Aşırı sıcakların çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirten Dr. Rengin Yiğit, sıcaklık ve nem artışının vücut ısısını yükselttiğine dikkat çekti.
Normalde terleme yoluyla vücut ısısının dengede tutulmaya çalışıldığını ifade eden Dr. Yiğit, “Ancak aşırı sıcaklarda yalnızca terleyerek vücut ısısını kontrol etmek mümkün olmayabilir. Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı bulunan bireylerde bu mekanizma her zaman etkili olmayabilir. Yüksek nem oranı da terlemenin etkinliğini azaltabilir. Ayrıca, aşırı kilolu olmak, çeşitli hastalıklar, sıvı kaybı (dehidratasyon), kalp hastalığı, ruhsal hastalıklar, alkol ve uyuşturucu kullanımı, bazı ilaçlar (tansiyon düşürücüler, idrar söktürücüler etc.) gibi durumlar da terlemeyi etkileyen unsurlardır. Bu koşullar altında artan vücut ısısı, beyin ve diğer hayati organlara zarar verebilir” dedi.
EN ÇOK RİSK TAŞIYAN GRUP
Aşırı sıcaklardan en fazla etkilenen gruplar arasında 65 yaş ve üstü yaşlılar, 4 yaş altındaki çocuklar, bakıma muhtaç olanlar, hamileler, açık alanda çalışanlar, aşırı kilolu bireyler ile kronik hastalığı (şeker, kalp-damar, beyin-damar, psikolojik hastalıklar, kronik solunum bozuklukları, karaciğer, böbrek rahatsızlıkları) olan kişiler ve sürekli ilaç kullananlar yer alıyor. Özellikle yalnız yaşayan ve kronik hastalığı olan yaşlıların bu riskin en yüksek olduğu gruplar arasında olduğunu vurguladı Dr. Yiğit.
Aşırı sıcaklardan korunmak için 10.00-16.00 saatleri arasında dışarı çıkmaktan kaçınılması gerektiğini belirten Dr. Yiğit, şu tavsiyelerde bulundu:
- Dışarıda çalışmaları gereken kişilerin güneş altında korunmasız kalmamaları, aşırı fiziksel aktivitelerden kaçınmaları ve sık sık tuzlu gıdalar tüketmeleri önemlidir.
- Açık havada zaman geçirirken açık renkli, hafif ve bol giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
- 10.00-16.00 saatleri arasında denizden uzak durulmalı ve bu saatlerde güneşlenilmemelidir. Güneşten koruyucu krem kullanılması ve gerekli önlemlerin alınması önemlidir.
- Yoğun fiziksel aktivite ve spor için sabah veya akşam saatleri tercih edilmeli. Spor sırasında 2-4 bardak sıvı alınmalıdır.
Risk altındaki bireyler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş çarpması riski açısından izlenmelidir. Bebek, çocuk, engelli kimseler ve hayvanlar kesinlikle kapalı ve park edilmiş araçlarda bırakılmamalıdır. Araçların iç ısıları hızla yükselir. Araçtan çıkarken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır. Kapalı alanlar iyi bir şekilde havalandırılmalı; güneş alan pencereler ise perdelerle gölgelendirilmelidir. Vücut ısısının yükselmemesi açısından düzenli olarak duş alınmalı; bu mümkün değilse eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalıdır.
Susuzluk hissi olmasa bile günde en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı alınması önerilmektedir. Kahvaltıda az yağlı peynir, zeytin ve taze sebzeler bulundurulmalı; kafeinli içecekler yerine süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir. Yağlı gıdalardan ve kızartmalardan kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağ kullanılmalıdır.
Yemek pişirme yöntemlerinde haşlama, ızgara gibi sağlıklı yöntemler tercih edilmelidir. Vücut direncini artırmak ve yeterli vitamin ile mineral almak için bolca sebze ve meyve tüketilmelidir. Terleme ile kaybedilen sıvı ve minerallerin telafisi için daha fazla sıvı alınmalıdır. Su dışında, süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler önerilirken, aşırı soğuk içeceklerden kaçınılmalıdır. Kafein, alkol ve fazla şeker içeren içecekler ise vücuttan sıvı kaybını artırır ve bu yüzden tüketilmemelidir. Dışarıda satılan yiyeceklerden kaçınılmalı, çabuk bozulma riski taşıyan gıdalar (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bırakılmamalı ve hijyen kurallarına her aşamada dikkat edilmelidir.
