Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, A Haber'de yayınlanan “Aklın Yolu” programında Haktan Uysal ve Cansın Helvacı'nın sorularını yanıtladı. Fidan, Başkan Erdoğan ile ABD Başkanı Trump arasında NATO Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşmenin detaylarını ve İran-İsrail gerilimindeki son gelişmeleri değerlendirdi. Bakan Fidan'ın açıklamaları özetle şu şekilde:
Başkan Erdoğan ile Trump'ın görüşmesi daha önceden planlanmış bir buluşmaydı. İki lider de sürekli bir temas içerisindeydi ve bu ikili görüşme ihtiyacını vurguladılar. NATO Zirvesi'ndeki toplantıda, Gazze meselesinin yanı sıra İran-İsrail gerginliği, küresel ve bölgesel meseleler ile NATO'nun kararları ele alındı. Son derece yapıcı bir toplantı gerçekleştirildi. NATO üyelerinin harcamalarını önümüzdeki 10 yıl içinde yüzde 5 seviyesine çıkarma konusunda bir uzlaşma sağlandı. Uluslararası güvenlik dengeleri değişime uğrayacak ve bu durum, ABD ile Avrupa arasındaki bağımlılık dengesinin ABD lehine kaymasına yol açacak. Trump da bu değişimi destekliyor. Birçok Avrupalı ülkenin, İsrail lehine bir ateşkes istemediği ancak durumun artık katlanılmaz hale geldiğini kabul etmeye başladığı görülüyor. 2026'daki NATO Zirvesi'nin Türkiye'de, muhtemelen Ankara ya da İstanbul'da gerçekleşmesi konusunda Cumhurbaşkanımız değerlendirmeler yapacak.
İran-İsrail Gerilimi
İsrail'in İran'a yönelik saldırıları, İran'ın meşru müdafaa hakkını savunmasına neden oldu. Netanyahu, kendi çıkarları doğrultusunda bölgeyi ateşe atmaktan çekinmiyor. İsrail, İran'ın nükleer tesislerini imha edebilecek kapasitede değil. 12 gün süren bu çatışma, şimdilik sona erdi; ancak nükleer kapasitenin yok edildiği varsayımıyla yapılan bir anlaşma mevcut. Şu an bir sessizlik dönemi yaşanmakta ve bu sürecin kalıcı hale getirilmesi için İran ile ABD arasında bir mutabakat sağlanması gerekiyor.
İsrail ve İran arasındaki bu gerilimin yalnızca nükleer meselesinden ibaret olmadığını, ABD'nin askeri müdahalesinin İran nükleer tesislerine zarar verdiğini söylemek mümkün.
Başkan Erdoğan, her iki tarafa da “Biz bu konuda üzerimize düşen rolü oynamaya hazırız” mesajını iletti. Diğer aktörlerin de bu durumdan fayda sağlayacağını düşünüyorum. Umman'da başlatılan sürecin yeniden canlandırılması konusunda bazı bilgiler bulunmakta. ABD ile İran, belirli bir noktada buluşabilirler. Bu tür gelişmeleri ortaya koyacak ve zamanla şekillendirecek önerilerde bulunduk. Amerikalılar, İran'da nükleer zenginleştirmenin olmamasını talep ederken, İran ise barışçıl nükleerin bir hak olduğunu savunuyor.
Haber Verilerek Savaş
İsrail'in İran'a saldırdığı gece, ABD Dışişleri Bakanı Rubio'dan bir telefon görüşmesi aldık. Birçok konu üzerinde konuştuk. Amerikalılar, bu saldırıda rol oynamadıklarını, İran'ın saldırmaması gerektiğini ve güvenlik endişelerini dile getirdiler. ABD bombardıman uçaklarının havada olduğu gün, İran Dışişleri Bakanı ile saldırı olasılığını görüştük. Ardından saldırı gerçekleşti. İran'ın 3 nükleer tesisi hedef alındı. İran ve ABD, birbirlerine saldırıdan önce bilgi vererek, savaş tarihinde nadir görülen bir durumu ortaya koydular. Savaşın doğasında bilgi vermemek yatarken, burada “Belirli zorunluluklar nedeniyle vuruyorum, savaşmak istemiyorum” mesajı verilmektedir.
Ölümden Korkmuyoruz
(İsrail'den Türkiye'ye yönelen tehditlerle ilgili olarak) Halkımıza güvenli olsun, ilgili kurumlarımız canla başla çalışıyor. Ülkemizi hem aklımızla hem de yüreğimizle koruyoruz. Ölümden korkmuyoruz ve bizi korkutacak bir durum da yok. Bizim için önemli olan, tehditleri iyi bir şekilde analiz edip, diğer aktörlerle rasyonel bir diyalog kurarak, konuyu yönetmek. En kötü senaryoya da hazırlıklı olmamız gerekiyor. Devlet işlerinde şaka olmaz.
