Pençe-Kilit Harekâtı çerçevesinde bir mağarada gerçekleştirilen arama-temizleme işlemi sırasında metan gazına maruz kalan 19 askerden 5’inin hayatını kaybetmesi, ülkemizi derin bir üzüntüye boğdu. Metan gazının özellikleri nelerdir, hangi koşullarda oluşur ve anlaşılması mümkün müdür? Uzmanlar, CNN Türk'e metan gazı hakkında merak edilen soruları yanıtladı.
“Renksiz, Tatsız ve Kendini Belli Etmez”
CNN Türk'e açıklamalarda bulunan İTÜ Maden Mühendisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdullah Fişne, olayla ilgili şu bilgileri verdi: “Metan gazı, bitkisel materyallerin çürümesi sonucu meydana gelen bir yan üründür ve fosil yakıtların oluşumu sırasında yan ürün olarak oluşur. Bu gaz, bazen atmosfere karışırken bir kısmı da kömür içinde kalabilir ya da mağaralarda birikme eğilimindedir. Mağaradaki doğal kayaçların içinde biriken gaz, bir yol bularak mağaranın içerisine sızmış olabilir. Kayalarda metan gazı bulunabilir. Kokusuz, renksiz ve tatsızdır, bu nedenle kendini belli etmez. Kömür yataklarının bulunduğu veya yakınlarındaki alanlarda gözlemlenebilir. Yer altındaki çatlaklar ve fay hatlarından hareket ederek bu tarz boşluklarda da birikebilir. Yanıcı ve patlayıcı bir gazdır; bir ortamda yayıldığında oksijeni azaltarak insanları tehlikeye sokabilir ama kendisi zehirli değildir.”
“Çıkışı Olmayan Mağralarda Birikir”
CNN Türk’e görüşlerini ileten İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat İnan, konu ile ilgili şunları belirtti: “Metan gazı, diğer gazlardan farklıdır; kokusuzdur ve bu nedenle ayırt edilmesi son derece zordur. Mağara ortamında birikebilir ve bu birikim farkedilmeden oluşabilir, dolayısıyla bunun farkına varıldığında genellikle çok geç olmuştur. Metanın kaynağına gelecek olursak, kömür kökenli metan kaynakları veya çevresindeki bataklık alanlarda oluşabilmektedir. Ayrıca çatlaklar aracılığıyla mağaralara nüfuz edebilir. Ancak, doğal havalandırma imkanı olan mağaralarda gaz birikimi gerçekleşmez. Çıkışı olmayan mağaralar, gazın birikmesine neden olmaktadır.”
