BEUN Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, ekibi ve proje ortaklarıyla birlikte, afetlerde önleyici uyarı ve hasar azaltma faaliyetlerinde kullanılabilecek 'Sentinel-1' yazılımını geliştirdi. Bu yazılım sayesinde, heyelan meydana gelmeden önce yeryüzündeki milimetrik hareketler tespit edilerek, erken uyarı sistemleri geliştirilebilecek. Ayrıca, depremle ilgili önleyici çalışmalar kapsamında fay hatları belirlenebilecek ve afet sonrası hasar azaltma ile gözlem yetenekleri artırılabilecek.
Kaçak yapılaşmanın tespiti için de kullanılabilecek bu yazılım, üniversitenin Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında maddi destek alarak hayata geçirilmiştir. Şu an itibarıyla, üniversitenin internet sunucuları üzerinden çalışan sistem, diğer üniversitelerden yer bilimcilerin kullanımına ücretsiz olarak sunulacak. 
REKTÖR: ZAMANDAN TASARRUF EDİLMESİNİ SAĞLAYACAK
Geliştirilen sistemin radar uydularından gelen verilerin işlenmesinde pek çok zorluğun üstesinden gelindiğini belirten BEUN Rektörü İsmail Hakkı Özölçer, “Tek bir programda toplanması ve herkes tarafından, uzman olmayan kişilerce bile kullanılabilmesine imkan tanıyan bir yazılım geliştirdiler. Biz de bu programa olan inancımız dolayısıyla BAP kapsamında üniversitemiz ve Türkiye’nin yararlanabilmesi için gerekli desteği sağladık. Bu program sayesinde, yer hareketlerinin izlenmesi konusunda Türkiye’deki öncü üniversitelerden biri olduğumuzu söyleyebiliriz. Bu yazılımla depremler, fay hatları ve heyelanlar takip edilebilecek. Belki heyelanlar daha önceden tahmin edilebilecek. Depremler ve fay hatları ile ilgili detaylı çalışmalar daha rahat yapılabilecek. Zamandan ve diğer birçok ekstra işten tasarruf sağlayarak, ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.” dedi. 
Radar uydularının sağladığı bilgilerin dünyada yalnızca az sayıda bilim insanı tarafından kullanılabildiğini ifade eden Prof. Dr. Kutoğlu, “Bu jeolojik afetlerin ortaya çıkarılması, erken uyarı yapılabilmesi, zarar azaltma çalışmalarının gerçekleştirilmesi, aktif fay hatlarının tespit edilmesi ve aktif heyelanların belirlenmesi gibi işlemler, günümüzün en ileri teknolojisini temsil eden radar uyduları ile gerçekleştirilebiliyor. Ancak bu radar uydularının işlenmesi oldukça karmaşık bir süreçtir ve bu tür çalışmaları dünyada yalnızca az sayıda bilim insanı yürütebiliyor.” diye konuştu. 
DÜNYANIN TAMAMI ÇALIŞILABİLİR
Yazılımla birlikte 2014 yılından bu yana radar uydu görüntülerinin sağladığı verilerin alanında uzmanların yapabileceği 16 ayrı işlemle elde edilebilecek bilgilerin, tek bir uygulamayla otomatik olarak değerlendirilmeye başlandığını belirten Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, “Gerçekleştirilen uygulama ile çalışmak istediğiniz bölge, yalnızca Türkiye ile sınırlı değil. Aktif jeolojisi bulunan dünya üzerindeki tüm bölgeler, Amerika’dan Avrupa’ya, Afrika’ya kadar yer bilimcilerimizin incelemesine açık hale geldi.”
Çalışacağınız bölgeyi belirleyip geometrik olarak seçtikten sonra, hangi tarihler arasında görüntüleri işlemek istediğinizi seçiyorsunuz. Ardından bir butona basıldığında yazılım çalışmaya başlıyor. Seçtiğiniz bölgenin büyüklüğüne ve zaman aralığına bağlı olarak, arka planda görüntüler uzay ajanslarından indiriliyor. Bu görüntüler gigabyte boyutundadır. İndirildikten sonra otomatik olarak 16 ayrı program çalıştırılarak, sonunda seçilen bölgedeki yer hareketlerinin zaman serisi olarak gösterilmesi mümkün hale geliyor. Yer hareketi olan bölge tespit edilebilir. Harita üzerinde belirlediğimiz bir bölgede, seçtiğimiz zaman aralığındaki hareketleri çok titiz bir biçimde tespit edebiliyoruz. Böylece yer bilimciler, aktif heyelanları ve fay hatlarını belirleme, hangi fayların ölü veya aktif olduğunu tespit etme, fayların uzunluğunu ve bu uzunluğa bağlı olarak ortaya çıkabilecek depremlerin büyüklüğünü hesaplayabilme becerisine sahip olacaklar. Dolayısıyla, zarar azaltma çalışmalarını yürütmek artık mümkün hale geliyor.” ifadesinde bulundu.
TÜM YER BİLİMCİLERE AÇIK
Yazılımın bu aşamada yalnızca üniversite içerisinde kullanılabildiğini, ancak ilerleyen zamanlarda Rektör Özölçer’in yönlendirmesiyle internet üzerinden genel kullanıma sunulabileceğini ifade eden Kutoğlu, şöyle devam etti:
“Ülkemizdeki kurum ve kuruluşların ilgi göstermesi durumunda, daha büyük desteklerle sadece bu amaca yönelik sunucu ortamları oluşturulabilirse, internet üzerinden birden fazla kullanıcının aynı anda faydalanabileceği bir yapı geliştirmemiz mümkün. Yazılım bu amaca yönelik olarak hazırlanmıştır. Ancak bu tür işlemleri gerçekleştirmek isteyenlerin, son derece uzman olması gerektiğini belirtmek gerekiyor. Bunun için 16 ayrı programı adım adım çalıştırmaları ve gerekli parametreleri girmeleri gerekiyor. Bu tür bir iş, önemli bir uzmanlık gerektiriyor. Ancak biz tüm süreci otomatikleştirdik. Bu yöntemler sayesinde, hangi bölgelerde zemin hareketleri meydana geldiğini görebilir, zayıf zeminleri tespit edebilir, fay hareketlerinden etkilenen alanları belirleyebilir ve olası heyelanları önceden saptayabilirsiniz. Depremler veya heyelanlar sonrasında oluşan hasarları da tespit etmek mümkündür.”
