

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda 25 Haziran’da tartışılacak olan, ekonomiye dair düzenlemeleri içeren Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Teklif’in etki analizi tamamlandı.
Ekonomik konularda faaliyet gösteren yetkili müesseseler A grubu ve B grubu olarak ayrılmakta. Şu anda, şubeler dahil toplam 981 yetkili müessese aktif durumda.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından denetim altında tutulan yetkili müesseselere, 2021-2025 yılları arasında toplam 4 bin 884 aykırılık için 155 milyon 267 bin 201 lira idari yaptırım talep edildi.
Ayrıca, 2018-2025 yılları arasında yetkisiz döviz alım satımına tabi 2 bin 604 iş yeri denetim altına alındı ve bu yerlerin 761’inde yetkisiz döviz işlemi tespit edildi. Bunların 566’sının faaliyetleri geçici olarak durdurulurken, 195’inin ise tekerrür nedeniyle sürekli olarak kapatıldı. Bu süreçte, 2019-2025 yılları için ilgili savcılıklardan yaklaşık 214 milyon lira idari para cezası talep edildi.
Fazla Mesailerde Artışa Gidiliyor
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın taşra teşkilatında yer alan memurlar ve sözleşmeli personel için fazla mesai ücretleri artırılıyor. Artık fazla çalışılan her bir saat için esas alınan 160 gösterge rakamı, 300 göstergelik rakama çıkarılacak, fazla çalışma ücretinden faydalanacak personel oranı ise yüzde 20’den yüzde 40’a yükseltilecek.
Başkanlığın taşra teşkilatındaki toplam memur ve sözleşmeli personel sayısı 40 bin 353. Mevcut düzenleme ile bu personelin yüzde 40’ının denetimlerde görevlendirilmesi ve fazla çalışma karşılığı olarak her bir çalışana ayda 15 bin 188 lira ödenmesi durumunda aylık toplamda 179 milyon 784 bin 768 lira gider etki yaratacağı tahmin edilmektedir.
Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin, bu bölgelerde veya diğer serbest bölgelerde gerçekleştirdikleri ürün satışlarından elde ettikleri kazançların gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulması sonucu, 2024 verilerine göre tahmini gelir kaybı 700 milyon lira olarak öngörülmektedir.
AR-GE merkezlerinde, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde (TGB) ve araştırma altyapılarında istihdam edilen AR-GE ve tasarım personeli ile belirli orandaki destek personeline ödenen ücretler üzerinden kesilen gelir vergisi teşvik ve istisnası ile damga vergisi istisnasında düzenlemeler yapılacak. Geçtiğimiz yıl TGB’lerde çalışan 88 bin 436 personelin maaşlarından 25 milyar lira vergi alınmadı; AR-GE merkezlerinde istihdam edilen 99 bin 193 çalışandan ise 23 milyar lira vergi alımı yapılmadı. Ayrıca, araştırma altyapılarındaki ortalama 2 bin 584 çalışanın ücretleri üzerinden de 721 milyon lira vergi alınmadı. Düzenlemenin yıllık yaklaşık 2 milyar lira gelir etkisi oluşturması bekleniyor.
Ulusal güvenlik kuruluşlarına, milli savunma ve iç güvenlik amaçlı alımlarında kullanacakları yerli katkı oranı en az yüzde 40 olan araçlar için yerli üretimi bulunmayan taşıtların alımında özel tüketim vergisi istisnası getirilecek. Bu kapsamda yıllık 5 bin araç alımının, toplamda 2,6 milyar lira gelir kaybı yaratacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıca, yatırım döneminde diğer kazançlara yönelik yatırıma katkı oranının yüzde 80’den yüzde 50’ye düşürülmesi, yıllık yaklaşık 15 milyar lira gelir artırıcı etki yaratması bekleniyor.
Arazi taşıtlarının ÖTV oranının yüzde 4’ten yüzde 50’ye yükseltilmesi sonucunda yıllık gelir etkisinin toplamda 14 milyar lira olacağı öngörülmekte.