Okulların kapalı olduğu yaz döneminde, internet, akıllı telefon, bilgisayar ve tablet gibi teknolojik cihazların aşırı ve bilinçsiz kullanımı özellikle öğrenciler için ciddi tehditler oluşturuyor. Uzmanlar, yaz tatilinin dijital ekranlar yerine sosyalleşme, fiziksel aktiviteler ve aile içi etkileşimle geçirilmesinin çocukların gelişimi açısından ne kadar önemli olduğuna dikkat çekiyor. Sosyal medya platformlarında harcanan kontrolsüz zamanın, çocukların sosyal ilişkilerini zayıflatabileceği belirtiliyor. Ayrıca dikkat dağınıklığı, uyku bozuklukları, duruş bozuklukları ve hareketsizliğe bağlı sağlık sorunlarına da vurgu yapılıyor. Prof. Dr. Tuncay Dilci, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nden, bu problemin önüne geçmek adına ilk adımı ebeveynlerin atması gerektiğini ifade ediyor. Çünkü çocuklar, yetişkinlerin teknoloji kullanma alışkanlıklarını anbean izleyip taklit ediyor.
Prof. Dr. Dilci, ebeveynlerin çocuklarını yaz tatilinde ekrandan korumak amacıyla aşağıdaki önerileri dikkate almasını öneriyor:
1- Dijital oruç günleri belirleyin. Haftada en az bir günü tüm ekranlardan uzak geçirme alışkanlığı kazandırmak, bu günleri ailece yapılan fiziksel ve sosyal aktivitelerle desteklemek bağları güçlendirir ve dijital bağımlılığı azaltabilir.
2- “Analog Yaz Projesi” oluşturun. Sebze yetiştirme, aile büyüklerinden hikâyeler derleme ya da mahallede kitap değişim kutusu kurma gibi yaratıcı aktiviteler, çocuklara sorumluluk ve yaratıcılık duygusu kazandırır.
3- “Ekran Gölgesi Günlüğü” tutun. Her gün ekran başında neler yaptığını kaydeden çocuk, bu sayede farkındalık geliştirebilir. Aile olarak bu günlükleri haftalık olarak değerlendirmek, hem öğretici hem de eğlenceli bir ritüel haline gelebilir.
4- Duygu odaklı ilişkiler geliştirin. Sürekli dijital uyarıcılar yerine, çocuklarla derin sohbetler, birlikte sessizlik anları ve duygular üzerine konuşmalar yaparak duygusal gelişimi destekleyebilirsiniz.
5- Örnek olun. Ebeveyn davranışları çocuklar için bir rehber niteliğindedir. Kitap okuyan ve ekran süresini sınırlandıran ebeveynler, çocuklarına en etkili dijital eğitimi sunmuş olurlar. Unutulmasın ki, söylenen değil, yaşanan öğrenilir.
AKRABA ZİYARETİ İYİ GELİR
– Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, sosyal medya kullanımının bilinçli bir şekilde yönetilmesi gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Ailelerin çocuklarına dijital dünyanın yalnızca video içerikleri veya mesajlaşma uygulamalarından ibaret olmadığını öğretmeleri önemlidir. Özellikle yapay zeka, çevrimiçi eğitim ve dijital okuryazarlık platformlarının çocuklara tanıtılması, ekran başında geçirilen sürenin kalitesini artırabilir. Yaz tatilinde ailece yapılacak aktivitelerle dijital molalar sağlanmalıdır. Örneğin, bir akraba ziyareti bile ekranlardan uzaklaşarak yüz yüze kaliteli zaman geçirme fırsatı sunabilir.”
