Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen “NATO Liderler Zirvesi” sonrasında yaptığı basın toplantısında önemli mesajlar verdi. Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, özetle şunları ifade etti:
Mevcut altyapı ve savunma sanayii yatırımlarımız, inovasyona ayırdığımız kaynaklar ve uluslararası çabalarımız itibarıyla yüzde 5'i yakalamaya en yakın ülkelerdeniz. Birçok müttefikin tehdit ve sınamalar karşısında daha fazla sorumluluk üstlenmesini bekliyoruz. Uluslararası gündemi meşgul eden olayların çoğu Türkiye'nin çevresinde yaşanıyor. Türkiye olarak savunmamızın güçlendirilmesine büyük önem veriyoruz. Türk savunma sanayii, dünyada dikkate değer bir konumda.
TERÖRLE MÜCADELE KAYDA GEÇTİ
İttifakın terörizmle mücadeledeki rolünü öne çıkaran müttefiklerden biriyiz. Terörizm, NATO'ya yönelik güncel iki temel tehditten biri olarak kaydedildi. Lahey'de terörle mücadelenin ancak müttefiklerin samimi dayanışmasıyla başarılabileceğini vurguladık. Zirve bildirisine bu tehdidin yansıtılmasını sağladık.
FIRSAT PENCERESİ ARALANDI
Türkiye olarak, Ukrayna'da 3 yılı aşkın süredir devam eden savaşın adil ve sürdürülebilir bir barışla sonlandırılması için yoğun çabalarımızı sürdürüyoruz. Ateşkes için bir fırsat penceresinin aralandığına inanıyorum. Bu fırsatın kaçırılmaması lazım. Amacımız, taraflar arasında somut adımlar atılması için destek olmak suretiyle kalıcı barışa giden sürecin inşasına yardımcı olmaktır. Adil bir barışın kaybedeni asla olmaz.
GAZZE'DE TRAJEDİ FELAKETE DÖNÜŞTÜ
Ortadoğu'daki tehditler ve krizler giderek daha ciddi bir hal alıyor. Gazze'de Filistin halkına yönelik iki yıla yakın süredir süren mezalim bir kez daha gündeme geliyor. İsrail saldırıları sonucu çoğu çocuk ve kadın 56 bin Gazzeli hayatını kaybetti. Bunun yanı sıra 129 bin Gazzeli yaralandı. Gazze'nin %80'i harabe halde, sağlık altyapısının da %95'i tahrip olmuş durumda. Kiliseler, camiler, okullar ve hastaneler saldırılara maruz kalıyor.
İki milyondan fazla Gazzeli, yıkıntılar arasında yaşam mücadelesi verirken, her an üzerlerine bombalar yağıyor. İsrail hükümeti, en temel ihtiyaç maddelerinin dahi Gazze'ye girişine engel çıkartmakta. Bu engellemeler ve saldırılar nedeniyle Gazze'deki insani trajedi, büyük bir insanî felakete dönüşmüş durumda. Vicdan sahibi hiç kimse böyle bir vahşete sessiz kalamaz. Bebekler uyurken sesiz kalınır, ancak bebekler öldürülürken bunu asla yapamayız. Buradan, insan hayatına değer veren herkesi zulme karşı seslerini yükseltmeye davet ediyorum. Uluslararası toplumun, özellikle ilgili kurumların İsrail'i durdurmakta yetersiz kaldığını görmekteyiz. Yaşananlar, 1967 sınırları temelinde coğrafi bütünlüğü haiz iki devletli çözümün gerekliliğini bir kez daha hatırlatmaktadır. Türkiye olarak amacımız, tüm halkların, tüm inançların yan yana barış içinde yaşadığı bir atmosferin inşa edilmesidir.
KALICI ÇÖZÜM İÇİN DİPLOMASİ
İsrail ile komşumuz İran arasındaki askeri tırmanış bölgemizi ciddi risklerle karşı karşıya bırakmaktadır. Krizin ilk anından itibaren yoğun bir diplomasi trafiği yürüttüğümüzü biliyorsunuz. Komşumuz İran ile sorunların kalıcı çözümü, ancak diplomasi ve müzakere ile mümkündür. Bölge savaşla, yıkımla, saldırganlıkla ve tehditlerle hiçbir yere varamaz. ABD Başkanı Trump'ın gayretleriyle sağlanan ateşkesi memnuniyetle karşılıyoruz. Değerli dostum Trump'ın çağrısına tarafların koşulsuz uymalarını bekliyoruz.
LİDERLERDEN AİLE FOTOĞRAFI
Lahey'deki zirvenin yapıldığı World Forum'da resmi karşılama töreninin ardından liderler aile fotoğrafı çektirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da bu fotoğrafta yer aldı.
TÜRKİYE BARIŞ ÜLKESİ
Türkiye'ye yönelik herhangi bir saldırı olmadığı sürece -şu anda böyle bir durum söz konusu değil- Türkiye bir barış ülkesidir ve bölgesinde barışın hâkim olması için tüm gayretlerini gösterecektir. Bölgedeki Kürt vatandaşlarımla bir sorunum yok. Benim ülkemde Türk, Kürt, Laz, Çerkez ve Arap hepsi biriz. Ülkemin bütünlüğünü korumak benim en önemli görevimdir.
F-35 KONUSUNDA TRUMP İYİ NİYETLİ
Sayın Trump ile F-35 meselesini görüşme fırsatımız oldu. F-35 projesi için 1.4 milyar dolarlık bir ödeme yaptık. F-35'lerin alımında Sayın Trump'ın iyi niyetli olduğunu gördüm. F-16'larımızın bakım onarım süreçleri ve F-35 alımları ile ilgili çalışmalarımız sorumlu ekiplerimiz tarafından sürdürülüyor. Eurofighter konusunda ise İngiltere ve Almanya ile işbirliğimizi devam ettirmekteyiz.
ZİRVENİN YERİ HAFTAYA BELLİ OLUR
NATO zirvesinin önümüzdeki yıl Türkiye'de yapılacağını ifade eden Erdoğan, bir muhabirin 'zirvenin yeri' ile ilgili sorusuna “Sen nerede olmasını arzu ediyorsun?” diye yanıt verdi. Muhabirimizin, “Türkiye'mizin her şehri güzel Sayın Cumhurbaşkanım” demesi üzerine Erdoğan, “Önceki zirve İstanbul'da gerçekleşti. Büyük ihtimalle önümüzdeki hafta içerisinde kesinleşir.” şeklinde konuştu.
LAHEY'DE YOĞUN DİPLOMASİ TRAFİĞİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak için bulunduğu Lahey'de liderlerle bir dizi ikili görüşme gerçekleştirdi. Sırasıyla İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Hollanda Başbakanı Dick Schoof ve Romanya Cumhurbaşkanı Nicuşor Danile ile görüşmelerde bulundu. Bu görüşmelerde ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesi ve ticaret hacminin artırılması gündeme geldi. Erdoğan, İran ve İsrail'in sağlanan ateşkes kurallarına uyması temennisinde bulundu. Ayrıca, İsrail'in Filistin'deki insan hakları ihlallerinin kabul edilemeyeceğini ve Türkiye'nin önceliğinin Gazze'de kalıcı ateşkesin sağlanması ile engelsiz insani yardım erişimi olduğunun altını çizdi. Erdoğan, Suriye'nin toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunarak istikrara ulaşmasına destek vermeye devam edeceklerini de belirtti.
MERZ'DEN RUSYA'YI İKNA TALEBİ
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Ukrayna-Rusya Savaşı'nın barışçıl çözüme ulaşmasına yönelik girişimlerde bulunmasını istedi. Merz, “Rusya üzerinde nüfuzunu kullanarak Rusya Devlet Başkanı'nı müzakere masasına getirmesini talep ettim.” şeklinde konuştu. Betül USTA / LAHEY
SAVUNMA HARCAMASI YÜZDE 5'E ÇIKARILDI
NATO'nun Lahey Zirvesi'nde alınan kararla, NATO ülkeleri 2035 yılına kadar gayrisafi yurtiçi hasılalarının yüzde 5'ini savunma harcamalarına ayırma taahhütünde bulundu. Zirvede tarihi nitelikte bir karar alındı. Transatlantik bağın ve Washington Antlaşması'nın 5. maddesi olan “Birimize yapılan saldırı hepimizin üzerine yapılmış sayılır” ilkesi bir kez daha pekiştirildi. 2035 yılına kadar tüm üyelerin yıllık savunma ve güvenlik harcamalarının GSYH'nin en az yüzde 5'ine çıkarılması konusunda uzlaşıldı. Bu oranın yüzde 3.5'inin doğrudan savunma harcamalarına, kalan yüzde 1.5'inin ise kritik altyapıların korunması, siber güvenlik, sivil hazırlık, inovasyon ve savunma sanayi altyapısının güçlendirilmesine ayrılması öngörülüyor. 2029 yılında bu planın uygulanma şekli tekrar değerlendirilecek. NATO ülkeleri bundan sonra Ukrayna'ya yapılan savunma yardımlarını da toplam savunma harcamalarına ekleyecek. Bildiride, Ukrayna'nın güvenliğinin Avrupa-Atlantik güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulandı. Ayrıca NATO Liderler Zirvesi'nin 2026 yılında Türkiye'de, ardından da Arnavutluk'ta düzenleneceği duyuruldu. Betül USTA / LAHEY
HER ALANDA İŞBİRLİĞİ MESAJI
NATO Liderler Zirvesi'nde önceki gün bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasındaki ikinci görüşme dün gerçekleşti. İki lider, zirve toplantısı öncesinde kısa bir ayaküstü görüşme gerçekleştirdiler. Erdoğan, burada enerji ve yatırım gibi alanlarda iki ülkenin büyük bir potansiyele sahip olduğunu ifade etti. Özellikle savunma sanayi alanında işbirliğinin artırılmasının, toplam 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmayı kolaylaştıracağına dikkat çekti. İki lider, NATO'nun önde gelen müttefikleri olarak, ittifakın caydırıcılığının güçlendirilmesi için atılacak adımların önemine vurgu yaptılar. Dünya medyası da iki lider arasındaki samimi atmosfere dikkat çekti. Fransa merkezli Le Monde, Erdoğan'ın Rusya-Ukrayna çatışmasının sona ermesi için “yakın işbirliği” çağrısında bulunduğunu yazdı. Arabnews ise Erdoğan'ın Gazze'deki savaşın sona ermesi gerektiği mesajına yer verdi. Türkiye'nin Ukrayna savaşının sona ermesi amacıyla ABD ile birlikte çalışabileceğini belirtti. Türkiye ve ABD arasındaki işbirliğinin yakın dönemde artabileceği yönünde değerlendirmelerde bulunuldu. Betül USTA / LAHEY
TRUMP: SAVAŞIN BİTTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM
ABD Başkanı Donald Trump, zirve kapsamında gerçekleştirdiği basın toplantısında, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine saldırısını ve İsrail ile İran arasında meydana gelen ateşkese ilişkin açıklamalarda bulundu. Trump, “Savaşın bittiğini düşünüyoruz. Artık birbirlerine saldıracaklarını sanmıyorum.” dedi. Ayrıca, İran'ın nükleer tesislerine yapılan saldırının “çok başarılı” olduğunu belirterek, “Dünyada başka hiçbir ordu bu saldırıyı gerçekleştiremezdi. Sadece İran'ın nükleer tehdidini ortadan kaldırmadık, aynı zamanda ABD'nin caydırıcılığının ciddiyetini de hatırlatmış olduk.” ifadesini kullandı. Trump, NATO ülkelerinin büyük bir hızla yüzde 5 hedefi için planlarını hızlandırdıklarını ve NATO savunma harcaması hedefiyle her yıl 1 trilyon dolardan fazla bir artış beklediklerini de sözlerine ekledi.
LİDER EŞLERİ BİR ARAYA GELDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, NATO Zirvesi çerçevesinde Hollanda Kraliçesi Maxima Zorreguieta Cerruti'nin ev sahipliğinde Boijmans van Beuningen Depo Müzesi'nde düzenlenen programda lider eşleriyle bir araya geldi. Burada aile fotoğrafında yer alıp rehberin eşliğinde müzeyi gezdi. Programda lider eşleriyle diplomasi, eğitim, sağlık, kültür ve çevre alanlarında bilgi alışverişinde bulunuldu.
