Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Hürriyet’in sorusuna yanıt verirken suça karışan çocuklarla ilgili olarak tesviye sürecinin devam ettiğini, tüm paydaşlar ve uzmanlar ile konunun değerlendirildiğini belirtti. Tunç, bu taslak çalışmanın yeni yasama döneminde tamamlanarak Meclis’e sunulmasının hedeflendiğini ifade etti. Bakan Tunç, “Evrensel hukukta 12 yaş altındaki çocukların cezalandırılmaması ilkesi mevcuttur. Güncel düzenlemelerde 12-15 ve 15-18 yaş arasındaki çocukların işledikleri suçlarda ceza indirimine gidilmektedir. Yeni düzenlemede ise yaş arttıkça ceza indiriminin azalmasına yönelik bir mekanizma bulunacak.” dedi. Adalet Bakanlığı tarafından geliştirilen taslakta yer alan düzenlemeler ise şu şekildedir:
16 YAŞI DOLDURANA İNDİRİM YOK
* 15-18 yaş grubundaki çocuklar için Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “Yaş küçüklüğü” başlıklı 31. Maddesi yeniden ele alınacak. 31/3. fıkrasındaki indirim oranlarının düşürülmesi ile çocuk sanıklara daha fazla ceza verilmesi hedefleniyor.
* Kasta dayanan kusurun ağırlığı, güdülen amaç ve saik, suçun işleniş biçimi ve önceden kasıtlı bir suçtan hapis cezasına mahkûm olma durumu dikkate alınarak; ‘kasten öldürme’ (TCK madde 81 ve 82) suçunu işlerken on altı yaşını doldurmuş çocuklar için hakimin takdirine göre herhangi bir ceza indirimi uygulanmaması sağlanacak.
15 YAŞA RAPORLA İDDİANAME
* 15 yaşını doldurmamış çocuklar için sosyal inceleme raporu (Mahkemenin sağlıklı karar verebilmesi için başvurduğu uzman görüşü) alınmadan iddianame düzenlenmesi, iddianamenin iadesi sebeplerinden biri haline gelebilecek. Cumhuriyet savcısı, mahkeme veya çocuk hâkimi tarafından 15 yaşını doldurmuş çocuk hakkında sosyal inceleme yapılmaması durumunda, gerekçesinin iddianamede veya kararda belirtilmesine dair hüküm getirilecek.
* Çocuk Koruma Kanunu, korunma ihtiyacı olan mağdur veya suça karışan çocukların korunmasına yönelik beş önemli tedbir içermektedir. Bu tedbirler; danışmanlık, eğitim, sağlık, koruma ve barınma hizmetleri olarak sıralanabilir. Bu koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarına uymayan anne, baba, vasi ya da bakım sorumlusu kişilere disiplin hapsi verilmesi gündeme geliyor. Ayrıca, koruyucu ve destekleyici tedbirlerin uygulanmasında veya koordinasyonunda ihmal veya gecikme gösteren kamu görevlilerine hapis cezası verilmesine yönelik bir düzenleme de değerlendiriliyor.
* Çocuklar için alınan Çocuk Koruma Kanunu’nda bulunan koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının etkin bir şekilde yerine getirilmesi amacıyla kurumlar arası koordinasyonu artırmaya yönelik değişiklikler yapılacak. Bu şekilde, çocuk yararına alınan tedbirlerin sadece yargı kararlarıyla sınırlı kalmaması ve idari ve sosyal hizmet alanlarının eşgüdüm içinde çalışması sağlanacak.
ANNE BABAYA DA CEZA GELİYOR
* Çocuklar için verilen koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarına aykırı davranan anne, baba, vasi veya bakım sorumlusuna disiplin hapsi verilecektir. Örneğin, hâkimin çocuğun eğitimine ilişkin aldığı tedbir kararına uymayıp çocuğunu okula göndermeyen ebeveynlere disiplin hapsi uygulanacaktır.
* Çocuklara veya bakıma muhtaç bireylere yönelik sistematik kötü muamele cezaları artırılırken, aile sorumluluklarını ihlal eden suçların yaptırımları da güçlendirilecektir. Çocuk davalarında sosyal inceleme raporlarının zorunlu hale getirilmesi ve gerekçesiz rapor alınmasının önlenmesi sağlanacaktır. Çocuk hükümlülerin cezaları çocuk kapalı cezaevlerinde infaz edilecek ve iyileşme durumunda eğitim uygulama evlerine transfer edilmeleri mümkün olacaktır.
TCK 31. MADDE NE DİYOR
* Suçu işlediği esnada 12 yaşını doldurmuş, 15 yaşını doldurmamış olanlar için “İşlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması” durumunda ceza sorumluluğu yoktur. Ancak, çocuklara yönelik güvenlik tedbirlerine hükmedilmektedir.
* “İşlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin varlığı” halinde ise bu kişiler hakkında suç, “ağırlaştırılmış müebbet hapis” cezasını gerektirdiğinde 12 yıldan 15 yıla; “müebbet hapis” cezasını gerektirdiğinde 9 yıldan 11 yıla kadar hapis cezası uygulanmaktadır. Diğer cezaların yarısı indirilecek ve bu durumda her fiil için verilecek hapis cezası 7 yıldan fazla olamayacaktır.
* 15 yaşını doldurmuş, 18 yaşını doldurmamış kişiler için suç, “ağırlaştırılmış müebbet hapis” cezasını gerektirdiğinde 18 yıldan 24 yıla; “müebbet hapis cezasını” gerektirdiğinde 12 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası uygulanacağı belirtilmektedir. Diğer cezaların üçte biri indirilecek ve her fiil için verilecek hapis cezası on iki yıldan fazla olamayacaktır.
MINGUZZİ’Yİ ÖLDÜRENLER DE ÇOCUK
14 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi, İstanbul Kadıköy’deki bit pazarında, 24 Ocak’ta 15 yaşındaki Berkay Budak tarafından 5 kez bıçaklanarak ağır yaralandı. Mattia, 16 yaşındaki Umutcan Baba tarafından da tekmelenerek dövüldü. Ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede 8 Şubat’ta yaşamını yitirdi.
EMRİ ALDI BAŞKANI ÖLDÜRDÜ
İstanbul Çekmeköy Tolgahan Sokak’taki bir kafede 27 Ağustos’ta saat 21.00 civarında gerçekleşen olayda, arkadaşıyla kafede yemek yiyen eski Alemdağ Spor Kulübü Başkanı Tuncay Meriç, arkasından yaklaşan 17 yaşındaki tetikçi E.H. tarafından başından vurularak öldürüldü.
ARKADAN YAKLAŞIP BIÇAKLADI
Kahramanmaraş’ta kaldırımda yürüyen 29 yaşındaki Onur Toy, arkasından yaklaşan 17 yaşındaki F.G. tarafından bıçaklanarak hayatını kaybetti. F.G. daha sonra gözaltına alındı. Olay bir işyerinin güvenlik kameraları tarafından kaydedildi.
