TÜRKİYE’de elektronik sigara dağıtımı, 2020 yılında yasaklanmıştı. Daha az zararlı bir alternatif sigara olarak tanıtılan bu ürünler, meyve aromaları ve tatlı lezzetleri sayesinde gençler arasında hızla popüler hale geldi. Yeşilay tarafından sağlanan verilere göre, son 5 yılda elektronik sigara kullanımı oranı iki kat artmış durumda. 13-15 yaş grubu arasında her 5 çocuktan 1'i ya elektronik sigara kullanmış ya da şu anda kullanıyor. Daha genç yaş gruplarında ise öğrenciler, harçlıklarını bir araya getirip gizlice aldıkları elektronik sigaraları paylaşıyorlar.
‘NEFES ÇEKME YARIŞI ÖLDÜREBİLİR’
Matematik öğretmeni Ahmet Demircioğlu, sosyal medyada paylaştığı bir videoda, “Öğrencilerimin neredeyse hepsinin elinde elektronik sigara var. Doktorla görüştüm, her ay 3-4 genç akciğer sönmesi tanısı alıyor,” diyerek isyanını dile getirdi. Konuştukları öğretmenler, elektronik sigaraları toplamak amacıyla düzenli olarak arama yaptıklarını ancak öğrencilerin sürekli yeni yollar bulduğunu ve bu duruma karşı önlemler alınması gerektiğini belirtiyor.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Murat Hırfanoğlu, elektronik sigaranın zararlarını ve ailelerin dikkat etmesi gereken noktaları şu şekilde açıkladı:
“Son beş yılda yapılan çalışmalara göre, ergenlerde elektronik sigara kullanımındaki artış hızı klasik sigaraya göre 4-5 kat daha fazla. Maalesef 'bunlar zararsız' algısı yaratılmış durumda. Bu nedenle başlangıç yaşı 11-12'ye kadar düşmüş durumda. İçindeki esans sayesinde klasik sigara gibi bir koku bırakmadığı için ailelerin durumu fark etmeleri zorlaşıyor. Bazı elektronik sigaralarda klasik sigaradan daha yüksek oranda nikotin mevcut. Kimyasal yapısı nedeniyle akciğer hücrelerinde toksik etki oluşturabiliyor ve EVALI adı verilen bir hastalığa yol açabiliyor. Bu hastalık, akciğerde zatürre benzeri sorunlara neden olabilir. Ayrıca, halk arasında akciğer sönmesi olarak bilinen pnömotoraks gibi olumsuz durumlar da meydana gelebiliyor. Gençler, elektronik sigarayı derin ve zorlayıcı nefes alma yöntemleriyle kullanıyorlar, bu da akciğerlerdeki hava keseciklerinde basıncın artmasına ve akciğerlerin aniden sönmesine yol açabiliyor. Yani hem uzun vadeli hem de ani etkileri bulunuyor. Akciğerin içindeki havanın keseciklerin patlaması sonucu dışarı çıkması, çok tehlikeli bir durumdur ve hızlı müdahale gerektiren bir vakadır. Zamanında müdahale edilmezse hayati risk taşıyor.”
‘SPOR YAPAN ÇOCUKLAR DA RİSK ALTINDA’
Ebeveynlerin ve öğretmenlerin özellikle dikkatli olmaları gerekiyor. Kronik akciğer hastalığı bulunan bireyler zaten yüksek risk grubunda yer alıyor. Bazı insanların akciğerlerinde doğuştan hava kaçağı bulunuyor ve tomografi çekilmediyse bu durum fark edilmiyor. Bu kişiler de risk altındadır. Prematüre doğan çocukların akciğerleri, elektronik sigaraya karşı ömür boyu duyarlıdır. Genellikle zayıf, uzun boylu erkek çocuklar hava kaçağına daha yatkındır ve elektronik sigara kullanımı risklerini artırmaktadır. Ayrıca, ‘bizim çocuğumuz alerjik’ diyen ebeveynlerin de özellikle dikkatli olmaları gerekmektedir. DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) olan çocukların bağımlılık eğilimleri de daha fazladır. Bir diğer yanılgı da spor yapan çocuklarda, ‘Spor yapıyorum, bir şey olmaz’ demek ise doğru bir yaklaşım değildir.”
