Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’ten Palandöken Ekonomik Forumu’na Video Mesaj

Bakan Şimşek, Washington’da gerçekleştirilen G20 IMF ve Dünya Bankası toplantılarında bulunduğu için foruma katılamadığını açıkladı. Palandöken Ekonomi Forumu’nun hayata geçmesinde katkıda bulunan herkesi tebrik eden Bakan, “Bu Forum, küresel ekonomide ticaret savaşlarının tetiklediği yüksek belirsizlik ortamında gerçekleşiyor. Küresel ekonomi birçok uzun vadeli yapısal sorunlarla yüz yüze. Bugün, bu sorunları ve Türkiye’nin konumunu değerlendirip sizinle paylaşmak istiyorum. Korumacılık, yaşlanan nüfus, yapay zeka ve iklim krizi birçok problem ile karşı karşıyayız. Tüm bu sorunlar, küresel büyümenin görünümünü aşağı yönlü çekme riskleri barındırıyor, yani büyüme için bir aşağı yönlü risk oluşturuyor. Ancak bu zorlu küresel konjonktürde Türkiye ekonomisine dair iyimserliğimizi besleyen güçlü nedenlerimiz mevcut.” dedi.

Mayıs 2023’ten bu yana uyguladıkları istikrar ve reform programı ile dış kırılganlıklarını azalttıklarını ifade eden Şimşek, sözlerine şöyle devam etti: “Şoklara karşı direncimizi arttırdık. Makro finansal istikrarı güçlendirerek sürdürülebilir ve yüksek büyüme için daha sağlam bir zemin oluşturuyoruz. Programın getirdiği kazanımların yanı sıra küresel yapısal sorunlara karşı da önemli avantajlarımız var. Korumacılık, küresel ticaretin karşı karşıya olduğu en büyük tehditlerden biri. Bu eğilim 2008 küresel finans krizinden bu yana yükselişte ve ticaret kısıtlamaları kriz öncesine göre 11 kat artmış durumda. AIF analizleri korumacılığın uzun vadede küresel safi yurtiçi hasılayı yaklaşık %7 oranında azaltabileceğini gösteriyor ki bu, Almanya ve Fransa ekonomileri toplamına eşdeğer bir kayıp anlamına geliyor. Korumacı politikaların arkasında büyük ölçüde ABD ile Çin arasındaki jeostratejik rekabet yatıyor.”

Son 20 yılda özellikle ABD ve diğer gelişmiş ülkelerin küresel üretim ve ticarette Çin’e karşı önemli ölçüde zemin kaybettiğini belirten Şimşek, “Çin, artık sadece üretimde değil, birçok alanda küresel bir süper güç olma yolunda hızla ilerliyor ve dünya genelindeki birçok ülkenin en büyük ticaret ortağı konumuna gelmiştir. Bu durum, mevcut gelişmiş ülkelerle yükselen yeni ekonomiler arasında stratejik bir rekabete yol açmaktadır.” ifadelerine yer verdi.

Türkiye’nin artan korumacı politikalara karşı, benzer ülkelere kıyasla daha dayanıklı bir pozisyonda olduğunu vurgulayan Şimşek, “Bunun iki temel sebebi var. Birincisi, ihracata olan bağımlılığımız nispeten düşük; ekonomimizin ana motoru iç talep, mal ihracatının milli gelir içindeki payı yaklaşık %20. Burada belirleyici olan yatırımlardır. İkincisi, dış ticaretimizin büyük bir kısmını dost ve yakın ülkelerle gerçekleştiriyoruz. Avrupa Birliği dahil 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşmamız var. Toplam ihracatımızın %68’i ticaret parçalanmasından, yani korumacılıktan etkilenmiyor. 30 trilyon dolarlık geniş bir coğrafyayı entegre ediyoruz. Serbest ticaret anlaşmalarının olmadığı bazı Ortadoğu, Orta Asya ve Afrika ülkeleriyle de yakın ilişkiler içindeyiz. Bu yapı, küresel düzeyde yaşanan ticaretteki parçalanmalara karşı daha dirençli hale getiriyor.” dedi.

Şimşek, turizm, sağlık, yurtdışı müteahhitlik, eğitim ve sanayi gibi alanlarda bölgenin üretim üssü konumunda olduklarını, büyük ölçekli altyapı ve lojistik projeleri ile bu avantajlarını güçlendirdiklerini dile getirdi. “Kalkınma yolu projeleri, Türkiye’nin Çin’i Avrupa’ya bağlayan orta koridorun ana omurgasında yer alıyor. Ayrıca, bölgesel entegrasyona katkıda bulunacak yeni kalkınma yolu projelerine yönelik çalışmalarımıza başladık.” dedi.

Küresel borcun küresel hasılaya oranının son 25 yılda %328’e kadar yükseldiğini belirten Bakan, Türkiye’nin toplam borcunun milli gelirin sadece %93’ü olduğunu ve gelişmekte olan ülkelerde bu oranının %245 olduğunu ifade etti. “Bu da demektir ki Türkiye’nin büyümesi önünde borç kaynaklı bir engel bulunmuyor.” dedi.

Şimşek, “Küresel yatırımcılar şuanda temkinli yaklaşıyor; yani düşük riskli varlıklara yönelmiş durumdalar. Gelişmekte olan ülkeler nispeten riskli ancak Türkiye, bu noktada pozitif olarak ayrılacak ülkelerin başında geliyor.” şeklinde konuştu.

Küresel ekonomiyi etkileyecek diğer bir faktörün üretken yapay zeka ve robot teknolojilerindeki gelişmeler olduğunu vurgulayan Şimşek, “Son dönem gelişmelerine baktığımızda yapay zeka modellerinin çok hızla geliştiğini görüyoruz. Uzmanlar, artık genel yapay zeka seviyesine, yani insan zekasına eş değer yapay zekaya çok yaklaşıldığını ifade ediyor. Türkiye, bu devrime hazır mı? IMF’nin geçen yıl yapay zeka hazırlık endeksine göre Türkiye, gelişmekte olan ülke ortalamalarının oldukça üzerinde bir performans sergiliyor.” dedi.