulunuyor. İmalat sektöründeki talep zayıflığı, üretimde düşüş endişesini artırdı.

ABD’nin Avrupa mallarına yönelik tarifeleri ertelemesi, kısa süreli bir rahatlama sağlasa da tarife belirsizlikleri risk unsuru olarak devam etti. Sonuç olarak, baz metallerde, tezgah üstü piyasalarda bakırda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 1, alüminyumda yüzde 1,5, çinkoda yüzde 2,6 ve nikelde yüzde 0,6 değer kaybı yaşandı.

OPEC+ TEMMUZDA DA ÜRETİMİ ARTIRIYOR

Petrol fiyatları, üst üste ikinci haftada da düşüşle kapanırken, OPEC+ grubunun temmuz ayında yeni bir üretim artışı planı ve Donald Trump’ın tarifeleriyle ilgili belirsizlikler etkili oldu. OPEC+ grubunun altı üyesinin gerçekleştirdiği toplantıda, yeni bir üretim artışı kararı beklendiği öne çıkıyor.

Analistler, temmuz ayında, önceki iki toplantıda alınan günlük 411 bin varillik artış kararından daha fazla bir artış olabileceğini öngörüyor. Yapılan son toplantıda, OPEC+, pazar payını artırmak ve aşırı üretim yapan ülkeleri cezalandırmak amacıyla günlük 411 bin varillik bir üretim artışı kararı aldığını duyurdu.

Bu çerçevede Brent petrol fiyatı yüzde 2,9 oranında düşerken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı ise yüzde 3,8 artış gösterdi.

AVRUPA BİRLİĞİ TAHMİN DÜŞÜRDÜ

Tarım emtia fiyatları, arz kaynaklı haber akışı ve tarife belirsizlikleri nedeniyle pirinç hariç genel olarak negatif bir seyir izledi. Brezilya’da mısır hasadı yavaş ilerlerken, Arjantin’de hava şartları, soya hasadını hızlandırıp kışlık buğday ekimlerini destekledi.

Avrupa Birliği, 2025/26 sezonu için toplam tahıl üretim tahminini kuraklık nedeniyle 279,6 milyon tona düşürdü. Ukrayna’da üreticiler, hava koşullarından gelen tehlikelerle birlikte buğday fiyatlarının artmasını bekliyor. Kanada ise toprak nemi yetersizliği nedeniyle buğday üretim tahminini aşağı yönlü güncelledi.

Bunun yanında, Malezya hükümeti B30 biyodizel kullanım hedefini yineledi. Sürdürülebilir üretim artışının soya yağı ve benzeri ham maddelere olan talebi artırması bekleniyor.

Yayınlanan veriler doğrultusunda, Chicago Ticaret Borsası’nda, soya fasulyesinde yüzde 1,7, mısırda yüzde 3,5 ve buğdayda yüzde 1,7 fiyat düşüşü kaydedilirken, pirinçte yüzde 2,5’lik bir artış yaşandı.

Kahve fiyatları, yeni hasat döneminin başlamasıyla altında baskı altında kalmaya devam ediyor. Analistler, Vietnam ve Brezilya gibi önde gelen üretici ülkelerdeki artan arzın fiyatlar üzerindeki etkisine dikkat çekti.

ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te, şekerde yüzde 1,1, pamukta yüzde 1,5 ve kahvede yüzde 5,2 değer kaybı yaşandı. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 0,1 azalma ile haftayı kapattı.