Uzun Yaşamın Sırrı Çevresel Faktörlerde Gizli

Bireylerin yaşam sürelerini uzatacak ve yaşlılık dönemlerini daha sağlıklı geçirmelerini sağlayacak hayat tarzı alışkanlıklarının önemi sürekli artış göstermektedir. Bu kavrama, kaliteli ve uzun ömür anlamına gelen “Longevity” denir. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, uzun ve sağlıklı bir hayatın büyük ölçüde yaşam tarzı alışkanlıklarına bağlı olduğunu belirtti.

Genel Ölçekte Araştırma
Uzm. Dr. Karaca, “Oxford Üniversitesi’nin kapsamlı bir çalışması, çevresel faktörler ve yaşam tarzı şartlarının, sağlıklı yaşlanma üzerindeki genetik etkilerden yaklaşık 10 kat daha fazla etkili olduğunu ortaya koyuyor. Longevity; bilimsel ilerlemeler ve bilinçli yaşam tarzı değişiklikleri ile sağlıklı yaş alma konusunda bireylere rehberlik eden önemli bir yaklaşımdır.” dedi. Longevity’nin son yıllardaki teknolojik ve tıbbi gelişmelerle dikkat çektiğini ifade eden Uzm. Dr. Karaca, “Biyoteknoloji ve genetik çalışmalar, hücresel gençleşme ve yaşlanma karşıtı tedavileri geliştirmeyi hedefliyor. Zaman kısıtlı beslenme ve anti-inflamatuar diyet gibi yaklaşımlar ise hücresel onarım süreçlerini destekleyerek yaşlanmayı geciktirebilir.” şeklinde konuştu.

Yapay Zeka Destekli Tedavi
Stres yönetimi tekniklerinin ve zihinsel yaşlanmanın en büyük sebeplerinden biri olan kronik stresin etkilerini azalttığını belirten Uzm. Dr. Karaca, “Düzenli uyku saatleri ve uyku hijyenine dikkat etmek; beyin sağlığını koruyarak, yaşlanma sürecini yavaşlatıyor. Ayrıca yapay zekâ destekli sağlık takibi gibi teknolojik gelişmeler, kişiselleştirilmiş sağlık yönetimi sunarak yaşlanma sürecini olumlu etkilemektedir.” diye ekledi.

Araştırmalara Göre Yüzde 80 Belirleyici
Sağlıklı yaşlanmanın genetik ve çevresel unsurların etkileşimi ile şekillenen karmaşık bir süreç olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Karaca, “Bazı genetik değişiklikler yaşlanmayla bağlantılı hastalıklara yol açsa da bu faktörlerin etkisi sınırlıdır ve çevresel etmenlerle etkileşim içindedir. Bilimsel araştırmalar, genetik faktörlerin yaşam süresi üzerindeki etkisinin yaklaşık yüzde 20-30, çevresel faktörlerin ise yüzde 70-80 oranında belirleyici olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, hastalıkları önleme amacıyla halk sağlığı politikaları ve bireysel müdahaleler açısından önemli bir fırsat sunmaktadır.” dedi.

Sağlıklı Yaşamak İçin Öneriler
Uzm. Dr. Karaca, sağlıklı yaş almayı desteklemek adına şu önerilerde bulundu:
Sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve sağlıklı yağlardan zengin bir diyet, kronik hastalık riskini azaltarak yaşam süresini uzatabilir.
Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz ve kas güçlendirme çalışmaları, kardiyovasküler sağlığı destekler ve biyolojik yaşlanmayı yavaşlatır.
Her gece 7-9 saat uyku almak, bağışıklık sistemi ve bilişsel fonksiyonlar için kritiktir.
Meditasyon, nefes egzersizleri ve doğada vakit geçirmek önemlidir.
Aile ve arkadaşlarla güçlü ilişkiler kurmak, duygusal destek sağlar ve yaşam memnuniyetini artırır.
Erken teşhis ve önleyici tedbirler, kanser gibi ciddi hastalıklarda kesin tedavi şansı yaratabilir.
Yeni beceriler kazanmak ve yaratıcı faaliyetlerle geçirmekte, bilişsel rezervi artırarak demans riskini azaltabilir.
Sigara ve aşırı alkol tüketiminden uzak durmak, birçok hastalığa karşı koruma sağlar.

Eğitim Biyolojik Yaşlanmayı Yavaşlatıyor
Uzm. Dr. Karaca, eğitim seviyesi gibi sosyoekonomik faktörlerin yaşlanma hızını etkileyebileceğini belirtti. “Columbia Üniversitesi’nin gerçekleştirdiği bir araştırma, yüksek eğitim seviyesinin biyolojik yaşlanmayı yavaşlattığını ve yaşam süresini uzattığını göstermektedir. Ayrıca fiziksel aktivite, bireysel, psikososyal ve çevresel özelliklerle doğrudan ilişkilidir.” şeklinde konuştu.