Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), geliştirdiği yerli projelerle TEKNOFEST İstanbul’da dikkat çekti. Yüzde 80 yerlilik oranına sahip “CHERI” adındaki iki keşif aracı, Ay'ın güney kutbundaki zorlu yüzey koşullarında görev yapacak. Yapay zeka desteğiyle yüzeyin üç boyutlu haritasını çıkaracak olan “CHERI” projesi, mikro keşif araçlarının birbiriyle etkileşime geçerek bilimsel veri toplayacağı bir sistem sunuyor. Araçlar, otonom olarak kendi rotalarını belirleyip haritalandırma gerçekleştirecek. 2029 yılında ise bu araçlar Çin'den Ay'a gönderilecek.
“DÜNYADA İLK KEZ İKİ ADET ROVER BİRBİRİYLE HABERLEŞECEK ŞEKİLDE AYA GÖNDERECEK”
Keşif aracı hakkında bilgi veren ODTÜ rektörü Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil, “Türkiye son yıllarda milli uzay programı çerçevesinde bir dizi hedefi kararlılıkla sürdürüyor. Bu hedefler arasında insanlı ilk uzay görevini gerçekleştirdik. Türkiye, iki astronot ile yer çekimsiz ortamda araştırmalar yaptı. ODTÜ olarak, Çin uzay ajansı ile işbirliği içinde bir projede yer alıyoruz. 2029 yılında Çin, ODTÜ öğrencileri ve öğretim üyeleri tarafından gerçekleştirilecek iki adet yüzey aracını Ay'a gönderecek. Bu araçlar, birbirleriyle haberleşerek Ay'ın en zorlu koşullarında görev yapacak. Yani, Ay'ın güney kutbunda -160 derece ile +80 derece arasında veri toplayacak, yüzeyin haritasını çıkaracak. Bu, dünyada ilk kez bir ülkenin iki adet roverı birbiriyle entegre bir şekilde Aya göndermesi anlamına geliyor. Projede 50'ye yakın öğretim üyesi ve öğrencimiz aktif olarak yer alıyor. Geliştirilecek robot tamamen akademisyenlerimiz tarafından tasarlandı ve bu yapay zeka destekli bir sistemdir. Haberleşme, misyonun kritik bir parçasıdır. ODTÜ olarak uluslararası bir yarışmayı kazanarak bu tasarımı üstlenmiş olduk. Araçların tekerlekleri ve sensörleri tamamen yerli olarak tasarlanıyor ve %80’in üzerinde yerlilik oranına sahibiz” dedi.
“AYIN YÜZEYİNE AYAK BASACAK BİR SİSTEM OLACAK”
Yozgatlıgil, “Uzay teknolojileri, her zaman dünyadaki yaşamı destekleme potansiyeline sahiptir. Bu proje, 2029 yılında doğrudan görüntüleri dünyaya aktaracak ve daha önce az keşfedilmiş bölgelerin haritasını çıkaracak. Bu, o bölgelerdeki minerallerin ve su kaynaklarının keşfi açısından büyük önem taşıyor. Robotlar, zorlu koşullarda görev yapabileceği için afet durumlarında da işlevsel hale gelecek ve görüntü aktarımı yapabilecek. Arama kurtarma çalışmaları veya savunma sanayi gibi alanlarda da fayda sağlayacak. Türkiye, Ay’ın yüzeyine gerçek anlamda imzasını atacak ve kendi uzay aracını da Ay'a gönderecek. Üniversite olarak biz de burada hazırlık yapıyoruz” şeklinde konuştu.
