Beyaz Yakalıların ‘İntikam Uykusuzluğu’

Uyku bozuklukları, bireylerin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebiliyor. Psikiyatrist Uzm. Dr. Pelin Taş, sağlıklı bir ruh hali için düzenli uyku alışkanlıklarının önemine dikkat çekerek, “Uyku sorunları birçok psikiyatrik hastalık için tanı kriterlerinin bir parçasıdır. Depresyon, anksiyete bozuklukları, duygudurum bozuklukları, bağımlılıklar ve bilişsel bozukluklar gibi durumlarda sıkça uyku problemleri yaşanıyor” dedi.

Bilinçli Erteliyor
Son zamanlarda yeni bir uyku bozukluğu kavramının ortaya çıktığını belirten Taş, beyaz yakalıların yoğun iş temposu nedeniyle yaşadıkları uykusuzluğa dikkat çekerek, “Kişinin gün içinde kendine zaman ayıramaması nedeniyle uyuması gereken saatleri bilinçli olarak ertelemesine ‘intikam uykusuzluğu’ denir” şeklinde konuştu.

Zaman Benim İsyanı
Bu davranışın arkasında, bireyin iş ve sorumluluklar dolu yoğun bir gün sonrası, kendi ihtiyaçlarını göz ardı etmenin yarattığı dengesizlik olduğunu ifade eden Taş, “Kişi, gün sonunda en azından ‘bu zaman benim’ düşüncesiyle sosyal medyada vakit geçirmeyi veya dizi izlemeyi tercih ederek, uyku saatlerini geciktirebiliyor. Bu, kişinin kontrol duygusunu yeniden kazanma ve günlük baskılara karşı psikolojik bir telafi geliştirme çabası olarak değerlendiriliyor” dedi.

Performans Baskısı Tetikliyor
Özellikle beyaz yaka çalışanlarının bu davranışa daha yatkın olduğunu aktaran Taş, “Sürekli toplantılar, performans baskısı, zaman yönetimi stresi ve iş-özel yaşam dengesinin bozulması, bireyde kontrol kaybı hissi yaratabilir. Uykuyu bilinçli erteleme durumu da bu baskının dolaylı bir dışavurumu olarak ortaya çıkabilir” dedi.

Tahammülsüz Yapıyor
Ancak geç saatlere kadar süren bu ‘kişisel zaman’ arayışının, kısa vadede rahatlatıcı gibi görünse de, uzun vadede uyku düzeninin bozulmasına yol açtığını vurgulayan Taş, şu uyarılarda bulundu: “Yetersiz uyku; dikkat dağınıklığı, odaklanma sorunları, tahammülsüzlük, ruh hali dalgalanmaları ve iş veriminde azalma gibi pek çok olumsuz sonuç doğurabilir.”

Kişisel Zamanı Geceye Sıkıştırmayın
Bu döngünün kırılması için Taş, şu önerilerde bulundu: “Bireylerin gün boyunca kendilerine ait küçük molalar planlaması, iş dışındaki saatlerde ekran süresini sınırlaması ve düzenli bir uyku rutini oluşturması oldukça önemlidir. Kişisel zamanı sadece geceye sıkıştırmak yerine gün içine yaymak, hem zihinsel esnekliği destekler hem de iş yaşamındaki performansın sürdürülebilir olmasına katkı sağlar. Sağlıklı bir yaşam için uykudan ödün vermek değil, zamanı dengeli yönetmek esastır.”