Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da düşman işgaline karşı Samsun’a çıktığı ve Milli Mücadele’yi başlattığı günden bu yana tam 106 yıl geçti.
* Mondros Mütarekesi’nin 30 Ekim 1918’de imzalanmasının ardından İzmir Yunanlılar, Adana Fransızlar, Antalya ve Konya İtalyanlar tarafından işgal edildi. Ayrıca, Urfa, Maraş, Antep, Merzifon ve Samsun’a İngiliz askerleri çıkarıldı; İngiliz donanması İstanbul önlerine 13 Kasım 1918’de demir attı.
Cepheden İstanbul’a
* Vatanını savunmak için cephelerde geçen yılların ardından, Yıldırım Orduları Grup Komutanı Mustafa Kemal, 3 Kasım 1918’de İstanbul’a döndü ve ülkenin kurtuluşu için harekete geçti.
* Samsun ve çevresindeki Rumlar, 17-18 Mart 1919 tarihlerinde İngilizlerin de desteğiyle Samsun’a asker çıkararak kargaşalık çıkarmayı ve Mondros Ateşkes Antlaşması çerçevesinde bölgenin işgale açılmasını hedefliyordu. Türk halkı kendini savunmak üzere örgütlenmeye başlayınca, İngilizler 21 Nisan 1919’da İstanbul Hükümeti’ne nota vererek gerilimin düşürülmesini talep etti.
* Asayişin sağlanması için 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal, 15 Mayıs 1919’da İzmir’in işgali sonrası Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan yola çıktı.
* Mustafa Kemal ve arkadaşları, 19 Mayıs’ta Reji İskelesi’nden Samsun’a ayak bastı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Ruslar tarafından bombalanan iskelelerden yalnızca Fransızlara ait Reji İskelesi sağlam kalmıştı. O dönemde Fransızlar Samsun’da sigara üretimi yapıyordu. Mustafa Kemal 25 Mayıs’ta Havza’ya geçiş yaptı.
Havza’da İlk Miting
* Mustafa Kemal Paşa’nın ikinci durağı olan Havza’da, İzmir’in işgali protesto edildi.
* İngilizlerin baskısıyla 9. Ordu Müfettişliği görevinden alınan Mustafa Kemal, Havzalılara sivil olarak veda etti.
Tüm yurdu 19 Mayıs heyecanı sardı. SOLOTÜRK ve Türk Yıldızları, Samsun’da büyük gösteriye hazırlandılar.
Amasya, Erzurum, Sivas
* Kurtuluş meşalesi Samsun’dan başladı ve sırasıyla Amasya, Erzurum ve Sivas’ta da yakıldı. Milli Mücadele’nin sonucunda 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti kuruldu ve bu yıl 102. yaşını kutlayacak.
Bandırma Vapuru’nda Tarihe Yolculuk
Bandırma Vapuru’nun birebir ölçülerde inşa edilen müzesi, her yıl yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor. Müze rehberi Zeynel Abidin Diktere, “Müzemizi yıllık ortalama 600 bin kişi ziyarete geliyor. 2024 yılında 400 bin kişi ziyaret etti. 19 Mayıs’ta ise 15 bin kişi müzemizi ziyaret ediyor” dedi. Bandırma Vapuru’nun birebir replikası olarak inşa edilen Bandırma Gemi Müze ve Milli Mücadele Açık Hava Müzesi’nde Mustafa Kemal Paşa ve kurmaylarının balmumu heykelleri bulunmaktadır. Mustafa Kemal Paşa’nın yolculuk yaptığı odada eşyalar mevcut, kaptan köşkünde ise kaptan İsmail Hakkı Durusu, ikinci kaptan Tahsin Kaptan ve şifre katibinin canlandırmaları sergilenmektedir. Bandırma Gemi Müzesi haftada 7 gün, sabah 08.00’den akşam 19.00’a kadar açıktır.
TCG Anadolu Gençlerle Samsun’da
19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla üniversitelerin mühendislik bölümü öğrencilerinden seçilen gençler, Türkiye’nin en büyük askeri gemisi TCG Anadolu ile İstanbul’dan Bandırma Vapuru güzergâhını takip ederek Samsun’a seyahat ettiler. Seyahat boyunca gençlere hem TCG Anadolu Gemisi tanıtıldı hem de akademisyenlerin katılımıyla 19 Mayıs’ın tarihsel önemi anlatıldı. Gençler gün içerisinde kutlamalara katılacak.
