Temmuz ortasından bu yana Türkiye genelinde sıcaklıklar rekor seviyelere ulaştı; bazı bölgelerde termometreler 50 dereceyi buldu. Ancak beklenen yağışlar henüz gözlemlenmedi. Ağustos ayının gelmesiyle birlikte hava koşullarındaki değişimler merakla bekleniyor.
‘HİBRİT SICAKLIKLARLA KARŞI KARŞIYAYIZ’
Özellikle Avrupa, yaz mevsiminin ortasında serin bir hava etkisi altında. Berlin’de sıcaklık 20, Amsterdam’da 19, Saraybosna’da da 19 derece civarında seyrederken, Türkiye’nin iç bölgelerinde sıcaklık 40 derecenin üstünde.
Türkiye ve Avrupa arasındaki bu çarpıcı hava durumu farkı nasıl açıklanabilir?
İstanbul Aydın Üniversitesi'nden Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir, bu farkın arkasında “hibrit sıcaklıklar” bulunduğunu belirtiyor. Dr. Özdemir, Türkiye'nin Basra Alçak Basıncı'nın etkisi altında olduğunu ifade etti ve ekledi:
“Normalde Basra Alçak Basıncı, yaz aylarında sadece Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu’nun güneyi ve İç Anadolu’nun doğusunu etkiler. Ancak bu yıl, etkisi iç kesimlere kadar yayıldı. Bu durum, sıcaklıkların 40 derecenin üzerine çıkmasına ve hatta 50 derecelerin yaşanmasına yol açtı. Ayrıca, Azor Yüksek Basıncı'nın Doğu Avrupa üzerinden Bulgaristan'a kadar uzanıp Balkanlar aracılığıyla Türkiye'ye ulaşması, aşırı ve sürekli sıcaklıkları ülke genelinde artırdı.”
Dr. Özdemir, Avrupa’da görülen serin ve yağışlı havanın ise bu mevsim için olağan olmadığını vurguladı.
‘TÜRKİYE ŞU ANDA ATEŞ TOPUNUN İÇİNDE’
Türkiye'nin bu yaz 4. sıcak hava dalgasını yaşadığına dikkat çeken Dr. Güven Özdemir, “Aşırı sıcaklıklar fön rüzgarlarının etkisiyle daha da kurak bir atmosfer yaratıyor, özellikle büyük şehirlerde yaşam koşulları zorlaşmakta” dedi ve sözlerine şöyle devam etti:
— Türkiye şu anda bir ateş topunun içinde. Fön rüzgârları ile hava kurudu, betonlaşma ve asfalt yoğunluğu, ormansızlaşma, yüksek katlı binalar şehirlerde sıcaklığı artırıyor. İstanbul gibi metropollerde 5 milyonun üzerinde aracın trafikte olması ve yoğun klima kullanımı bu durumu büyütüyor.
— Şehirlerde hissedilen sıcaklık bu unsurlar nedeniyle 30 derece gibi adeta üzerimize çöküyor. Uzun süredir yağışsız geçen günler ve artan fosil yakıt kullanımı da sıcaklığın sürekli hissedilmesine neden oluyor. Genel olarak yağmur yok ve gökyüzü açık, temmuz ayı böyle geçecek.
HAFTA SONUNA DİKKAT!
Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir, Türkiye’deki aşırı sıcakların hafta sonuna kadar kademeli olarak düşeceğini belirtti. Özdemir, özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da rekor sıcaklıkların her gün yaklaşık bir derece azalacağını açıkladı.
“İç Anadolu'da sıcaklık 44 dereceyi buldu; Güneydoğu’da rekorlar kırıldı. Bugünden itibaren pazar gününe kadar sıcaklıkların her gün düşmesine şahit olacağız” diyen Özdemir, sıcaklıkların geçen günlere göre 10 derece kadar azalmasının, bazı bölgelerde gök gürültülü sağanak yağışlara neden olabileceğini ifade etti.
Dr. Özdemir, “Sıcaklıkların 29-30 derece seviyelerine gerilemesi, atmosferde yağış oluşumuna yol açacak. Marmara’nın doğusu ve Batı Karadeniz’in bazı kesimlerinde yağış ihtimali daha yüksek. Yağış beklediğimiz iller arasında Bartın, Karabük, Kastamonu, Bolu, Düzce ve Sakarya var” şeklinde konuştu.
ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE İSTANBUL’DA YAĞMUR OLACAK MI?
Dr. Güven Özdemir, İstanbul için kısa süreli ve etkili bir yağış beklentisinin bulunmadığını ifade etti. Özdemir, kente düşecek yağışların daha çok kısa geçişler şeklinde olacağını aktardı.
“İstanbul’un derdine çare olacak ya da hissedilir bir rahatlama sağlayacak bir yağmur görünmüyor. Daha çok Marmara’nın doğusunda hafif yağışlar bekleniyor. İstanbul’da ise yağış olsa bile tüm güne yayılacak bir durumdan bahsetmek zor” diyen Özdemir, etkili yağış olasılığının oldukça düşük olduğunu belirtti.
Yağışların hangi ilçelerde etkili olacağının kestirilmesinin zor olduğunu belirten Özdemir, “Bazı bölgelerde, özellikle soğuk hava akımının etkili olabileceği yerlerde, kısa süreli ama kuvvetli yağışlar görülebilir. Ancak bu senaryo henüz düşük olasılık” ifadelerini kullandı.
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi'nin tahmin haritasında 5 Ağustos’tan itibaren Afrika üzerinden gelen aşırı sıcak hava dalgasının ülkemizin büyük bölümünü etkisi altına alması öngörülüyor.
AĞUSTOSUN İLK HAFTASINDA SICAKLIKLAR MEVSİM NORMALLERİNE YAKLAŞACAK
Dr. Güven Özdemir, ağustos ayının ilk haftasında Türkiye genelindeki aşırı sıcakların yerini mevsim normallerine bırakacağını söyledi. Ancak büyük şehirlerde bu rahatlamanın daha sınırlı hissedileceği uyarısında bulundu.
“Önümüzdeki günlerde, özellikle ağustosun ilk haftasında bir rahatlama bekliyoruz. Elbette bu rahatlama 20’li dereceler anlamına gelmiyor; fakat son haftalarda yaşanan 45-50 derecelik yüksek sıcaklıkların yerine 30-32 derece civarlarına döneceğiz” diyen Özdemir, bu sürecin geçici olsa da bir nefes aldıracağını belirtti.
Ancak metropoller için durum daha faklı. İstanbul başta olmak üzere büyük şehirlerde yoğun betonlaşma, trafik, klima kullanımı ve “ısı adası etkisi” sıcaklıkların yüksek hissedilmesine devam edecek.
DAHA GÜÇLÜ BİR SICAK HAVA DALGASI KAPIDA! ‘BU KEZ DAHA BOĞUCU OLABİLİR’
Ağustos ayının ikinci haftasında Türkiye’yi yeni bir sıcak hava dalgasının etkileyeceğini belirten Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir, bu dalganın, temmuz sonunda yaşanandan daha bunaltıcı olabileceği uyarısında bulundu.
“İlk haftadaki kısa süreli rahatlamanın ardından, ağustosun ikinci haftasında yeniden aşırı sıcaklarla karşı karşıya kalacağız. Hatta bu yeni sıcak hava dalgasının şu anda yaşadığımızdan daha bunaltıcı olma ihtimali oldukça yüksek” diyen Özdemir, iklim modellerinin bu yönde güçlü sinyaller verdiğini ifade etti.
Dr. Özdemir, vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyararak, sıcak hava dalgasının özellikle yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve açık hava çalışanlar için risk teşkil ettiğini söyledi.
Birkaç gün önce sıcaklıkları Adil Tek ile konuştuğumda, o da ağustos ayında yeni bir sıcak hava dalgasının kapıda olduğunu işaret etmişti. Adil Tek, özellikle 4-5 Ağustos’tan itibaren etkili olacak bu dalganın, mevcut sıcaklıklardan daha yüksek değerler getirerek iç ve güney bölgelerde kritik seviyelere ulaşabileceğini vurgulayarak şu bilgileri paylaştı:
“Uzun vadeli tahminlere baktığımda 4-5 Ağustos’tan itibaren yeni bir sıcak hava dalgası etkili olmaya başlayacak. Bu yeni sıcak hava dalgası, mevcut hava koşularına göre daha yüksek değerler getirebilir. Özellikle iç ve güney bölgelerde sıcaklıklar tekrar kritik seviyelere çıkabilir.”
AĞUSTOSUN SONUNDA KAVURUCU SICAKLAR GERİ DÖNEBİLİR: ‘İKLİM MODELLERİ AFRİKA ÜZERİNDEN GELEN SICAKLARA İŞARET EDİYOR’
Dr. Güven Özdemir, ağustosun son haftalarına ilişkin hava durumu tahminlerinin şimdiden net olarak yapılmasının hem zor hem de yanıltıcı olabileceğini belirtti. Ancak, bazı iklimsel izlerin sıcak senaryoları desteklediğini aktardı:
“Atlas Okyanusu, Grönland ve Afrika üzerindeki sistemleri değerlendiriyoruz. Bu bölgelerdeki atmosferik akış bazı ipuçları veriyor. Özellikle Afrika üzerinden gelen sıcak hava dalgalarına işaret eden bir akış görünmekte. Bu da ayın son günlerinin yine sıcak geçebileceğine dair bir işaret.”
Dr. Özdemir, bu süreçte Karadeniz ve Doğu Karadeniz'in Türkiye'nin en şanslı bölgeleri olduğunu ifade ederek, “Yağış alan bu bölgelerde serinleme anlamında önemli bir avantaj mevcut.” dedi.
Dr. Özdemir, tüm bu süreçte Karadeniz ve özellikle Doğu Karadeniz’in yağış alması nedeniyle sıcak havalara karşı en avantajlı bölgelerden biri olduğunu belirtti.
Fotoğraflar: iStock
