Son yıllarda kardiyoloji ve kalp damar alanında tanı ve tedavi protokollerinde önemli revizyonlar gerçekleştirildi. 2024 yılında Avrupa Kardiyoloji Derneği tarafından yayınlanan kılavuzda belirli değişiklikler öne çıktı. Artık hastalar, tamamen bireysel özellikleri baz alınarak değerlendirilecek ve kişiye özel tedavi süreçlerine tabi tutulacak. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Us, bu yeni süreç hakkında şu açıklamalarda bulundu:
TEDAVİ KİŞİSELLEŞTİ
“Koroner arter hastalığının adı değişti ve bu hastalık artık kronik bir hastalık olarak kabul edilerek 'kronik koroner sendromu' olarak adlandırıldı. Bu yaklaşım, hastalara by-pass veya stent yapılsa da hastalığın ilerleyebilen ve ömür boyu sürecek bir durum olduğunu vurguluyor. Bu yeni anlayışla, tedavinin risk sınıflandırması ve şekli de birey odaklı hale getirildi. Kişinin yaşı, mesleği, cinsiyeti ve stres seviyesi tedavi sürecini etkiliyor. 2018 yılında koroner kalp hastalığı tanısında efor testi ve talyum sintigrafisi temel yöntemlerken, 2024 protokollerinde artık birincil tanıda BT anjiyo, yani halk arasında bilinen dışarıdan anjiyo önerilmektedir.”
EFOR TESTİ RİSKLİ
Avrupa Kardiyoloji Derneği 2024 kılavuzlarında yalnızca tanı değil, tedavi yöntemlerinde de köklü değişiklikler yaptı. Kendi klinik deneyimlerimde uzun yıllardır efor testini riskli bulduğum için önermiyorum. Güncellenen tedavi rehberinde efor testinin önerilmediği görülüyor. Zira bu testte Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin rehberine göre yanılma payı %20. Ayrıca, kalbinde ciddi damar tıkanıklığı bulunan bir hastanın efor testi sırasında kalp krizi geçirme riski var. Bu nedenle, mümkünse ülkemizde birçok şehirde uygulanan BT anjiyo yönteminin tercih edilmesi önerilmektedir. Ancak acil durumlarda, örneğin hasta enfarktüs geçiriyorsa doğrudan açık anjiyo yapılabilir. Ek olarak yapay zekâ ile BT anjiyo görüntülerinden akım ölçümü de sağlanabiliyor. Eğer BT anjiyo sonucunda koroner damarlarında %50’nin üzerinde darlık tespit edilirse, ikinci aşamaya geçilerek klasik anjiyo yapılması gerekmektedir.”
‘DAMARLAR YİNE TIKANABİLİR’
“Hastaya stent taktıysak veya by-pass kararını aldıysak, sonrasında hastayı ilaçlarla belli bir düzeyde tutmamız gerekiyor. Çünkü o damarlar tekrar tıkanma riski taşıyor. Yeni protokolde ayrıca riskli hasta grubunda kötü kolesterol düzeyini gösteren LDL değeri 80'den 50'ye düşürülmüştür. Ne yazık ki son yıllarda kolesterol ilacının dozunu artırmak bir kenara, kullanmak istemeyen birçok hasta ile karşılaşmaktayız. Ancak bu hastalıkta kolesterolü belli bir seviyede tutmak hayati önem taşıyor. Yeni kılavuzlarda kan sulandırıcı ilaçlar için kişiye özel yaklaşımlar önerilmektedir. Örneğin, bireyde aspirin direnci varsa, bu durumda hasta aspirin ile korunamaz.”
SANAL ANJİYO NEDİR
Sanal anjiyo, vücuttaki damar yapılarını bilgisayarlı tomografi (BT) teknolojisi ile detaylı bir biçimde görüntüleyerek damarlarda tıkanıklık veya daralma gibi sorunların olup olmadığını tespit etmeye yarayan non-invaziv bir tanı tekniğidir. Bu işlem, hastanın kol damarına özel bir kontrast madde enjekte edilerek gerçekleştirilir.
