Osmanlı padişahı Sultan 2. Abdülhamid tarafından hayata geçirilen Hicaz Demiryolu projesi, tam 125 yıl sonra tekrar gündeme geliyor. 1900 yılında İstanbul'dan Mekke ve Medine'ye güvenli ve hızlı yolcu taşımacılığı sağlamak adına başlatılan bu demiryolu hattı, 1908 yılında faaliyete geçmişti. Yeniden işlev kazanması için Suriye, Türkiye ve Ürdün arasında bir protokol imzalandı. İstanbul'dan başlayarak Suriye’nin başkenti Şam ve Ürdün'ün başkenti Amman'dan geçerek Medine’ye ulaşacak olan hat ile hacı adaylarının ulaşımının hem ucuz hem de güvenli hale gelmesi amaçlanıyor. Ayrıca, bu proje ile ülkeler arası ticaretin de geliştirilmesi bekleniyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na bağlı Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) tarafından, Ürdün ve Şam demiryolu heyetleriyle Hicaz Demiryolu Hattı'nın yeniden yapım protokolü imzalandı. Osmanlı’nın vizyonu ve Abdülhamid Han’ın manevi hassasiyetinin en güzel örneklerini yansıtan bu hat, 125 yıl önceki güzergahında tekrar inşa edilecek.
İstanbul'dan Medine'ye
Birinci Dünya Savaşı sırasında Arap isyanı ve İngilizlerin bölgedeki faaliyetleri nedeniyle sürekli saldırıya uğrayan Hicaz Demiryolu Hattı, bazı Arap kabilelerinin İngilizler tarafından kandırılmasıyla raylarının sökülmesi sonucu işlevini kaybetti. Bu ihanet sonucu Osmanlı İmparatorluğu bölgeden çekilmek zorunda kalırken, rayları söken bazı kabile mensupları, “Kendi dinine, kendi davasına ihanet eden, yarın bize de ihanet eder” denilerek bölge halkları tarafından cezalandırıldı. Hattın kalıntılarına günümüzde hâlâ Ürdün ve Suudi Arabistan'da rastlamak mümkün.
Suudi Arabistan ile Ayrı Protokol İmzalanacak
Hicaz Demiryolu'nun inşasına, Sultan Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yıldönümüne denk gelen 1 Eylül 1900'de başlanmışken, 3 ülke arasındaki yeni protokoller de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Eylül 2025'te, yani 125 yıl sonra imzalanmış olacak. Bu ülkeler arasında yüksek hızlı tren teknolojisine sahip olan yalnızca Türkiye'de mevcut konvansiyonel demiryolu hatlarının da proje rotasına dahil edilmesi hedefleniyor. İstanbul ile Mekke arasındaki toplamda yaklaşık 3 bin 200 kilometrelik mesafenin ilk etabında yaklaşık 1700 kilometrelik hat inşa edilmesi planlanıyor. Ürdün'den Medine'ye uzanacak kısım için ise Suudi Arabistan ile ayrı bir protokol imzalanması bekleniyor. İnşaat çalışmalarının 2026 yılında başlaması öngörülüyor.
Abdülhamid Han'dan İnce Düşünce
Proje, 1900 yılında Sultan 2. Abdülhamid'in talimatıyla başlatıldı ve Medine-i Münevvere'ye özel bir önem verildi. Abdülhamid Han, Hz. Muhammed'in (SAV) kabrinin yer aldığı Ravza-i Mutahhara yakınlarında tren sesinin rahatsızlık vermemesi adına, “Rayların sesi ruh-u Resulullahı rahatsız etmesin. Medine üzerindeki tüm raylara gül kokulu keçeler döşeyin” şeklinde talimat verdi. Bu talimat sonrasında rayların altına gül kokulu keçeler döşendi.
İnanç ve Ticaret İçin Önemli Bir Rota Olacak
Abdülhamid Han döneminde 1464 kilometrelik Şam-Medine (Hicaz Demiryolu) kısmı tamamlanmışken, 450 kilometrelik Medine-Mekke bölümü bedevi saldırıları ve emperyalist politikalar nedeniyle bir türlü tamamlanamamıştı. Günümüzde bu hattın yapımına engel olabilecek bir durumun bulunmadığı ifade edilirken, Amman'dan Medine ve Mekke'ye kadar uzanacak hattın, Türkiye, Suriye ve Ürdün'deki hacı adaylarının ulaşımını kolaylaştırması ve ülkeler arasındaki ticari faaliyetleri artırması bekleniyor.
