TBMM gündemine 13 Haziran Cuma günü gelen 3213 sayılı Maden Kanunu’nda yapılması planlanan geçici düzenlemeler çerçevesinde, belirli maden sahalarında bulunan zeytin ağaçlarının taşınabilmesi hedefleniyor. Bu konudaki kamuoyunda oluşan tartışmalara yanıt veren Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Müdürü ve Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mücahit Taha Özkaya, zeytin ağaçlarının doğru yöntemlerle ve uygun zamanda taşınmasının mümkün olduğunu ifade etti. Dünyada ve Türkiye’de zeytin ağaçlarının taşınmasına dair pek çok başarılı örnek bulunduğunu kaydeden Prof. Özkaya, uygun koşullarda taşınan zeytin ağaçlarının zarar görmeden birkaç yıl içinde eski verimine yeniden ulaşabileceğini söyledi.
“UYGUN KOŞULLARDA RAHATLIKLA TAŞINABİLİR”
Zeytin ağaçlarının en uygun taşıma zamanının kış ayları olduğunu belirten Özkaya, “Ağaç uyku dönemindeyken, toprak altında yumru oluşturmuşsa, bu yumru dört bir yandan hendekler açılarak çıkarılır. İnce kök bağlantıları kesildikten sonra uygun koşullarda yeni yerine taşınır. Yeni yerin iklimi ve toprak yapısıyla taşındığı yer arasında uyum sağlandığında, zeytin ağacı rahatlıkla tutunabilir. Bir yaşından 3 bin yaşına kadar taşınabilir” dedi.
Zeytin ağacının altında yumru yoksa ve bulunduğu bahçe düzenli sulanıyorsa taşımanın daha kolay olacağını açıklayan Özkaya, “Yaşlı ve sulanmamış ağaçlar genellikle yumru oluşturmuştur. Bu yumru, zeytin ağacının ölümsüzlük kaynağıdır. Toprak yangın geçirse ya da dona maruz kalsa bile, bu yumru zarar görmediği sürece ağaç yeniden filiz verir” diye konuştu.
DÜNYADAN ÖRNEK: MADRİD’DE FİNANS MERKEZİNDE ZEYTİN ORMANI
Zeytin ağaçları taşınmasına dair dünya genelinden örnekler paylaşan Özkaya, “İspanya’da bir bankanın, Madrid’in güneyinde kurduğu finans merkezi çevresinde kullanılan tüm ağaçlar çok yaşlı zeytin ağaçlarından oluşuyor. Bu ağaçlar dünyanın farklı yerlerinden getirilip oraya dikilmiş. Hatta genetik analizlerle sınıflandırılıp türlerine göre adlandırılmışlar. Madrid örneği, başarılı uygulamalar arasında özellikle dikkat çekmektedir” dedi.
“ZEYTİNE DOĞAL SAKSI: DERİN ÇUKUR, UYGUN KARIŞIM”
Her yerde zeytin ağacı yetiştirilebileceğine vurgu yapan Özkaya, toprak yetersiz olduğunda “doğal saksı” yönteminin uygulanabileceğini dile getirdi. “Çapı 2-3 metreyi bulan bir yumru için en az 2 metre derinliğinde bir çukur açılmalı. Bu çukur, kök gelişimini destekleyecek özel toprak karışımıyla doldurulmalıdır. Ağaç bu şekilde yeni yerine uyum sağlar, kökleri geliştikçe güçlenir ve tutunur” ifadelerini kullandı.
Zeytin ağaçlarının kuraklık ve suya bağımlılığa karşı daha dirençli kalabilmesi için aşırı sulamadan kaçınılması gerektiğini hatırlatan Özkaya, “Ağaç çok suya alışırsa daha narin hale gelir. Bu nedenle sulama işlemlerine dikkat edilmelidir” şeklinde konuştu.
