D Vitamininin Beyin Üzerindeki Koruyucu Etkileri

D vitamini eksikliği, özellikle hamile kadınlar ve bebekler üzerinde olumsuz etkiler yaratabiliyor. Çocuk Endokrinoloji ve Neonatoloji Uzmanı Prof. Dr. Selim Kurtoğlu, D vitamini eksikliği ile ilgili önemli uyarılarda bulundu. Vücudun ne kadar D vitamini ürettiği çeşitli faktörlere bağlıdır. Prof. Dr. Kurtoğlu, “Bunlar arasında güneş ışığına hangi saatlerde maruz kalındığı, mevsim, coğrafi konum ve cilt rengi büyük önem taşımaktadır. D vitamini, yumurta, süt, balık gibi hayvansal gıdalar yanı sıra mantar ve bazı sebzelerde de bulunmasına rağmen en fazla güneşten elde edilmektedir” dedi.

HORMON GİBİ ETKİLER YARATIR
Prof. Dr. Kurtoğlu, D vitamininin genellikle bir vitamin olarak bilinse de, yaşamın her döneminde pek çok dokuya ve vücut fonksiyonuna olumlu etkileri sayesinde hormon özelliği taşıdığını vurguladı.

KANSERE KARŞI KORUMA SAĞLIYOR
D vitamini eksikliğinin rikets, kemik zayıflığı, kemik erimesi gibi sağlık sorunlarına yol açtığını belirten Prof. Dr. Kurtoğlu, D vitamininin koruyucu etkileri olan hastalıkları şöyle sıraladı: “Vücut bağışıklığı, kalp-damar hastalıkları, metabolik hastalıklar, kanser ve otoimmun hastalıklarla ilgili koruyucu etkileri olduğu kanıtlanmıştır. D vitamininin böbreklerde aktif forma dönüşmesinin yanı sıra beyin dokusunda da önemli rolleri bulunmaktadır. Nöronlarda artış ve farklılaşma sürecinde vitamin D, sinir sisteminde belirleyici etki göstermektedir. Ayrıca, nörolojik gelişimi destekleyerek yaşlılıkta görülen dejeneratif beyin hastalıklarının riskini azaltıyor.”

EKSİKLİĞİ FELAKET GİBİ
D vitamini eksikliğinin anne adayları ve bebeklere olan etkilerini Prof. Dr. Kurtoğlu şu şekilde sıraladı:

• Hamilelikte D vitamini eksikliği, hem hamileler hem de bebekler için hayati riskler taşıyabilir ve gebelik diyabetini artırabilir.
• Hamilelikte obezite oranı yüzde 22 olarak gözlemlenmiştir. Obezite artışı, D vitamini eksikliği durumunda daha sık görülmektedir. Yağ dokusu arttıkça D vitamini seviyesi düşer ve bu durum anne ve bebek için olumsuz sonuçlar doğurabilir.
• Bağışıklık sistemini zayıflatarak viral enfeksiyonlarda artışa neden olabilir.
• D vitamini yetersizliği olan hamilelerde vajinozis ve amnios sıvısında enfeksiyon görülme sıklığı artar.
• Hamilelikte D vitamini eksikliğinden kaynaklanan iltihaplarla beyin gelişimi olumsuz etkilenir.
• Bebeklerde serebral palsi, anksiyete, depresyon, otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozuklukları daha sık rastlanır.
• İleriki yaşlarda şizofreni, depresyon, demans ve Parkinson gibi dejeneratif beyin hastalıkları riski artmaktadır.
• Kalp ve damar hastalıkları, metabolik sendrom, kanser ve otoimmun hastalıklarda artış gözlemlenmektedir.
• Kemik sağlığında sorunlar meydana gelebilir; raşitizm, osteomalazi, osteopeni, osteoporoz ve kırıkların sayısında artış görülebilir.

15 DAKİKA GÜNEŞLENME 2000 ÜNİTE D VİTAMİNİ ÜRETİR
Prof. Dr. Kurtoğlu, D vitamini açısından zengin gıdalar konusunda önerilerde bulunarak, “Hamile olanlar; yumurta, süt, yoğurt, balık (somon, sardalya, uskumru, morina gibi) gibi besinleri tüketmelidir. Bir yumurta 20, bir bardak süt 100, 100 gram somon balığı ise 345 ünite D vitamini içermektedir. D vitamini için güneşlenmek oldukça önemli bir kaynak. 15-20 dakikalık bir güneşlenme ile 2000 ünite D vitamini üretebilirsiniz.” dedi.

GEBELERİN YÜZDE 81’İNDE D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ VAR
2005 yılında ülkemizde yapılan bir araştırmaya göre, gebelerde yüzde 81,7 ve bebeklerde yüzde 40 oranında D vitamini eksikliği tespit edildiğini belirten Prof. Dr. Kurtoğlu, “Gebelik öncesinde D vitamini kaynakları ile beslenmek ve D vitamini desteği almak oldukça önemlidir. Gebelikte D vitamini düzeyi 20 nanogram/ml altında ise yetersiz, 12 nanogram/ml altında ise düşük olarak değerlendirilir. Sağlık Bakanlığı, gebelerde 12. haftadan sonra ve doğumdan itibaren 6 ay boyunca günlük 1200 ünite D vitamini desteği önerilmektedir. Anne adaylarının yoğurt tüketimi de büyük önem taşımaktadır” şeklinde konuştu.