Cayma Hakkı 30 Güne Çıkıyor

Evde, iş yerinde, çevrimiçi ve mağaza dışı mekanlarda ürünleri tüketicilere doğrudan satmayı düzenleyen yasal çerçeve, 30 Temmuz’dan itibaren yürürlüğe giriyor. Hem tüketiciyi koruyacak hem de yasa dışı uygulamaları sona erdirecek bu yeni düzenleme ile 14 günlük cayma hakkı 30 güne uzatılıyor. Tüketicilerin hak kaybına uğramaması için uyulması gereken önemli kurallar da belirlendi. Bu kapsamda, tüketiciler cayma süresi boyunca ürünlerin bozulmasından veya arızasından sorumlu tutulmayacak. Ancak, tüketici talepleri doğrultusunda üretilen, çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi olan ürünler ile bilgisayar sarf malzemeleri için cayma hakkı geçerli olmayacak. Tüm geri ödemeler, tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde gerçekleştirilecek. Tüketici örgütlerinin genel olarak olumlu karşıladığı bu düzenleme hakkında daha fazla bilgiye İŞ’İN DOĞRUSU’nda ulaşılabilir.

Doğrudan Satış Nedir?

Doğrudan satış, evde, iş yerinde, çevrimiçi ve mağaza dışı yerlerde ürünleri tüketicilere doğrudan satmayı ifade eder. Tüketicilerin sisteme dahil olabilmesi veya sistemde kalabilmesi için, satışı planlanan mal veya hizmeti içermeyen yenileme, paket, ücret veya benzeri adlarla herhangi bir bedel veya borçaltına sokan belge alınamaz.

Bilgilendirmede Neler Olacak?

Doğrudan satışlarda, bilgilendirme formunun yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla tüketiciye verilmesi zorunlu olacak. Bu formda, satılan mal veya hizmetin temel özellikleri, fiyatı, teslim masrafları, satıcının adı, iletişim bilgileri, malın teslim tarihi ve cayma hakkının varlığına dair bilgiler yer alacak. Doğrudan satışa konu malın teslim tarihi, bilgilendirme formunda belirtilen satış tarihinden itibaren 30 günü geçemeyecek.

Cayma Hakkı Süresi Ne Kadar?

Tüketici, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai yükümlülük olmaksızın cayma hakkını kullanabilir. Bu süre, mevcut durumda 14 gün olarak uygulanmaktadır.

Cayma Nasıl Kullanılacak?

Cayma hakkı, yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı üzerinden kullanılabilecek. Tüm geri ödemeler, tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapılacaktır.

Süre Ne Zaman Başlayacak?

Cayma hakkı süresi, hizmetin ifasında satış tarihinden, mal tesliminde ise malın tüketici tarafından teslim alındığı günden itibaren başlayacak. Ayrıca, tüketici satış tarihinden malın teslimine kadar olan süre içerisinde de cayma hakkını kullanabilecektir.

Bozulmadan Kim Sorumlu?

Tüketici, cayma süresi içinde malı kullanım talimatlarına ve teknik özelliklerine uygun şekilde kullanırsa, meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu olmayacaktır. Bilgilendirme formunun verilmemesi, eksik veya yanlış verilmesi durumunda ise, cayma hakkı süresi, yasal cayma süresinin sona erdiği tarihten itibaren bir yıl daha uzatılacaktır. Tüketicilerin iletişime geçebilmesi için doğrudan satış şirketi tarafından tahsis edilen telefon hattı, olağan ücret tarifesinden daha yüksek bir tarifeye sahip olamayacaktır.

Mevcut Şirketler Ne Yapacak?

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte doğrudan satış yapan şirketler, 31/10/2025 tarihine kadar doğrudan satış yetki belgesi almak için başvuruda bulunmalıdır. Yetki belgesi sonuçlandırılıncaya kadar mevcut faaliyetleri devam edebilecektir. Yeni kurulacak şirketler ise yetki belgesi almadan faaliyete geçemeyecek. Yetki belgesi, 3 yıl süreli olacaktır.

Kripto Satışı Yapılabilecek Mi?

Sermaye piyasa araçları ve kripto varlıkların doğrudan satış sistemi ile satışı yasaklanacaktır. Tüketiciyi mağdur eden ve yasadışı oluşumlara izin vermeyen bu düzenleme, sektörün güvenilirliğini koruma amaçlıdır.

Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

Düzenlemeleri içeren yönetmelik, 30/7/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Tüketici Dernekleri Ne Diyor?

Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük, bu düzenlemenin en kritik noktasının satış yapacak firmaların yetkilendirilmesinde doğru seçim ve sıkı denetim olduğunu vurguladı. Küçük, “Satış sonrası hizmetlerin açık ve detaylı bir şekilde belirlenmesi önemlidir. Geçmişte, kısa süreli faaliyet gösteren firmalar sebebiyle tüketiciler mağdur olabiliyordu. Her bir firma için bir kimlik kartı düzenlenerek tedbir alınabilir. Bu yönetmelik, her önüne gelenin doğrudan satış yapmasını önleyecek” şeklinde konuştu.

Hangi Malların Satışında Cayma Hakkı Kullanılamaz?

Tüketicinin isteklerine veya kişisel ihtiyaçlarına göre üretilen mallar.
Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek ürünler.
Sağlık ve hijyen açısından iadesi uygun olmayan ve ambalajı açılmış ürünler.
Teslimat sonrası başka ürünlerle karışan ve ayrıştırılması mümkün olmayan mallar.
Ambalajı açılmış bilgisayar sarf malzemeleri.
Elektronik ortamda anında sunulan hizmetler veya anında teslim edilen gayri maddi mallar.
Kurulum veya montajı yapılması gereken mallar.