NATO liderleri, İsrail ile İran arasındaki çatışmanın ABD’nin müdahalesiyle farklı bir boyut kazandığı, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarının devam ettiği ve Gazze’de insani durumun giderek kötüleştiği bir ortamda Hollanda’nın Lahey kentinde bir araya geliyor. İki gün sürecek zirvede Türkiye’yi, birçok ikili görüşme gerçekleştirmesi beklenen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan temsil edecek. İttifakın mevcut sınamalara karşı birleşik bir duruş sergilediği mesajının verileceği Lahey Zirvesi, birçok açıdan önceki NATO zirvelerinden farklılık gösterecek.
Savunma Harcamaları
Zirvenin en önemli gündem maddesi, savunma harcamalarının artırılması. ABD Başkanı Donald Trump, ilk görev döneminde bu konuyu öncelikli hale getirmişti. İkinci döneminde ise bu konudaki ısrarı daha da artmış durumda. Hedef, müttefiklerin savunma harcamalarını mevcut seviyeden daha yukarı çıkararak, gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2’sinden yüzde 5’ine yükseltmek. Belirlenen ara formüle göre, müttefikler ekipman alımı gibi doğrudan savunma harcamalarını en az yüzde 3.5 seviyesine çıkaracak; altyapı gibi genel savunma harcamaları için ise en fazla yüzde 1.5 seviyesi benimsenmiş olacak.
Türkiye 2. Büyük Ordu
Türkiye, yüzde 2.09’la belirlenen hedefin üzerinde bir seviyeye sahip ve zirvede liderler tarafından onaylanacak olan yüzde 5 hedefine olumlu yaklaşmakta. Türkiye, NATO’nun ikinci en büyük ordusuna sahiptir.
Erdoğan’dan Barış Çağrısı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirve marjında ABD Başkanı Donald Trump, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yanı sıra birçok liderle ikili görüşmeler gerçekleştirmesi planlanıyor. Erdoğan’ın görüşmelerinde, bölgesel ve global sorunların yanı sıra ikili ilişkiler, savunma sanayi işbirliği, enerji güvenliği ve göç krizi gibi konuların masaya yatırılacağı bildiriliyor. Zirve kapsamında Erdoğan’ın başta ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve diğer ittifak üyesi ülkelerin liderleriyle yapacağı görüşmelerde, İsrail’in uluslararası hukuku ihlal eden saldırılarına dikkat çekmesi ve bölgesel barış için diyalog ve diplomasi çağrısını yinelemesi bekleniyor.
Zirveye Trump Ayarlamaları
Trump’ın öngörülemez tavırları ve son G7 Zirvesi’ni erken terk etmesi, NATO zirvesine ilişkin bazı değişikliklere neden oldu. Liderlerin katılacağı resmi oturum sayısı bir’e düşürüldü ve süresi kısıtlandı. NATO Zirvesi aile fotoğrafı ise erkene alındı. NATO sonuç bildirgesi, önceki zirvelere kıyasla daha kısa tutulacak. Daha önceki NATO zirvelerine katılan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile resmi bir oturum planlanmadı. Zelenski, yalnızca Hollanda Kralı Willem-Alexander’in liderler ve eşlerine vereceği akşam yemeğine katılacak. NATO-Ukrayna Konseyi ise dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleştirilecek.
