Google Algoritma Değişikliği İle Tartışma Konusu Oldu

Algoritma değişikliğinin sebep olduğu haber trafiğindeki düşüş ve bağımsız haberciliğe yönelik olumsuz etkiler ile Türkiye’deki dijital telif hakları konusundaki adımları atlaması nedeniyle Google yeniden gündeme geldi. Geçtiğimiz gün, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu bir araya geldi ve Google’ın sözde algoritma güncellemesi üzerinden yaşanan sorunları masaya yatırdı. Google’ın İsviçre temsilcisi Johannes Müller ve Kamu İlişkileri Direktörü Tolga Sobacı, milletvekillerinin sorularını yanıtladı fakat önemli konuları göz ardı ederek, gelir paylaşımı veya tekelleşme hakkında açıklama yapmadılar.

ALGORİTMADA GÜNCELLEMELER
Google, Türkiye’de algı değişikliği adı altında medya ekosistemine zarar verirken, yayıncılar üzerinde önemli baskılar oluşturmakla suçlanıyor. Şirketin dünya genelindeki site trafiğini etkileyen ve yapay zekayı ön plana çıkaran algoritma değişiklikleri 2022 yılında başlamıştı. Mart 2024’te, Google arama sonuçlarında yüksek sıralara çıkmaya çalışan içeriklerin engelleneceği yönünde yeni bir güncelleme daha duyuruldu. Google, “Düşük kaliteli içeriklerin yüzde 45 oranında” azaltıldığını öne sürse de, bu değişiklikler birçok büyük yayıncının trafik kaybetmesine yol açtı ve dolayısıyla reklam gelirleri de düştü. İnternet sitelerinin gelirleri, genellikle arama motorlarından gelen kullanıcı sayısına bağlı olarak belirleniyor.

YILDA 5 BİN DEĞİŞİKLİK
Komisyon toplantısında konuşan Google İsviçre temsilcisi Johannes Müller, algoritmalarda sık sık güncellemeler yapıldığını ve geçmişe geri dönülmeyeceğini belirtti. Google Kamu İlişkileri Direktörü Tolga Sobacı, “Otomobil üreticileri belki beş yılda bir model değiştiriyor, cep telefonları yılda on kere güncelleniyor, ama ‘algoritma’ 365 gün içinde 5 bin değişiklik geçiriyor. Bu müdahaleler, dinamik ihtiyaçlara göre yapılıyor. Bizim hedefimiz, ‘şu firma batacak, bu web sitesi çıkacak’ değil. Algoritma değişikliklerini şeffaf bir şekilde paylaşıyoruz.” açıklamasında bulundu.

YANIT BEKLEYEN SORULAR…
Türkiye’de bazı kurumların desteklenmesi ve bazılarının iflas etmesine nasıl karar veriyorsunuz?
Bir internet sayfası neden aniden 2 milyon olmaktan 100 bine veya 150 bine düşüyor?
Google, Türkiye’de haber içerikleri için geçmişte ne kadar ödeme yaptı? Bu, Türkiye’deki gelirin ne kadarını etkiliyor ve hangi yöntemle ödendi?
Küçük yapıları korumak amacıyla tekelleşme nedeniyle yok olma riskiyle karşı karşıya kalan içerik sağlayıcıları için bir planınız var mı?
Türkiye, dijital içerik telifine karşı finanse edici bir ülke değilken, Google’ın katkısı yok; bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Google, dijital telif hakkı konusunda AB’nin 2019 tarihli direktifini Fransa’da uyguladı; Türkiye’de de uygulanması planlanıyor mu?
Avustralya’da uygulanan yöntemi Türkiye’de devreye sokmak için neden yasal bir düzenleme bekliyorsunuz?
Dijital platformların içerik özetlerini veya başlıklarıyla göstererek trafik çektiği durumlarda lisansçılara ödeme yükümlülüğü yok mu?
Türkiye’deki kullanıcılar için telif hakları noktasında adil gelir paylaşımı hakkında Google’ın görüşleri nelerdir?
Google her türlü içeriğimizden yararlanırken bu içeriğin denetimi kim tarafından yapılıyor?

ABD’DE TEKEL DAVASI
Alphabet’e bağlı Google, internet arama pazarındaki hakimiyetinden dolayı ABD Adalet Bakanlığı’nın açtığı tarihi tekel davasıyla karşı karşıya. Adalet Bakanlığı avukatları, Google’ın yapay zeka ürünlerini kullanarak arama motorundaki etkisini artırmasının engellenmesi gerektiğini savunuyor. Üç hafta sürmesi beklenen dava, internetin geleceği ve arama motoru pazarında köklü değişikliklere yol açabilir. ABD hükümeti, Google’ın Chrome tarayıcısının satışını ve arama verilerini rakiplerle paylaşmasını talep ediyor.

DİJİTAL TELİF YASASI MECLİS’E GELİYOR
Türkiye, AB ve diğer birçok ülkede yürürlüğe giren Dijital Telif Yasası için bir taslak metin hazırladı. Kanun teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi tatile girmeden evvel yasalaşması amaçlanıyor. Bu bağlamda, dijital yayıncılık için telif haklarının korunması ve içerik sahiplerinin gelir kaybının önlenmesi hedefleniyor. Yeni yasa teklifi ile Google gibi büyük arama motorlarının, haber siteleri ve içerik üreticileri gibi kaynaklardan, içeriklerinin kullanımı için ödeme yapması öngörülüyor.