Emtia Piyasalarında Risk Algısı Arttı

ABD'de Mayıs ve Haziran ayları tarım dışı istihdam verilerinde aşağı yönlü revizyonlar yapılırken, bu aylara ait istihdam kazanımları toplamda 258 bin kişi düşürüldü. Trump'ın bakır ürünlerine yönelik %50 gümrük vergisi kararı, beklenmedik şekilde kapsamlı kısıtlamalar içermeyerek, cevher, konsantre ve katot gibi temel girdilerden muaf tutuldu.

Fed Şahin Algılandı

Haftanın son işlem gününe kadar piyasalar, Fed'in faiz kararı, Fed Başkanı Jerome Powell'ın “temkinli” yönlendirmeleri ve Trump'ın imzaladığı tarife kararının etkisi altında kaldı.

Çarşamba günü Fed'in faizi sabit tutma kararı ve Başkan Powell'ın açıklamaları dikkatle takip edildi. Powell'ın, tarifelerin bazı ürünlerin fiyatlarına belirgin şekilde etki etmeye başladığını belirtmesi, eylülde faiz indirim olasılığını azalttı.

Ayrıca, Trump, Perşembe günü bazı ülkelere yönelik gümrük vergilerinde artış öngören kararnameyi imzaladı. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, bu kararın ABD'nin ticaret açığını azaltma amacı taşıdığı ifade edildi. Kararnamede, ülkelere %10 ila %41 arasında değişen oranlarda tarife uygulanacağı duyuruldu.

Makroekonomik verilere karşı, Fed, faizleri %4,25–%4,50 aralığında tutarken, gelecekteki faiz indirimlerine dair net bir sinyal vermemesi, piyasalarda “şahin” bir algı oluşmasına ve dolarda değer kazanmasına sebep oldu. Temmuz ayındaki ADP özel sektör istihdam verisinin beklentilerin üzerinde gelmesi, Amerikan ekonomisinin sağlam seyrini destekledi ve Fed'in sıkı para politikasını sürdürme beklentilerini artırdı.

Risk Algısı Yükseldi

Öte yandan, Çin ile ABD arasında Stockholm'de yeniden başlayan ticaret görüşmeleri ve ek tarifelere 90 günlük süre uzatılması yönünde yapılan uzlaşma çabaları, ticaret savaşının tırmanmayacağına dair umutları pekiştirdi.

Bu gelişmeler, istihdam verisine kadar olan süreçte dolar endeksini ve piyasalardaki risk algısını artırarak, emtia fiyatlamaları üzerinde etkili oldu.

Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisi, ülkede istihdamın zayıfladığına işaret ederken, önceki aylara ilişkin revizyonlar durumun görüldüğünden daha kötü olabileceğini ortaya koydu.

Temmuzda tarım dışı istihdam, 73 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin altında kaldı.

Öte yandan, önceki aylara ait tarım dışı istihdam verilerinde aşağı yönlü revizyon yapıldı. Mayıs ayındaki 144 bin olarak açıklanan istihdam artışı 19 bine, Haziran ayında ise 147 bin olarak duyurulan artış 14 bine revize edildi. Böylece son iki aya ait istihdam kazanımları toplamda 258 bin kişi düşürüldü.

Zayıf Temmuz verisinin yanı sıra önceki aylara yönelik sert revizyonlar, istihdam piyasasındaki yavaşlamanın daha belirgin hale geldiğini gösterirken, ABD'de resesyon riskine yönelik endişeleri artırdı ve Fed'in Eylül ayından itibaren yıl sonuna kadar en az iki faiz indirimi yapacağı beklentisini güçlendirdi.

Jeopolitik alanda ise ABD ile Rusya arasında muhtemel bir nükleer savaş, mevcut risklerin başında yer aldı.

Trump ile eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in karşılıklı açıklamaları, nükleer savaş endişelerini artırdı. Trump, Medvedev'in açıklamalarına yanıt vererek, nükleer silahlar konusunda tamamen hazırlıklı olduklarını ve iki nükleer denizaltının uygun bölgelerde konuşlandırılması talimatını verdiklerini belirtti.

Bu gelişmeler sonucunda ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi 15 baz puanlık azalışla haftayı %4,22 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi %1,5 artışla 99,1'e yükseldi.

Altın, 3 Haftanın En Düşük Seviyesinden Döndü

Geçen hafta değerli metaller, açıklanan makroekonomik veriler ve Fed Başkanı Powell'ın söylemleriyle değer kaybı yaşarken, tarım dışı istihdam verisi sonrasında kayıplarının bir kısmını telafi etti.

Altın ve gümüşün ons fiyatı, ticaret anlaşmasının risk iştahını artırması, dolar endeksindeki güçlenme ve Fed Başkanı Powell'ın faiz indirimine yönelik temkinli söylemleriyle azalan güvenli liman talebi sayesinde üç haftanın en düşük seviyelerine geriledi.

Ancak Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin altında kalmasıyla, altın haftayı yükselişle kapatırken, gümüş de kayıplarının bir kısmını geri aldı.

Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, altında %1 değer kazanırken, paladyumda %0,8, gümüşte %3 ve platinde %6,2 değer kaybetti.

Trump'tan Geri Adım

Baz metallerde tamamlanan haftada negatif bir seyir izlenirken, Trump'ın tarife adımları fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.

Trump'ın bakır ürünlerine yönelik %50 gümrük vergisi kararı, beklenmedik şekilde kapsamlı kısıtlamalar içermeyerek, cevher, konsantre ve katot gibi temel girdilerden muaf tutuldu.

Bu hamle, COMEX'te ABD bakır fiyatlarını bir günde %17'den fazla düşürürken, son haftalarda Londra küresel endeksine karşı oluşan fiyat primini de ortadan kaldırdı.

Analistler, Trump'ın daha sonra daraltılmış bir tarife uygulamasına geçmesini bir “U dönüşü” olarak değerlendirirken, bu adımın yüksek gümrük maliyetlerinin ABD ekonomisi tarafından kaldırılamayacağı endişesini yansıttığını belirtti.

Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda %23,4, çinkoda %3,5, alüminyumda %2,4, kurşunda %2,2 ve nikelde %1,6 değer kaybetti.

Petrolde Arz Endişesi

Petrol fiyatlarında, ABD ile AB arasındaki ticaret anlaşması talebe dair belirsizlikleri azaltırken, Trump'ın Rusya'ya Ukrayna'daki savaşı bitirmesi için verdiği süreyi azalttığını açıklaması fiyatları olumlu yönde etkiledi.

Trump, Rusya'ya Ukrayna'daki savaşı sonlandırması için verdiği süreyi 10-12 günde indirdiğini açıkladı ve Medvedev ile yaşanan karşılıklı açıklamalar, küresel arz endişelerini artırdı.

ABD ile Avrupa Birliği (AB) arasında varılan ticaret anlaşması, AB ürünlerinin büyük bir kısmına %15 ithalat vergisi getirmesine rağmen, küresel ticaretin 3'te 1'ini etkileyebilecek bir ticaret savaşının önüne geçerek yakıt talebine dair karamsar beklentileri azalttı.

Öte yandan, beklentilerin altında kalan tarım dışı istihdam verisinin ardından, dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan ABD'de talebin zayıflayabileceği endişesiyle, Brent petrolün varil fiyatı Cuma günü yaklaşık %3,47 düşerek 69,08 dolardan kapandı.

Doğal gaz piyasasında ise ABD ile AB arasındaki ticaret anlaşması kapsamında Avrupa Birliği, ABD'den stratejik enerji alımlarını artırma taahhüdünde bulundu.

Analistler, bu anlaşmanın uzun vadede ABD'den gelecek yüksek hacimli LNG arzı nedeniyle küresel gaz fiyatları üzerinde baskı oluşturabileceğini ve piyasanın arz fazlasıyla karşı karşıya kalabileceğini belirtti.

Bu gelişmelerle Brent petrolün varil fiyatı %2,5 artarken, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da %0,9 değer kaybetti.

Tarım Emtialarında Fiyatlar Karışık Seyretti

Tarım emtia cephesinde, tamamlanan haftada arz-talep dengesi yakından izlenirken, tarım dışı istihdam verisinin yarattığı küresel ekonomik tedirginlik de fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.

Buğday fiyatlarında, Rusya'nın 2025-2026 dönemi buğday ihracat tahmini 43,3 milyon tona yükseltildi. Üretim tahmini de 83,6 milyon tona çıkarken, bu durum küresel arzı artırarak fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu.

Mısır fiyatlarında, Brezilya'da Safrinha hasadının %66 ile geçen yılın gerisinde kalması Asya ihracatı açısından arz riski oluştururken, ABD'nin artan etanol üretimi de mısır talebini destekleyen bir diğer unsur oldu.

Öte yandan analistler, ekonomik yavaşlama olarak değerlendirilen istihdam verilerinin yatırımcıları riskli varlıklardan uzaklaştırdığını, bunun tarımsal emtia piyasasında vadeli kontratlarda satış baskısı oluşturabileceğini belirtti.

Bu gelişmelerle bu hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar pirinçte %2,9, soya fasulyesinde %3,2, buğdayda %4 değer kaybederken, mısırda %2,9 yükseldi.

ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede %3,8, şekerde %0,6 ve pamukta %2,7 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı %9,7 azalışla tamamladı.