

Orta Doğu’daki artan gerilim, dünya genelinde risk algısını yükseltirken, ABD’nin İran’a yönelik doğrudan askeri müdahalesinin ardından küresel piyasalar haftaya karışık bir görünümle başladı.
İran ile İsrail arasındaki çatışmalar yatırımcıların ilgi odağı olmaya devam ederken, ABD hafta sonu İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine hava saldırısı gerçekleştirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın önemli nükleer zenginleştirme tesislerinin tamamen imha edildiğini ifade ederek, İran’ın barış yolunu tercih etmemesi durumunda daha ağır sonuçlarla karşılaşabileceğini belirtti.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ise Washington yönetiminin Tahran ile çatışmayı sürdürmek yerine diplomatik çözümler arama niyetinde olduğunu dile getirdi.
Analistler, Orta Doğu’daki artan gerilimin başta enerji arzı olmak üzere küresel ekonomik riskleri artırdığını vurgularken, bölgeden gelen gelişmelerin dikkatle izlendiğini belirtti.
Hürmüz Boğazı’na Dikkat!
Orta Doğu’da petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretiminin Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına ulaştığı Hürmüz Boğazı’nın, ABD’nin İran’a yönelik hava saldırısının ardından kapatılabileceğine dair endişeler yeniden gündeme geldi.
Dünyada deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık üçte biri Hürmüz Boğazı’ndan geçerken, LNG ticaretinin %20’si de bu su yolunu kullanıyor. Bu bölgede sevk edilen petrolün başlıca alıcıları ise Asya ülkeleri olarak öne çıkıyor.
İran’daki yetkililerin konuya dair açıklamaları dikkatle izlenirken, İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi İsmail Kevseri, Hürmüz Boğazı’nın kapatılması yönündeki düşüncenin mevcut olduğunu fakat nihai kararın Milli Güvenlik Yüksek Konseyi’ne ait olduğunu ifade etti.
Analistler, 1970’lerdeki petrol krizine benzer bir arz krizinin küresel ekonomide ciddi sorunlara yol açabileceğine dikkat çekti.
Petrol Fiyatları Yükseliş Yaşadı
Cuma günü New York Borsası’nda Nasdaq endeksi %0,51, S&P 500 endeksi %0,22 gerilerken, Dow Jones endeksi %0,08 değer kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar, Orta Doğu’daki gelişmelerin ardından yeni haftaya negatif bir seyirle giriş yaptı.
Orta Doğu’daki çatışmalardan kaynaklanan enerji arz endişeleri devam ederken, Brent petrolün varil fiyatı yeni haftaya %1,2 artışla 76,8 dolardan başladı. Aynı saatlerde Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili de %1,3 artışla 74,7 dolardan işlem gördü.
Tahvil piyasalarında ise satıcılı bir seyir ön plandayken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yeni haftaya 2 baz puan artışla %4,40 seviyesinden başladı. Altının ons fiyatı ise ABD’nin diplomatik çözüm mesajlarının etkisiyle gün başındaki kazancını kaybederek %0,8 azalışla 3.358 dolardan işlem görüyor.
Para birimleri tarafında, doların gelişmiş ülkeler karşısında değer kazancı dikkat çekerken, dolar endeksi %0,4 artışla 99,1 seviyesine ulaştı.
PMI Verileri İzlenecek
Avrupa borsalarında, cuma günü İngiltere hariç olumlu bir seyir gözlemlenirken, jeopolitik gerilimler bölgenin gündeminde kalmaya devam ediyor. Avrupa piyasalarında endeks vadeli kontratlar da yeni haftaya negatif başladı.
İmalat sanayi aktivitesi ve ekonomik büyüme sorunlarının devam ettiği Avrupa ekonomisinde enerji arzındaki sıkıntılar maliyetleri artırabilirken, Hürmüz Boğazı’ndan gelecek haber akışı yatırımcılar tarafından dikkatle izleniyor.
Bugün açıklanacak makroekonomik veriler arasında bölge genelinde imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri de bulunuyor.
Analistler, Avro Bölgesi’nde son açıklanan ve beklentilerin üzerinde gelen büyüme verilerinin bölgedeki resesyon endişelerini bir nebze sınırladığını ifade etti.
Cuma günü İngiltere’de FTSE 100 endeksi %0,20 değer kaybederken, Fransa CAC 40 endeksi %0,48, Almanya DAX 40 %1,27 ve İtalya FTSE MIB 30 endeksi %0,74 değer kazandı.
Asya Borsalarında Karışık Seyir
Asya borsalarında karışık bir seyir gözlemlenirken, devam eden Orta Doğu gerilimi bölge pay piyasalarında etkili olmaya devam ediyor.
Hürmüz Boğazı’ndan yapılan enerji sevkiyatının önemli bir kısmının ulaştığı Asya ülkelerinde, bölgedeki gelişmeler dikkatle izleniyor.
İran’ın olası bir boğaz kapatma girişiminde, tamamen kapatmak yerine bazı ülkelerin tankerlerine yaptırım uygulaması bekleniyor. Bu durum, Çinli tankerlerin olası yaptırımlardan daha az etkilenebileceği konusunda iyimserliği arttırarak, Çin endekslerini destekliyor.
Bölgedeki makroekonomik veri akışı da takip edilirken, bugün açıklanan verilere göre Japonya’da haziran ayına ilişkin imalat sanayi PMI 50,4 ile bir artış gösterirken, hizmet sektörü PMI ise 51,5 ile güçlü kalmaya devam etti.
Bu gelişmeler ışığında, kapanışa yaklaşırken Japonya’nın Nikkei 225 endeksi %0,2 ve Güney Kore’nin Kospi endeksi %0,3 düşerken, Çin’deki Şanghay bileşik endeksi %0,2 ve Hong Kong’daki Hang Seng endeksi %0,3 yükseldi.
BIST 100 Endeksinde Alış Ağırlıklı Seyir
Cuma günü alış ağırlıklı bir görünüm sergileyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi günü %1,11 değer kazanarak 9.203,37 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat, cuma akşam seansında normal seans kapanışının %0,4 üzerinde 10.306,00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL, cuma günü %0,1 artışla 39,6730’dan kapanırken, bankalararası piyasanın açılışında da önceki kapanışın %0,1 üzerinde 39,7270’ten işlem görüyor.
Analistler, bugün iç piyasada finansal hizmetler güven endeksi ve dışarıda ise dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verilerinin izleneceğini belirtti. Teknik olarak BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.400 puanın direnç, 9.100 ve 9.000 seviyelerinin ise destek konumunda olduğu ifade edildi.
Piyasalarda Bugün İzlenecek Veriler
- 10.00 Türkiye, Haziran ayı finansal hizmetler güven endeksi
- 10.30 Almanya, Haziran ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 11.00 Avro Bölgesi, Haziran ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 11.30 İngiltere, Haziran ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 16.45 ABD, Haziran ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 17.00 ABD, Mayıs ayı mevcut konut satışları