Güneşle Olan İlişkiniz Nasıldır?

Güneşten bilinçli bir şekilde faydalanmanın cilt sağlığını korumanın anahtarı olduğunu belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nazmi Geyik, güneşten korunma konusundaki dikkat edilmesi gereken noktaları paylaştı…
Cilt tipine bağlı olarak güneş ışınlarından yararlanmanın mümkün olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Geyik, “Açık tenli bireyler, sarışın ve kızıl saçlılar, çillere sahip olan ve cilt kanseri geçmişi olan kişiler UV ışınlarına karşı daha duyarlıdır. Aşırı güneş maruziyeti, cilt yaşlanmasına, lekelenmeye ve uzun dönemde cilt kanserine yol açabilir” dedi.

GÜÇLÜ BİR ENERJİ KAYNAĞI
UV ışınlarının cilt üzerindeki etkilerini açıklayan Uzm. Dr. Geyik, “Güneş, Dünya'ya enerji ileten oldukça güçlü bir kaynaktır. Güneş ışığının yaklaşık yüzde 5’i UV ışınlarından oluşur. UV ışınları gözle görünmez ama ciltte ciddi etkiler oluşturur. Güneş ışığının geri kalan büyük bölümü, görünür ışık ve ısıdan oluşur. Görünür ışığın tamamı yeryüzüne ulaşabilirken, UV ışınlarının bazı türleri atmosferdeki ozon tabakası tarafından filtrelenmektedir. En zararlı olan UVC ışınları ozon tabakası tarafından engellenerek yeryüzüne ulaşmaz.” dedi.

KANSER RİSKİ ARTABİLİR
UZM. Dr. Geyik, sürekli güneş ışınlarına maruz kalmanın olumsuz etkilerini şu sözlerle aktardı: “Güneş ışınlarının ciltte bağışıklık sistemini baskılayıcı etkisi vardır. Bazı cilt hastalıklarında, örneğin sedef hastalığında fayda sağlasa da, uzun süreli ve yoğun maruziyet cilt kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle güneşi ya tamamen zararlı ya da tamamen faydalı olarak görmek doğru değildir. Önemli olan, ne zaman, ne kadar ve nasıl güneş ışığına maruz kaldığımızdır.”

DNA ÜZERİNDE ZARAR ÜRETME POTANSİYELİ
UVA, UVB ve UVC dalga boyları olmak üzere üçe ayrılan UV ışınlarının etkilerine dikkat çeken Uzm. Dr. Geyik, “UVA, en uzun dalga boyuna sahip gruptur ve cilde daha derinlemesine nüfuz eder. Uzun vadede cilt yaşlanmasına, lekelenmelere ve DNA hasarına neden olabilir. UVB, güneş yanıklarına sebep olan ana ışındır. Aynı zamanda vücudun D vitamini üretiminde rol üstlenir. Ancak UVB ışınları camdan geçemez; bu nedenle cam altında oturmak D vitamini sentezini sağlamaz. En kısa dalga boyuna sahip olan UVC ise hücreler üzerinde öldürücü etkileri olabilir, ancak ozon tabakası tarafından engellendiği için bu ışınlarla doğrudan karşılaşmayız.” dedi.

GÜNDE 10-15 DAKİKA YETERLİ
D vitamininin elde edilmesi için saatlerce güneşin altında kalmaya gerek olmadığını açıklayan Uzm. Dr. Geyik, “Güneş ışığı vücudumuz için gereklidir. Çünkü ciltte D vitamini üretimini destekler. D vitamini, kemik sağlığı, bağışıklık sistemi ve birçok metabolik işlem için hayati öneme sahiptir. Ancak bu faydayı elde etmek için güneşte uzun süre kalmaya gerek yoktur. Açık tenli bireylerde, güneş koruyucu kullanılmadan, yalnızca kollar ve bacaklar açıkta olacak şekilde, sabah erken ya da akşam geç saatlerde yaklaşık 10–15 dakika güneşlenmek çoğu zaman yeterli olur.” dedi.

YANIKLARA DİKKAT!
Güneşe maruz kalındığında ciltte meydana gelen değişiklikleri anlatan Uzm. Dr. Geyik, “Bu değişikliklerden biri güneş yanığı, diğeri ise bronzlaşmadır. Güneş yanığı genelde UVB ışınlarının etkisiyle oluşur ve maruziyetten sonra 6–24 saat içinde belirginleşir. Bronzlaşmanın ise iki tipi vardır: Erken bronzlaşma, genellikle UVA ışınlarından kaynaklanır ve ciltte hızlı bir renk koyulaşmasına neden olurken; gecikmiş bronzlaşma UVB ışını etkisiyle ortaya çıkar ve melanin üretimini artırır.” dedi.

HANGİ KİŞİLER DAHA DİKKAT ETMELİ?
Güneşin olumsuz etkilerinden korunmada bazı bireylerin daha fazla önlem alması gerektiğini belirten Uzm. Dr. Geyik, bu gruptaki kişileri şu şekilde sıraladı:
Açık tenli bireyler, sarışın ve kızıl saçlı kişiler, çillere sahip olanlar ve cilt kanseri öyküsü bulunanlar.
Küçük çocuklar, özellikle 6 aydan daha küçük bebekler, ciltleri ince ve savunmasız olduğu için doğrudan güneşe maruz bırakılmamalıdır.
Yaşlılar, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, kanser tedavisi gören hastalar ve otoimmün hastalıkları bulunan kişiler güneşe karşı daha dikkatli olmalıdır.
Uzun saatler güneş altında çalışan tarım işçileri, inşaatçılar, balıkçılar ve dış mekan sporcuları gibi meslek grupları için düzenli ve etkili güneş koruması hayati önem arz etmektedir.