ABD Tarifeleri Küresel Ekonomiyi Etkiliyor

Küresel pazarlar, ABD'de açıklanan enflasyon rakamlarının tarifelerin etkilerini göstermeye başlaması ve bu durumun ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecekteki para politikası yönündeki belirsizlikleri arttırması ile dalgalı bir seyir izliyor.

Dünyadaki birçok ekonomi, enflasyon ve resesyon riskleri arasında denge arayışını sürdürmeye devam ederken, ABD'nin tarifeleri ekonomik göstergelerde etkisini göstermeye başladı. ABD'de açıklanan enflasyon verileri, tarifelerin etkisinin sınırlı düzeyde hissedildiğini ortaya koyarken, Fed'in para politikası adımlarında ihtiyatlı olabileceği yönündeki öngörülerde artış yaşandı.

Ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziran ayında aylık bazda %0,3 ile beklentilere uygun, yıllık bazda ise %2,7 ile tahminlerin üzerinde bir artış kaydetti. Aylık enflasyon, ocaktan beri, yıllık enflasyon ise şubattan bu yana en yüksek seviyelerini gördü.

Enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de haziran ayında aylık %0,2 ve yıllık %2,9 artış gösterdi. Piyasa tahminleri, çekirdek enflasyonun aylık olarak %0,3 ve yıllık %3 olacağı yönündeydi. Çekirdek TÜFE, mayıs ayında aylık %0,1 ve yıllık %2,8 artmıştı.

Analistler, tarife kaynaklı risklerin devam ettiğine dikkat çekerek, Fed'in enflasyon ve iş gücü piyasası görünümü hakkında daha fazla netlik sağlanana kadar faiz indirimlerinde durağan kalabileceğini belirtiyorlar.

Enflasyon verilerinin ardından, para piyasalarında Fed'in eylül ayında faiz indirimine gidebileceği yönündeki umutlar zayıflarken, bankanın yıl içerisinde toplam iki defa faiz indirmesi bekleniyor.

Tarifelerin ABD'deki enflasyonist etkilerinin net olarak yılın son çeyreğinde ortaya çıkması beklenirken, gelecek dönemlerde açıklanacak verilere göre para piyasalarındaki beklentilerin yeniden şekillenmesi olası görülüyor. Bu doğrultuda, bugün ABD'de açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisinde enflasyon seyri üzerinde ipuçları aranacak.

Ayrıca, enflasyonla mücadele eden Fed'in üzerindeki siyasi baskılar da artıyor. ABD Başkanı Donald Trump, enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından sosyal medya hesabında “Tüketici fiyatları düşük. Fed faiz oranını düşürün, hemen.” şeklinde paylaşımlarda bulundu. Trump, Fed'in faizleri 3 puan düşürmesi gerektiğini ve böylelikle yılda 1 trilyon dolar tasarruf edebileceklerini savundu.

Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada, Hazine Bakanı Scott Bessent'in Fed Başkanı Jerome Powell'ın yerine aday olma ihtimali sorusuna “O iyi bir seçenek ama değil, çünkü yaptığı işi seviyorum, değil mi?” şeklinde yanıtladı.

Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Boston Fed Başkanı Susan Collins, belirsizlik ortamında para politikasına karar vermenin zor olduğunu belirterek tarifelerin yılın ikinci yarısında enflasyonu artıracağını, çekirdek enflasyonun ise yıl sonuna kadar %3 civarında olacağını ifade etti.

Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, enflasyonu kontrol altına almak için Fed'in faiz oranını bir süre daha sabit tutması gerekebileceğini, ancak enflasyon ve iş gücü piyasası zayıflarsa faiz indirimine dönüş yapabileceklerini söyledi.

Tahvil Faizi ve Dolar Endeksinde Yükseliş

Bu gelişmeler ışığında, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi %4,49 ile enflasyon endişelerini yansıtırken, Fed'in temkinli tutumunu sürdüreceği yönündeki ihtimaller ile dolar endeksi 98,6 seviyesine yükseldi.

Dolar endeksinin 99'a yaklaşması altında fiyatları baskılarken, altının ons fiyatı yüzde 0,6 düşüşle 3.325 dolara inmesinin ardından kayıplarının bir kısmını telafi ederek şu sıralarda 3.337 dolarda işlem görüyor.

Brent petrolün varil fiyatı ise %0,1 artışla 68,4 dolara yükseldi.

Kurumsal tarafta, ABD'nin büyük bankaları ikinci çeyrek bilançolarını açıklamaya başladı. Bu yılın ikinci çeyreğinde JPMorgan Chase'in net karı %17 azalırken, Wells Fargo'nun karı %0,6 ve Citigroup'un karı %25 yükseldi.

JPMorgan Chase'in hisseleri yaklaşık %1, Wells Fargo'nun hisseleri %5,5 değer kaybetti. Citigroup'un hisseleri ise %4'e yakın artış gösterdi.

Ayrıca, ABD hükümetinden ihracat lisansı için güvence aldığını ve H20 çiplerinin Çin'e satışına devam etmeyi planladığını açıklayan Nvidia'nın hisseleri %4 değer kazandı. Nvidia'nın hisselerindeki artış, Nasdaq endeksindeki yükselişe destek oldu.

New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi %0,4 ve Dow Jones endeksi %0,98 gerilerken, Nasdaq endeksi %0,18 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.

Avro Bölgesinde Dış Ticaret Dengesi İzlenecek

Avrupa borsaları, ABD'de açıklanan enflasyon verilerinin ardından ekonomik görünümde tarifelerin etkilerinin hissedilmeye başlaması ile dün satış ağırlıklı bir performans sergiledi. Avro Bölgesi'nde bugün açıklanacak dış ticaret dengesi verileri yatırımcıların ilgisini çekti.

Ayrıca, ABD ile Avrupa Birliği arasında tarifeler konusunda bir anlaşma olup olmayacağına dair soru işaretleri bulunurken, İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey, dün yaptığı açıklamada Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) küresel ekonomide biriken riskli dengesizliklerle mücadelede önemli bir rol üstlenmesi gerektiğini ifade etti. Bailey, bu sorunların büyük ölçüde ABD ve Çin kaynaklı olduğunu vurguladı.

Bölgede jeopolitik risklere yönelik haber akışı da takip edilirken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Trump'ın, AB ve NATO yönetimi altında baskı altında kaldığını belirtti ve “ABD Başkanının neye göre hareket ettiğini anlamak istiyoruz.” diye konuştu.

Bu gelişmelere ek olarak, Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi (ZEW), kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi'nin ekonomide olumlu sinyaller ve azalan faiz oranlarıyla geçen aya göre 5,2 puan artarak temmuzda 52,7 seviyesine yükseldiğini bildirdi.

Dün, İngiltere'de FTSE 100 endeksi %0,66, Almanya'da DAX 40 %0,42, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi %0,66 ve Fransa'da CAC 40 endeksi %0,54 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar güne negatif bir başlangıç yaptı.

Asya Borsaları Karışık Bir Seyir İzliyor

Asya borsalarında karışık bir tablo ön plana çıkarken, bazı özel çip sevkiyatlarının Çin'e yeniden başlayabileceği iyimserliği teknoloji hisselerini destekliyor.

Dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketi Nvidia, H20 yapay zeka (AI) çiplerinin Çin'e satışına yeniden başlanacağı bilgisini verdi.

Şirketten yapılan açıklamada, Nvidia Üst Yöneticisi Jensen Huang, ABD'li politika yapıcılar ve Başkan Trump ile bir araya gelerek, yerel üretimi artırma, yapay zeka altyapısını güçlendirme, istihdam yaratma ve ABD'nin yapay zeka alanında liderliği sürdürme hedeflerine destek verdiğini duyurdu.

Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, Çin'in sanayi modernizasyonunu hızlandırdığını ve bunun küresel sanayi ile tedarik zincirlerini destekleyeceğini belirterek, tüketimi artırmak için yoğun çaba harcadıklarını ifade etti.

Bu gelişmeler ışığında, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi %0,5 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi %0,4 değer kazandı. Güney Kore'de Kospi endeksi %0,8 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi %0,1 geriledi.

VİOP'ta Endeks Kontratı Pazartesi Akşam Seansında Yükseldi

Borsa İstanbul, salı günü “15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü” nedeniyle işleme kapalı kaldı. Pazartesi günü satış ağırlıklı bir seyrin yaşandığı Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi günü %1,28 değer kaybederek 10.225,48 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP), BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise pazartesi akşam seansında normal seans kapanışının %0,1 üzerinde 11.953,00 puandan işlem gördü.

Dolar/TL, dün günü %0,1 değer kazanarak 40,2110 seviyesinden kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında %0,1 artışla 40,2050'den işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde bütçe dengesi ile özel sektörün yurt dışından aldığı kredi borcu, yurt dışında ise ABD'de ÜFE, sanayi üretimi, Fed'in Bej Kitap raporu ve Avro Bölgesi'nde dış ticaret dengesinin izleneceğini belirtiyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 puanın destek, 10.300 ve 10.400 seviyelerinin ise direnç noktaları olarak belirlendiği ifade ediliyor.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle: