Hanehalkı Bütçesinin En Yüksek Payı Konut ve Kira Harcamalarına Ayrıldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Hanehalkı Tüketim Harcaması raporunu yayımladı. Bu rapora göre, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim harcamaları içinde en büyük payı yüzde 26 ile konut ve kira harcamaları aldı.

Ulaşım Harcamaları İkinci Sırada

2024 yılı Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarına göre, konut ve kira harcamalarından sonra, ikinci sırayı yüzde 21,6 ile ulaştırma harcamaları aldı. Gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları ise yüzde 18,1 ile üçüncü sırada yer aldı.

Tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise yüzde 0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, yüzde 1,6 ile eğitim hizmetleri ve yüzde 2,3 ile eğlence, spor, kültür ve sağlık harcamaları olarak belirlendi.

Yüksek gelirli haneler, düşük gelirli hanelere kıyasla ulaşım için iki kat daha fazla bütçe ayırdı.

Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar açısından bakıldığında, en yüksek gelir grubunda yer alan beşinci yüzde 20’lik kesimdeki hanehalkları, ulaştırma harcamalarına yüzde 26,6, konut ve kira harcamalarına yüzde 22,1 ve gıda ile alkolsüz içecekler harcamalarına yüzde 12,8 pay ayırdı.

Harcama Kalıplarındaki Değişim

En düşük gelir grubundaki birinci yüzde 20’lik haneler ise, konut ve kira harcamalarına yüzde 33,2, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına yüzde 30,4 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 10,1 pay ayırdı.

Temel gelir kaynağına göre harcama kalıpları da değişiklik göstermekte. Maaş, ücret, yevmiye ile geçinen hanehalkları; konut ve kira harcamalarına yüzde 24, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına yüzde 16,4 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 23 pay ayırdı. Ayrıca, müteşebbis geliri olan hanehalkları ise; konut ve kira harcamalarına yüzde 21,6, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına yüzde 18,4 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 26,4 pay ayırdı. Tek kişilik haneler, konut ve kiraya kalabalık hanelerden bir buçuk kat fazla bütçe ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğüne göre 2024 yılı tüketim harcamaları dağılımında; tek kişilik haneler, konut ve kira harcamalarına yüzde 35,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 15,1 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 14,4 pay ayırdı. 6 ve daha fazla kişilik haneler gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 24,7, konut ve kira harcamalarına yüzde 22,4 ve ulaştırma harcamalarına ise yüzde 20,4 pay ayırdı.

En çok israf yaşanan gıda grubu taze meyve ve sebzeler oldu. Gelir düzeyi arttıkça, gıda ürünlerini çöpe atma sıklığı da artış gösteriyor. Hanehalkları tarafından en fazla israf edilen gıda grupları arasında taze meyve ve sebzeler yüzde 40,1 ile öncülük ederken, ekmek yüzde 32 ve süt ve süt ürünleri ise yüzde 14,3 ile takip ediyor.