Bakan Bayraktar, Sıfır Atık Vakfı öncülüğünde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) işbirliğiyle gerçekleştirilen Uluslararası Sıfır Atık Forumu'nun kapanış oturumunda değerlendirmelerde bulundu.
“İNSANOĞLU HER YIL 2,1 MİLYAR TON KATI ATIK ÜRETİYOR”
Sıfır atık konusunun çevre politikalarını da kapsadığını ifade eden Bayraktar, “İnsanoğlu her yıl 2,1 milyar ton katı atık üretiyor. Bu atıkların yalnızca yüzde 19'unu geri kazandırabiliyoruz. Yalnızca yüzde 11'ini yakarak enerji elde edebiliyoruz.” şeklinde konuştu.
2050'ye kadar küresel atık miktarının yüzde 70 artmasının öngörüldüğüne dikkat çeken Bayraktar, “Bu atıklar, döngüsel ekonomi modelleri aracılığıyla 2050 yılına kadar 4,5 trilyon dolarlık ekonomik fayda yaratma potansiyeline sahip. Bu durum, enerji ve madencilik sektörlerinden kaynak verimliliğine, tüketimden atık yönetimine kadar yeni bir yaklaşım sergilememizi gerektiriyor.” dedi.
“ATIĞIN YAKLAŞIK YÜZDE 10'U ENERJİYE DÖNÜŞÜYOR”
Türkiye'de günlük 100 bin ton belediye atığı oluştuğunu belirten Bayraktar, şu açıklamalarda bulundu:
“Bu atığın yaklaşık yüzde 10'u enerjiye dönüşüyor. Atıktan türetilmiş yakıt kullanımı, özellikle çimento sektöründe hızla artış gösteriyor. Bu sayede yıllık yaklaşık yarım milyon ton kömür eşdeğeri enerji tasarrufu sağlanıyor. Atıktan enerji üreten tesisler, dünya genelinde 600 milyon kişinin enerji ihtiyacını karşılayabiliyor. Biyogaz ve biyometan tesisleri aracılığıyla tarımsal ve gıda atıkları enerji döngüsüne kazandırılıyor.”
“2053 NET SIFIR EMİSYON” STRATEJİSİNE UYGUN ÇALIŞMALAR
Hızla artan enerji talebini “2053 net sıfır emisyon” hedefi doğrultusunda karşılamak için çalışmaların sürdüğünü ifade eden Bayraktar, “Bu bağlamda enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, yerli kaynakların kullanımı, nükleer enerji ve hidrojen teknolojileri önceliklerimiz arasında. Enerji ve maden kaynaklarımızı verimli, çevre dostu ve sürdürülebilir bir şekilde kullanarak ülkemizin kalkınmasına en büyük katkıyı sağlamayı hedefliyoruz. İnsanı ve çevreyi merkez alan, enerji ve madencilikte dönüşümü gerçekleştiren bir Türkiye hayal ediyoruz.” dedi.
Enerji dönüşümünü planlı ve sürdürülebilir bir yaklaşım ile ilerletmek adına “akıllı, esnek, duyarlı ve kapsayıcı” politikalar geliştirdiklerini belirten Bayraktar, şu şekilde devam etti:
“Bu yol haritaları ile 2053 net sıfır emisyon hedefimiz doğrultusunda ülkemizin dönüşümünü hızlandırmayı hedefliyoruz. Endüstriyel simbiyoz, atık ısı geri kazanımı ve atıkların ikinci ham madde olarak kullanılmasına yönelik projelerimize desteklerimizi sürdürüyoruz. Yenilenebilir Enerji Destekleme Mekanizması (YEKDEM) ile belediye, bitkisel yağ ve gıda değeri olmayan atıkları kaynak olarak kullanmalarını teşvik ediyoruz. Şu ana kadar 726 verimlilik artırıcı projeye hibe desteği verdik ve atık ısıyı geri kazanmaya yönelik 73 projeyi hayata geçirdik.
Bayraktar, madencilik sektörünün küresel atıkların yaklaşık yüzde 40'ını oluşturduğunu belirterek, “Bu atıkların içindeki metal ve minerallerin yeniden değerlendirilme potansiyeli oldukça yüksektir. Bu nedenle madencilik faaliyetlerimizde çevre duyarlılığına ve kaynak verimliliğine odaklanıyoruz. Maden ruhsat sahalarında üretimden kaynaklanan atıkların değerlendirilmesi amacıyla ruhsat sahiplerine kamu kurumlarıyla işbirliği yaparak pasa değerlendirme izni veriyoruz. Geri kazanılan malzemeler, baraj, gölet, yol gibi altyapı projelerinde etkin şekilde kullanılıyor.” şeklinde konuştu.
Son iki yıl içinde Türkiye genelinde rehabilite edilen maden sahaları ve sosyal sorumluluk projeleri yürütüldüğünü ifade eden Bayraktar, “Bu projede 53 ilde 182 maden sahasında rehabilitasyon süreçleri başarıyla tamamlandı ve 12 bin 747 hektar alanda 23 milyon 400 bin fidan toprakla buluşturuldu.” bilgilerini paylaştı.
“11 BİN ÇALIŞANIMIZA EĞİTİM VERDİK”
Bayraktar, bütün bu çabaların insanı ve çevreyi merkez alan bir anlayışla şekillendiğini vurguladı ve “Verimli bir altyapı, bilinçli bir toplum ve yenilikçi bir bakış açısı olmadan sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek mümkün değil. Bu bağlamda, Sıfır Atık Vakfı Onursal Başkanı Emine Erdoğan Hanımefendi’nin himayelerinde 2017 yılında başlatılan Sıfır Atık Hareketi'ni sadece bir çevre projesi değil, aynı zamanda yeni bir medeniyet anlayışı olarak görüyoruz. Sıfır Atık Hareketi ile çevreye kazanım sağlıyor, enerji tasarrufu yaparak geleceğimize yatırım yapıyoruz.” dedi.
“SON 6 YILDA 6 MİLYON 900 BİN TON ATIĞI GERİ KAZANDIK”
Bakanlığın atık yönetiminde Sıfır Atık Projesi’nin önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bu kapsamda merkez ofisimizde ve bağlı tüm kurumlarımızda Sıfır Atık Yönetim Sistemini kurduk, yaklaşık 11 bin çalışanımıza bu konuda eğitim verdik. Son 6 yılda bakanlığımıza bağlı tüm kuruluşlarla birlikte 26 milyon tonun üzerinde atık bertaraf ettik ve 6 milyon 900 bin ton atığı geri kazandık. Ayrıca 1 milyon tondan fazla atığı alternatif hammadde olarak değerlendirdik.” şeklinde ifade etti.
Bayraktar, biyokütle, atık ısı geri kazanımı, jeotermal ısıtma sistemleri ve atık madeni yağların yeniden kullanımı gibi konuların enerji verimliliği politikalarının önemli parçalarını oluşturduğunu belirtti ve “Bugün Türkiye genelinde yaklaşık 190 biyokütle enerji tesisi aktif durumda. Bu tesislerde, organik atıklardan elektrik ve ısı üretiliyor, tarımsal ve belediye atıkları ekonomik değer kazandırılarak geri dönüştürülüyor.” dedi.
