Platin ve Gümüş Tarih Yazdı! Emtia Fiyatlarında Dalgalanma Artıyor

Emtia piyasasında, yılı ilk yarısında artan dalgalanma ve fiyatlardaki değişkenliğin belirginleştiği gözlemleniyor. Özellikle, yüzde 50’ye kadar yükselen platin fiyatları, dikkat çeken ürünler arasında öne çıkıyor.

SATIŞ BASKISI ARTTI

Bu yılın ilk yarısında, özellikle tarifelere dair kaygılar ve küresel ekonomik belirsizlikler nedeniyle fiyatlarda sert dalgalanmalar yaşandı. ABD Başkanı Donald Trump'ın tarifelerle ilgili yaptığı açıklamalar, ülkeler arasındaki misillemelere dair endişeleri besleyerek ticaret savaşlarının derinleşeceğine dair kaygıları artırdı. Çin'den gelen ekonomik verilerin de emtia piyasasına etkisi hissedildi.

Analistler, Çin'deki iç talebin zayıf olmasının, ülke ekonomisi için önemli bir risk oluşturduğunu ifade ederek, derinleşen deflasyon endişelerinin talep konusundaki kaygıları artırdığını belirtti. Trump'ın tarifelere ilişkin çelişkili açıklamaları, emtia piyasasında belirsizliği artırdı; bu da ticaret savaşlarının daha da kızışabileceğine dair endişeleri gündeme getirdi.

Emtia piyasasında Orta Doğu'daki tırmanan gerilimler de etkili oldu. Özellikle İsrail-İran çatışmaları ve ABD'nin İran'a yönelik doğrudan askeri müdahaleleri, altın ve petrol fiyatları üzerinde önemli bir etki yarattı.

DEĞERLİ METALLER YÜKSELDİ

Trump’ın politikalarındaki belirsizlikler ve jeopolitik riskler, değerli metallerin fiyatlarını etkiledi. Yılın ilk altı ayında ons bazında altın fiyatları yüzde 25.9, gümüşte yüzde 25, platinde yüzde 49.9, paladyumda ise yüzde 20.9 oranında artış gösterdi.

Bu dönemde, altının ons fiyatı 3.499,99 dolara ulaşırken, platinin ons fiyatı 1.437,22 dolarla yaklaşık 11 yılın zirvesine çıktı.

Rekor fiyatlara rağmen, Çin’den gelen fiziki altın talebinin güçlü devam etmesi ise dikkat çekici. Altın, merkez bankaları ve Asyalı yatırımcılardan önemli bir talep görüyor.

Gümüş fiyatları, güçlü sanayi talebi, devam eden arz sıkıntısı ve jeopolitik belirsizliğin artmasıyla destekleniyor. Güneş enerjisi, elektronik ve elektrikli araçların artan rolü gümüş fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunuyor.

Silver Institute, bu yıl boyunca küresel gümüş açığının azalacağını öngörse de arz kısıtlamalarının gümüş fiyatlarındaki artışta en temel etken olmaya devam ettiğini belirtti.

Gümüş, yatırım araçlarının ötesinde güneş panelleri, elektronik cihazlar ve elektrikli araçların önemli bir bileşeni olarak da öne çıkıyor.

Platin fiyatlarındaki artışta son zamanlardaki tarifelere dayanan gerilim etkili oldu. ABD’nin sadece Çin’e değil, pek çok ülkeye karşı tarifeleri artırması emtia ürünlerinin fiyatlarını da etkiledi.

Analistler, Trump ve Elon Musk arasındaki gerginliklerin de platinin önemini artırdığına vurgu yaptı.

Bu gerginlik, Trump’ın elektrikli araçlara vereceği destekte azalma ya da iptal edeceğine dair beklentileri artırdı ve platinin de daha çok karbon yakıtlı otomobillerde kullanılabileceği aşikar hale geldi. Ayrıca, Çin’in nisan ayında gerçekleştirdiği ciddi platin ithalatı, talebin artmasına neden oldu.

BAKIR FİYATLARINDA YÜKSELİŞ

Baz metallerde, yılın ilk altı ayında bakır öncülüğünde yükseliş gözlemlendi. Tezgah üstü piyasada, bakırın libresi yüzde 26.8, kurşunun yüzde 4.7, alüminyumun yüzde 1.8 oranında artarken; nikelde yüzde 1.1 ve çinkoda yüzde 7.9’luk azalış gerçekleşti.

Küresel ekonomik büyüme ve buna bağlı emtia talebindeki riskler, metal fiyatları üzerinde olumsuz bir etki yarattı. Bakır, özellikle Çin’deki güçlü talep sayesinde desteklendi. Tarife korkuları nedeniyle ABD'ye bakır akışının devam etmesi, arz endişelerini artırarak fiyatları yükseltti.

ENERJİ PİYASASINDA DÜŞÜŞLER

Enerji alanında mayıs ayı itibarıyla Brent petrol fiyatı yüzde 11, New York Ticaret Borsası’ndaki doğal gaz fiyatı ise yüzde 4.9 düştü.

Brent petroldeki düşüşte OPEC ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerin üretim artırma planları ile ABD’nin uyguladığı gümrük vergilerine dair talep endişeleri etkili oldu.

Küresel ticaret savaşlarının yakıt talebini azaltacağına dair endişeler ve arz fazlası korkuları, petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturdu. Özellikle Asya’da talebin azalacağı yönündeki riskler, doğal gaz fiyatlarını olumsuz yönde etkiledi. Rekor seviyeye yakın üretim ile ılıman hava koşulları, doğal gaz fiyatlarının düşmesine yol açtı.

TARIM ÜRÜNLERİNDE DÜŞÜŞLER

Tarım ürünlerinde ise Chicago Ticaret Borsası'nda, buğday fiyatı yüzde 2.4, mısır yüzde 10.7, pirinç yüzde 10.9 değer kaybederken, soya fasulyesi ise yüzde 1.6 oranında arttı.

ABD'de yer alan Intercontinental Exchange'de ise libre bazında pamuk fiyatı yüzde 0.4, şeker yüzde 15.9, kahve yüzde 6.1 ve kakao yüzde 22.9 geriledi.

Buğday fiyatları, ABD’deki yağışların etkisiyle düşerken, dünya pirinç üretim tahminlerinin yükselmesi pirinç fiyatlarında düşüşe yol açtı.

Küresel mısır üretiminin artacağı beklentileri mısır fiyatlarını aşağı çekti. ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları sonucunda Brezilya’dan gelen soya fasulyesine yüksek talep, soya fasulyesi fiyatlarını artırdı.

Küresel büyümeye dair artan endişeler ve talep düşüşleri pamuk fiyatlarını azalttı. Şeker fiyatları ise üretim tahminlerinin yüksek olması nedeniyle sert bir şekilde geriledi; Brezilya, 2025/26 sezonunda şeker üretiminin rekor seviyelere yükselebileceğini belirtti.

Capital Economics İklim ve Emtia Ekonomisti Hamad Hussain, “Güney Afrika’daki zayıf üretim ve Çin'deki talep artışı platini desteklerken, spekülatif alımlardaki artış ise fiyatlardaki yükselişin başlıca sebebi.” şeklinde görüş belirtti.

Hussain, platinin piyasa duyarlılığına karşı son derece hassas olduğunu, bu durumun fiyatların düşmesine yol açabilecek değişimlere karşı dikkatli olunması gerektiğini aktardı.