Aday Memurlar İçin AYM’den Yeni Karar! O Kural İptal Edildi

Yüksek Mahkeme, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56. maddesinde düzenlenen ve aday memurların adaylık süresi içinde “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumlarının” tespit edilmesi üzerine ilişiklerinin kesileceğini öngören kural hakkında yeni bir karar aldı. AYM, bu kuralda ilişik kesmenin konusunu teşkil eden disiplinsizlik hallerinin kapsamı, niteliği ve nasıl işlenebileceği gibi konuların açık ve net bir şekilde düzenlenmediğini belirtti.

Keyfi Uygulamalara Neden Olabilir

Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, aday memurluktan ilişiği kesilen bir bireyin açtığı davada, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56. maddesine eklenen “… hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları…” ifadesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.

Mahkemenin iptal başvurusunda, itiraz edilen kuralın memuriyetten ilişik kesme gibi ağır bir sonuç öngörmesine karşın, hangi hal ve hareketlerin memuriyetle bağdaşmadığına dair bir tanım yapılmadığı ifade edildi.

Kuralda, bu hal ve hareketlerin nasıl tespit edileceğine yönelik somut ölçütlere yer verilmediği belirtilerek, bu durumun keyfi yorum ve uygulamalara sebep olabileceği vurgulandı.

Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, ilgili kuralı Anayasa’ya aykırı bulup iptal etti ve hükmün 9 ay sonra yürürlüğe girmesini karara bağladı.

Açık ve Öngörülebilir Olmalı

AYM’nin kararında, itiraz edilen kuralın, “aday memur” statüsündeki kamu görevlilerinden, adaylık süresi boyunca hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayan durumları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayıyla memuriyetten ilişiklerinin kesilmesini öngördüğü bilgisi verildi.

Temel hakları sınırlayan kuralların keyfiliğe yer vermeyecek şekilde belirli, ulaşılabilir ve öngörülebilir bir biçimde düzenlenmesi gerektiği ifade edilen kararda, şu değerlendirme yapıldı:

“Bir kanun hükmünün muhataplarının hangi eylemin disiplin suçu teşkil ettiğini ve bu eyleme bağlı yaptırımın ne olduğunu belirli bir açıklıkla öngörebilmesi, kanunilik ilkesinin sağlanması açısından zorunludur. Kuralda ilişik kesmenin konusunu oluşturan disiplinsizlik hallerinin kapsamı, niteliği ve nasıl işlenebileceğine dair belirsizlikler gözlemlenmektedir. Bu durum, bireylerin hangi somut fiil veya olguya sonuç bağlandığını belirli bir netlikte öngörebilmesine yasal çerçevede imkan tanımamaktadır.”