İstanbul merkezli Cağaloğlu Anadolu Lisesi'nden oluşan 'PhysiCal Takımı', fizik ve matematik alanındaki çalışmalarıyla dikkat çekiyor. 12. sınıf öğrencisi ve takım kaptanı Baran Buluttekin liderliğindeki 7 kişilik ekip, 2021 yılından bu yana İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) tarafından düzenlenen ‘Okullar için Işın Hattı (Beamline for Schools) Yarışması’na hazırlanıyor. Yarışma kapsamında, parçacık fiziği ile ilgili deney önerileri sunulmakta ve her yıl seçilen kazananlar CERN'e davet edilmektedir. Bu yıl, yarışmaya 72 farklı ülkeden 3,500 başvuru yapıldı ve Türkiye, Belçika, Meksika, Kanada ile Amerika'dan toplam beş ekip kazananlar arasında yer aldı. PhysiCal Takımı, nükleer enerjinin ortaya çıkardığı radyoaktif atıkların zararlarını en aza indirmeye yönelik bir deney önerisi hazırlayarak bu başarıyı elde etti.
Süreyi Kısaltma Amacı
Takım üyesi Defne Çabukel, “Yarışma tarihinde ilk kez kazanan Türk ekibi olduk. Dünyadaki enerji kaynakları giderek azalıyor. Nükleer enerji ise daha az çaba ile yüksek enerji elde edilmesini sağlıyor. Fakat, nükleer enerji üretimi sırasında ortaya çıkan radyoaktif atıklar büyük bir sorun. Bu atıklar insanlarda kansere yol açabilir ve uzun vadede tarım ile hayvancılığı olumsuz etkileyebilir. Biz, önerdiğimiz deneyle nükleer enerjinin radyoaktif atıklarını daha az zararlı hale getirmeyi hedefliyoruz. Normalde bu atıkların verdiği zararlar 5 ile 10 yıl içinde azalabiliyorken, bizim önerdiğimiz yöntemle bu sürenin 1 yıla kadar düşmesi mümkün olabilir” dedi.
Diğer Çalışmalara Öncelik Verecek
Deney hakkında bilgi veren okulun kimya öğretmeni Osman Türcan, “CERN'de bu radyoaktif maddenin çekirdeğine yüksek hızlarda daha küçük çekirdekler gönderilecek. Bu parçacıklar, atom çekirdeğine çarparak onu daha zararsız hale getirecek. Bu deneyin normal bir kimya laboratuvarında gerçekleştirilmesi mümkün değil. Deneyimiz CERN'de yapıldığında, hem bilim literatürüne katkı sağlayacak hem de bu alanda yapılacak diğer çalışmalara öncülük edecektir” şeklinde konuştu.
