Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan 7 Yılda 487 Milyar Liralık Çevre Yatırımı

Türkiye’de çevre duyarlılığı her zaman ön planda tutuluyor. Sıfır Atık Hareketi ile desteklenen bu çevresel hassasiyet, doğru adımlarla gelişim gösteriyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, 2002-2025 yılları arasında belediyelere ve kamu kurumlarına toplam 27 bin 220 projeye 70 milyar 297 milyon 278 bin 754 TL destek sağladı.

7 YILDA 487 MİLYAR TL’LİK ÇEVRE YATIRIMI

2018-2025 yılları arasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, belediyelere ve kamu kurumlarına 7 bin 844 proje için toplam 486 milyar 677 milyon 697 bin TL destek vermiştir.

Bu yatırımların 5 milyar 168 milyon 513 bin TL’lik bölümü, Sıfır Atık, çevre düzenlemesi ve çevre koruma alanında Çevre Ajansı tarafından sağlandı.

TOKİ, millet bahçeleri için 15 milyar 733 milyon 174 bin TL destek sunmuştur. İLBANK, atık su, içme suyu tesisleri, yol ve asfalt ve çevre düzenleme işleri için toplam 461 milyar 257 milyon 654 bin TL’lik yatırım gerçekleştirmiştir.

2018-2025 yılları arasında Kentsel Dönüşüm Başkanlığı da çevre koruma ve düzenleme çalışmaları için 4 milyar 518 milyon 354 bin TL destek sağlamıştır.

Son bir yıl içerisinde (05.06.2024-16.05.2025) ise 4 bin 410 proje kapsamında 97 milyar 80 milyon 381 bin TL’lik bir destek sunulmuştur. Bu yatırımların 84 milyar 279 milyon 678 bin TL’sini İLBANK, 4 milyar 445 milyon 257 bin TL’sini ise Çevre Ajansı karşılamaktadır.

SIFIR ATIK PROJESİ

Türkiye’nin uluslararası alanda örnek teşkil eden Sıfır Atık Hareketi başarıyla sürdürülmektedir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Sıfır Atık Hareketi ile 7 yıl içinde 2017 yılında %13 olan geri kazanım oranını 2024 yılında %36,08’e çıkarmayı başarmıştır. Bu yıl bu oranın %60’a çıkarılması hedeflenmektedir.

Proje kapsamında, bugüne kadar toplamda;

32,5 milyon ton kağıt-karton,

9,1 milyon ton plastik,

3,1 milyon ton cam,

6,4 milyon ton metal,

23,4 milyon ton organik ve diğer geri dönüştürülebilir atık olmak üzere 74,5 milyon ton atık ekonomiye kazandırılmıştır.

Böylece,

10 milyon hanenin yıllık elektrik faturası kadar tasarruf,

10 şehir hastanesi veya 500’den fazla okul inşa edebilecek büyüklükte kaynak ve yüz binlerce kişiye istihdam sağlayacak iş gücüyle eşdeğer 256 milyar lira ekonomiye kazandırılmıştır.

Projenin başlangıcından bu yana İstanbul’un 7 yıllık su tüketimine eşdeğer veya 10 milyar insanın 1 yıl boyunca her gün duş almasına yetecek 1,71 trilyon litre su kazancı elde edilmiştir.

Ayrıca, Türkiye’deki tüm araçların yıllık yakıt tüketimi kadar petrolden 54,6 milyar litre tasarruf, 40 milyon hanenin bir yıllık elektrik ihtiyacına eş değer 227,3 milyar kilovatsaat enerji tasarrufu gerçekleştirilmiştir.

Proje sayesinde 552,7 milyon ağacın kesilmesi engellenmiş ve 150 milyon ton karbondioksit salınımı önlenmiştir.

SIFIR ATIK MAVİ HAREKETİ

Sıfır Atık Mavi Hareketi, 10 Haziran 2019’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılmıştır. Bu kapsamda yayımlanan Deniz Çöpleri İl Eylem Planları’nın Hazırlanması ve Uygulanması Genelgesi ile 28 kıyı ilinde deniz çöpleri toplanmış, ulusal düzeyde eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yaygınlaştırılmıştır.

DENİZLERDEN 5 YILDA 20 BİN 500 KAMYON DOLUSU ÇÖP ÇIKARILDI

Sıfır Atık Mavi Hareketi ve “Birinci 5 Yıllık İl Eylem Planları” sonucunda denizlerden 245 bin ton çöp temizlenmiştir. Bu miktar, denizlerimizden 20 bin 500 kamyon dolusu çöpten kurtulmayı sağlamıştır. Bu atıklar, uygun bertaraf yöntemleriyle çevreye zarar vermeyecek şekilde yönetilmiştir.

SIFIR ATIK MAVİ “İKİNCİ 5 YILLIK İL EYLEM PLANLARI” YÜRÜRLÜKTE

6 Ocak 2025 itibarıyla “İkinci 5 Yıllık Deniz Çöpleri İl Eylem Planları” yürürlüğe girmiştir. 5 aylık süreçte yaklaşık 30 bin ton çöp denizlerden temizlenmiştir.

İkinci 5 yıllık İl Eylem Planları’nın uygulanmasıyla, deniz çöplerinin oluşumunu kaynağında önlemek amacıyla bölgeye özgü tedbirler alınacak; kıyıda, deniz yüzeyinde ve deniz tabanında düzenli temizlik çalışmaları sürecek; ulusal düzeyde eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri devam edecektir.

DEPOZİTO YÖNETİM SİSTEMİ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Ajansı’nın (TÜÇA) uygulayıcısı olduğu Depozito Yönetim Sistemi, 2019 yılında pilot ilçe olarak Ankara Kızılcahamam’da, il olarak ise Şubat 2025 itibarıyla Sakarya’da devreye alınmıştır.
Başarıyla devam eden sistem, sadece Kızılcahamam’da yılda ortalama 472 ton atığın geri dönüştürülmesine olanak sağlıyor. Sakarya’da ise 26 noktada 30 makine kullanılabiliyor. Sakarya’da 1,5 ayda 100 ton atık cam toplanmıştır.

DOA UYGULAMASI NASIL ÇALIŞIYOR?

Bu sistemle, “Depozitosu Olan Ambalajlar” (DOA) logosu taşıyan plastik ve cam şişeler ile alüminyum ambalajlar DOA İade Makineleri’ne bırakılmakta ve toplanan ambalajlar geri dönüştürülerek yeniden kullanıma kazandırılmaktadır.

İLK ADIM: Tüketiciler, iade süreçlerinde “DOA” dijital uygulamasını telefonlarına indiriyor.

İKİNCİ ADIM: Depozito iade makinelerine QR kod okutulmakta ve ambalajlar depozito makinelerine yüklenmektedir. Böylelikle, iade edilen ambalajlara karşılık gelen teşvik bedeli dijital cüzdanlarda birikmektedir.

ÜÇÜNCÜ ADIM: Uygulamada biriken tutar, anlaşmalı mağazalar, marketler ve restoranlarda QR okutularak kullanılmakta, yine biriken bakiye banka hesaplarına transfer edilebilmektedir.

DEPOZİTO İADE İŞLEMLERİNDE GÜNLÜK 30 BİN ADET AMBALAJ TOPLANIYOR

Ankara’da bakanlık ana hizmet binası, Türkiye Çevre Ajansı Binası, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Kızılcahamam ve Sakarya’da kurulan depozito iade makineleriyle bugüne kadar 1,5 milyon tek kullanımlık içecek ambalajı toplanarak geri kazanılmıştır. Sisteme vatandaşlar yoğun ilgi göstermekte ve günlük ortalama 30 bin adet ambalaj toplanmaktadır.

DOA İLE YILDA 520 MİLYON AVRO KAZANÇ SAĞLANACAK

*Yıllık 120 milyon avro geri kazanım geliri,

*İkincil ham madde kullanımından 250 milyon avro kazanç,

*Atık ithalatında 50 milyon avro azalma,

*Yerel yönetimlerin atık bertarafı ve elektrik kullanımından 100 milyon avro tasarruf sağlanacaktır.

HEDEF YILDA 25 MİLYAR ATIK ŞİŞE

*Denizlerdeki plastik kirliliği azaltılacaktır.

*Düzenli depolama sahalarında alan tasarrufu sağlanacak.

*Enerjiden tasarruf sağlanacaktır.

*Teknoloji transferi ve yerli üretimde ekonomiye katkı sağlanacaktır.

*Kayıt dışı üretim engellenecektir.

MİLLET BAHÇELERİ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Yüzyılı çerçevesinde “81 İlde 100 Milyon Metrekare Millet Bahçesi” hedefiyle şehirlerde yeşil alanlar kazandırmayı amaçlamaktadır.

Bugüne kadar:

– Türkiye genelinde 34 milyon 783 bin metrekare alanda 292 millet bahçesi tamamlanmış,
– 42,5 milyon metrekare alanda 242 millet bahçesinin yapımı devam etmekte,
– İstanbul’da ise 5 milyon 579 bin metrekare alanda 34 millet bahçesi tamamlanmış, 20 millet bahçesine yönelik çalışmalar sürmektedir.

Türkiye genelinde toplam yüzölçümü 6.3 milyon metrekare olan 36 millet bahçesi açılışa hazır durumdadır.

ÇEVRE KİRLİLİĞİ DENETİMLERİ

Müsilaj ile mücadeleye yönelik olarak hayata geçirilen Marmara Denizi Koruma Eylem Planı kapsamında bugüne kadar 272 bin 288 işletme ve deniz aracı denetlenmiştir. 2 bin 896 işletme ve deniz aracına 1 milyar 808 milyon 701 bin TL idari ceza uygulanmış ve 268 işletmenin faaliyetleri durdurulmuştur.

Türkiye Çevre Ajansı ile birlikte denizlerimizin yüzeyinden yaklaşık 10 ton atık temizlenmiştir.

TÜRKİYE GENELİ (2020-2025 ARASI)

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2020 – 2025 yılları arasında toplam 304 bin 400 çevre denetimi yapılmıştır. Denetimlerin sonucunda 5 milyar 288 milyon 502 bin 436 TL idari yaptırım uygulanmış, 2 bin 53 işletme için durdurma kararı alınmıştır.

2025 yılında ise 5 aylık süreçte 19 bin 677 çevre denetimi yapılmış; 1 milyar 140 milyon 218 bin 541 TL idari ceza uygulanmış ve 169 işletme için durdurma kararı verilmiştir.

2025 yılında gerçekleştirilen çevre denetimlerinde uygulanan ceza miktarları ise şu şekildedir;

Hava denetimlerinde 113 milyon 835 bin 820 TL, su denetimlerinde 184 milyon 184 bin 270 TL, atık denetimlerinde 430 milyon 269 bin 361 TL, ÇED denetimlerinde 255 milyon 179 bin 363 TL, gürültü denetimlerinde 30 milyon 651 bin 892 TL, toprak denetimlerinde 54 milyon 553 bin 243 TL, anız yakma denetimlerinde 4 milyon 297 bin 850 TL, egzoz denetimlerinde 9 milyon 514 bin 78 TL, sıfır atık poşet denetimlerinde 1 milyon 557 bin 238 TL ve diğer denetimlerde 56 milyon 175 bin 425 TL olmak üzere toplamda 1 milyar 140 milyon 218 bin 541 TL idari yaptırım uygulanmıştır.

ÇEVRE ETİKETİ UYGULAMASI

Türkiye Çevre Etiketi Sistemi hayata geçirilmiştir. Ürünlerin üretiminden kullanımına kadar tüm süreçlerde çevresel performansın dikkate alındığı, çevre dostu üretimi teşvik eden yeşil etiket uygulaması hizmete sunulmuştur.

Bilimsel ve şeffaf kriterlere göre belirlenen, Uluslararası ISO 14024 standardına uygun bu etiketi almaya hak kazanan firmalar, iç ve dış pazarda prestij kazanmaktadır.

Bugüne kadar 8 ürün grubunda (tekstil, seramik kaplama, elde yıkama bulaşık deterjanı, temizlik kağıdı, sert yüzey temizleyiciler, kişisel bakım, çamaşır deterjanı, banyo armatürleri) 20 firmaya “Çevre Etiketi Belgesi” verilmiştir.

KOCAELİ DİP ÇAMURU TEMİZLİĞİ

“İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi” ile toplam maliyeti 2 milyar 504 milyon 100 bin TL olan Türkiye’nin en büyük çevre projesi 2022 yılında devreye alınmıştır.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen projenin ilk etabı tamamlanmış; 1,1 milyon metreküp dip çamuru deniz suyundan ayrıştırılarak bertaraf edilmiştir.

Projenin tamamlanması ile birlikte 720 hektar alanda toplam 33 milyon metreküp dip çamuru temizlenmiş olacaktır.

TÜRKİYE’NİN YÜZDE 13.30’U KORUNAN ALAN STATÜSÜNDE

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, doğal sit alanları, özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, tabiat parkları, tabiat koruma alanları, tabiat anıtları, yaban hayatı geliştirme sahaları ve sulak alanlar gibi korunan alanlara ilişkin çalışmalarını sürdürmektedir. İklim değişikliği ile mücadele kapsamında, 2011 yılında ülke yüzölçümünün yüzde 6.22’sini kapsayan en büyük karbon yutak alanları, yapılan çalışmalarla %13.30’a çıkarılmıştır.

HEDEF; 2030’DA YÜZDE 30 KORUNAN ALAN

Bunlar arasında 4 bin 93 doğal sit alanı, 19 Özel Çevre Koruma Bölgesi ve Milli Parklar, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı, Tabiat Koruma Alanı, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Sulak Alanları içeren 1.724 Korunan Alan bulunmaktadır. Toplam 10.4 milyon hektar alanı kapsayan bu korunan alanların, Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Sözleşmesi’nin “kara, iç sular ve deniz alanlarının yüzde 30’unun korunması” hedefiyle 2030 yılına kadar %30’a ulaştırılması planlanmaktadır.

60 FARKLI DOĞAL SİT ALANINA İLİŞKİN ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR

Doğal sit alanlarının tescil edilebilmeleri ve sınıflandırılabilmeleri amacıyla Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporları (ETBAR) hazırlanmakta ve Bakanlık, 2024 yılında başlattığı 60 farklı potansiyel doğal sit alanına ilişkin çalışmalarını devam ettirmektedir.

7 YENİ ÖÇKB İLE KORUNAN ALANLAR YÜZDE 14.95’E ÇIKACAK

Bakanlık, 19 olan Özel Çevre Koruma Bölgesi sayısının artırılması amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Bu kapsamda 7 yeni Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin belirlenmesine yönelik gözlem ve raporlamalar Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğü tarafından tamamlanmıştır. Bu alanların ilan edilmesi ile birlikte korunan alan miktarının %13.30’dan %14.95’e yükselmesi hedeflenmektedir. Korunan alanları artırmak için hedeflenen yerler; Çanakkale-Balıkesir Kaz Dağları, Selçuk-Şirince, Bodrum Yarımadası, Sapanca Gölü, Adrasan ve Kızılırmak Deltası’nın yanı sıra Cilo Buzul Dağlarıdır.

ÇEVRE KORUMA PROJELERİ

-Anıt Ağaçlar;

Anıt ağaçlarımız tescillenip koruma altına alınmaktadır. Ülkemizde toplam 10 bin 524 tescilli anıt ağaç bulunmaktadır.

-Mağaralar;

Hassas biyolojik çeşitliliğe sahip ve özgün jeolojik oluşumları barındıran mağaralar tescil edilerek koruma altına alınmaktadır. Ülkemizde 304 adet Tabiat Varlığı olarak tescilli mağara koruma altına alınmıştır.

– Deniz Kaplumbağaları;

-Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilen Köyceğiz–Dalyan, Fethiye–Göcek, Patara, Belek ve Göksu Deltası’nda, nesli tehdit altında olan deniz kaplumbağalarının popülasyonunu artırmak için çalışmalar yürütülmektedir.

– Geçen yıl koruma altına alınan yuvalarda 178 bin 66 yavru kaplumbağa denize ulaşabilmiştir.

AĞAÇLANDIRMA SEFERBERLİĞİ

Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi doğrultusunda Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, son iki yılda yürütülen 12 proje kapsamında Hazine’ye ait yaklaşık 700 hektarlık alanı ağaçlandırmıştır. Bu sayede yılda yaklaşık 3 bin 400 tonluk karbon tutulumu sağlanmaktadır.

Ankara’da inşası devam eden “Ay Yıldız Müşterek Karargah Yerleşkesi” de ağaçlandırılmaktadır.

TEHLİKELİ ATIKLARIN BERTARAF EDİLMESİ

Atıkların güvenli ve çevreye zarar vermeden taşınmasını sağlamak amacıyla hayata geçirilen Mobil Atık Takip Sistemi (MoTAT) Projesi ile 2016 yılından bu yana yaklaşık 24 milyon 306 bin ton atık 3 bin 598 nitelikli araçla çevreye zarar vermeden bertaraf tesislerine taşınmıştır. 2025 yılında ise 1 milyon 306 bin 721 ton tehlikeli atık nakledilmiştir.

EGZOZ ELEKTRONİK DENETLEME SİSTEMİ (EGEDES)

EGEDES sistemi ile egzoz muayenesi yaptırmayan araçlar, trafik akışı aksamadan anında tespit edilebilmektedir.

-Geliştirilen Mobil Plaka Tanıma Sistemi (MPTS) cihazları, 81 il müdürlüğü denetim araçlarında bulunmaktadır.

-ASELSAN ile ortak geliştirilen sistem ile 2024 yılında yapılan 1.798 denetimde muayene yaptırmayan araç sahiplerine 14.5 milyon TL ceza uygulanmıştır.

NEFES 3B ORTAMDA HAVA KALİTESİ DEĞERLERİNİN TESPİTİ YAZILIMI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, yerli ve milli NEFES yazılımı ile şehirlerin dijital ikizleri üzerinden hava kalitesi değerlerini tespit etmektedir.

Yazılım; 3 boyutlu bina modeli, kent atlası, topoğrafya, trafik yoğunluğu, kavşaklar ve binaların yakıt tipi gibi birçok etkeni bir araya getirmekte ve stratejik hava kalitesi haritaları üretmektedir.

NEFES yazılımı tüm girdileri anlık olarak algılama ve çıktı üretme yeteneğine sahiptir. Şehirlerin hava kalitesi değerleri metre hassasiyetinde üretilerek, vatandaşların maruz kaldığı kirlilik seviyeleri hesaplanmaktadır.

ŞEHİRLERİN KARNESİ ÇIKARILIYOR

NEFES sistemi, geniş veri yelpazesi ile şehir genelindeki hava kalitesi açısından sıcak noktaları tespit etme konusunda yüksek başarı göstermektedir. Bakanlığın temel yazılımlarından biri olan NEFES verileri; mevcut hava kalitesi tespitinde, illerin temiz hava eylem planlarında yer alacak etkin eylemlerin senaryo analizlerinde, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri kapsamında, mekansal planlama çalışmalarında ve kentsel dönüşüm faaliyetleri gibi yer seçim aşamalarında kullanılabilecektir.

GÜRÜLTÜ HARİTASI VE EYLEM PLANLARI

-2013 yılından itibaren şehirlerin gürültü haritaları hazırlanmıştır. Şu ana kadar toplam 66 ilin gürültü haritaları oluşturulmuştur.

-Bu haritalar ışığında 22 ilin gürültü eylem planları tamamlanmış; 15 ilin gürültü haritaları ve stratejik gürültü eylem planlarının hazırlıkları devam etmektedir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, 2013 yılından beri gürültü haritalarının hazırlanması çalışmalarına hız vermiştir. Bu haritalar ışığında hazırlanacak gürültü eylem planları ile gürültünün yoğun olduğu bölgelerde önlem alınması amaçlanmakta; ayrıca imar planlarına esas teşkil ederek, sessiz alanların korunması sağlanmaktadır.

66 İLİN GÜRÜLTÜ HARİTASI HAZIR

Bakanlıkça yürütülen ulusal ve uluslararası projeler doğrultusunda bugüne kadar toplam 66 ilin gürültü haritaları hazırlanmıştır. (Adana, Adıyaman, Balıkesir, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kayseri, Manisa, Mersin, Sakarya, Samsun, Sivas, Trabzon, Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli, Afyonkarahisar, Amasya, Aydın, Batman, Bingöl, Çorum, Denizli, Edirne, Hatay, Karabük, Karaman, Kütahya, Mardin, Muğla, Ordu, Rize, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Van, Kars, Zonguldak, Düzce, Aksaray, Isparta, Ağrı, Yozgat, Çanakkale, Giresun, Osmaniye, Kırıkkale, Erzincan, Siirt, Kastamonu, Kırşehir, Şırnak, Nevşehir, Yalova, Niğde, Kırklareli, Antalya, Malatya, Konya, Diyarbakır, Bolu)

GÜRÜLTÜ EYLEM PLANLARI

Eylem planları, haritalarda belirtilen gürültü kaynakları, bu gürültüden etkilenen insan sayısını belirleyerek gürültü sorunları ve olumsuz etkileri gözle görünür hale getirmekte; böylece gürültü azaltım önlemlerine nereden başlanacağı tespit edilmektedir. Gürültü haritası sonuçları doğrultusunda, öncelikli sıcak noktalar belirlenmekte ve bu noktalarda alınması öngörülen gürültü azaltım tedbirleri için etkinlik, sosyal kabul edilebilirlik, politik öncelik ve ekonomik uygulanabilirlik gibi kriterler göz önünde bulundurularak eylem planları oluşturulmaktadır.

22 İLİN GÜRÜLTÜ EYLEM PLANI TAMAMLANDI

Gürültü eylem planları, yerel yönetimlerin genel planlama süreçlerinin bir parçasıdır ve çevre düzeni planları, bölge planları, trafik planlamaları ve temiz hava planları gibi başka şehir planlamalarını etkileyebilmektedir. Halkın dinlenmesi açısından büyük bir değer taşıyan sessiz alanlar ön plana çıkarılmakta ve bu alanlar korunarak önlemler alınarak gürültü seviyesinin artmasına engel olunmaktadır. Bu kapsamda; 22 ilin (Konya, Bursa, Mersin, Kayseri, Sivas, İstanbul, Kocaeli, Manisa, Antalya, Bolu, Balıkesir, Kahramanmaraş, Trabzon, Tekirdağ, Gaziantep, Eskişehir, Sakarya, Ankara, Denizli, Kütahya, Uşak ve İzmir) çevresel gürültü eylem planı tamamlanmıştır. Çevresel Gürültü Mevzuatı gereğince, gürültü haritası olmayan diğer 15 ilin (Ardahan, Artvin, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bitlis, Burdur, Çankırı, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kilis, Muş, Sinop, Tunceli) stratejik gürültü haritaları ve eylem planlarının hazırlanması da hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, eylem planları kapsamında yerel yönetimlerince talep edilen gürültü bariyeri yapımı işlerine, Bakanlıkça teknik ve finansal destek verilmektedir.

ŞEHİRLERARASI BİSİKLET YOLLARI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, şehirlerarası bisiklet yolları projesi kapsamında “Bisiklet Yolu Master Planı” çerçevesinde Anadolu Koridoru için toplam 1681 km bisiklet yolunu TOKİ desteğiyle tamamlamıştır.

KENTİÇİ BİSİKLET YOLLARI

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, yerel yönetimlerin yapacağı bisiklet yollarına da finansal destek sağlamaktadır. Ülke genelinde, millet bahçeleri de dahil olmak üzere toplam 1956 km bisiklet yolu tamamlanmıştır.

DEPREM BÖLGESİNDE YIKINTI ATIKLARIYLA GERİ KAZANIM

Kahramanmaraş ve Hatay’da meydana gelen asrın felaketi sonrası, yıkıntı atıklarının yönetimi için “Deprem Enkazının Çevreye Duyarlı Yönetimi ve Tehlikeli Atıkların Güvenli Bertarafı için Hibe Yardımı Projesi” hayata geçirilmiştir.

Proje kapsamında, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye temsilciliği aracılığıyla Japonya Hükümeti tarafından ülkemize sağlanan 4,8 milyon $ hibe ile iki ildeki yıkıntı atıklarının işlenmesi için geri kazanım tesisi kurulmuştur. Mobil kırıcı üniteler temin edilmiştir. Hatay’daki tesis 4 Şubat 2025’te açılacaktır. Kahramanmaraş’taki tesisin kurulumu tamamlanmış; ancak henüz resmi açılışı gerçekleştirilmemiştir.

Döngüsel ekonomi prensipleri ve kaynak yönetimi çerçevesinde; kurulan geri kazanım tesislerinden elde edilen malzemelerin, beton üretiminde, yol yapımında, otopark, kaldırım, yürüyüş yolları ve drenaj çalışmaları gibi dolgu malzemesi olarak kullanılması ve böylelikle doğal kaynak kullanımı ile karbon emisyonlarının azaltılması hedeflenmektedir.