Devlet Destekli Yatırımlarda Usul ve Esaslar Belirlendi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırladığı tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu tebliğ ile Cumhurbaşkanı Kararı ile hayata geçirilen Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın uygulama usul ve esasları belirlendi.

Tebliğ, teşvik belgesi, başvurular, harcamalar, belirli yatırımlarda talep edilen nitelikler, faiz ve kar payı desteği, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi çerçevesinde yapılacak ödemeler, sigorta primi desteği, finansal kiralama, mücbir sebep, yeniden değerleme ve tamamlama vizesi gibi konulara dair ayrıntılara yer vermektedir.

Yatırım teşviklerine yönelik uygulamaların sadeleştirilmesi ve bürokrasinin azaltılması hedeflenen tüzükle; veri merkezi, bulut bilişim ve elektrikli araç şarj istasyonları gibi growing alanlarda, yatırımların kalitesini ve katma değerini artırmaya yönelik kriterler de belirlenmiştir.

Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bu kuruluşların sermaye payı %50’yi geçenlar) ile kamu kuruluşu niteliğindeki meslek odaları, dernekler, vakıflar ve yurt dışında ikamet eden yabancı firmaların Türkiye’deki temsilcilikleri, Bakanlık internet sitesi üzerinden elektronik ortamda teşvik belgesi almak için başvuruda bulunabilecekler. Öte yandan, kuruluş süreci tamamlanmamış tüzel kişiler için teşvik belgesi başvuruları değerlendirilmeye alınmayacaktır.

TEŞVİK BELGESİNDE ARANAN ŞARTLAR

Teşvik belgeleri ile ilgili tüm işlemler, kullanıcılar tarafından Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) aracılığıyla Bakanlığa yapılacaktır.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi çerçevesinde değerlendirme süreci süren yatırım projeleri, yatırımcı talepleri doğrultusunda Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında diğer teşvik uygulamalarıyla değerlendirilebilir ve teşvik belgesi düzenlenebilir. Verilen destekler, uygun program kapsamına göre revize edilebilir.

BELİRLİ YATIRIMLARA AİT NİTELİKLER

Güneş enerjisi ile elektrik üretimine yönelik yatırımlarda, güneş panellerinin üretim sürecinin ingot dilimleme aşamasından veya daha önceki bir aşamadan başlamak kaydıyla yerli hücre ile yapılması ve panel taşıyıcı sistemlerin çeşitli fazlarında ülke içerisinde üretilmesi şarttır.

Rüzgar enerjisine dayanan elektrik üretimi yatırımlarında ise; kanatların ve kulelerin yurt içinde üretilmesi gerekmektedir. 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren geçerli teşvik belgeleri için ise kanat, kule ve jeneratörlerin yerli üretim şartı aranacaktır. Tebliğin yürürlüğe girmesinden önce gerçekleştirilen Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) ihaleleri ile sözleşme imzalamış ve ön lisans ya da lisans almış rüzgar enerjisi yatırımları için bu koşullar aranmamaktadır.

Teşvik belgesine konu veri merkezlerinde, kısmi ölçüm alınmayan tam doluluk oranında “Güç Kullanım Etkinliği (PUE)” değerinin en fazla 1,65 olması ve en az iki telekom operatörüne ait fiber optik kablo bağlantısının bulunması zorunludur. Yatırım tamamlandıktan sonra standartlara uygunluğu gösteren TSE Veri Merkezi Tesis Belgesi’nin ibrazı gereklidir.

Elektrikli araçlar ve elektronik cihazlar için şarj istasyonları oluşturma yatırımları için ise, her bir ünite en az 120 kilovatsaat hızlı şarj kapasitesine sahip olmalı ve 1 Ocak 2026’dan itibaren sağlanacak ünitelerin yerli üretim olması gerekmektedir.

YATIRIM TİPLERİ

Teşvik belgeleri çerçevesinde yapılacak yatırımlar; yeni, genişletme, modernizasyon, ürün çeşitlendirme, entegrasyon ve nakil başlıklarını kapsamaktadır ve tüm yatırımların aynı il sınırları içinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında sağlanacak faiz veya kar payı desteği ve makine yardımı ödemeleri, yatırım harcamasının yapıldığı yılı takip eden yılda Bakanlık’a sunulacak yatırım ilerleme raporunda belirtilen tutarlar üzerinden hesaplanarak ödenecek.

Sigorta primi işveren hissesi desteği, sadece yeni yatırımlarda teşvik belgesi ile sağlanan istihdam için geçerli olacak; diğer yatırım türlerinde mevcut istihdama ek istihdam sağlayan durumlarda uygulanacaktır. Yeni yatırım haricindeki türlerde, aylık prim ve hizmet belgesinde kaydedilen işçi sayısının mevcut istihdama göre az olması durumunda, o ay için prim desteği sağlanmayacaktır.