Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulunda 2 Temmuz’da kabul edilerek yasalaşan İklim Kanunu, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Bu kanun, yeşil büyüme fikri ve net sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda iklim değişikliği ile mücadeleyi amaçlamakta olup, sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum sağlamaya yönelik planlamaları, uygulama araçlarını, gelirleri, izin ve denetim süreçleri ile yasal ve kurumsal yapılarına dair hükümler içermektedir.
Kanunun içeriğinde, “Adil geçiş”, “Birincil piyasa”, “Denkleştirme”, “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)”, “Gömülü sera gazı emisyonları”, “Gönüllü karbon piyasaları” ve “İklim adaleti” gibi terimler belirlenmiştir.
İklim değişikliği ile mücadelenin genel ilkelerine göre, Türkiye'nin “ortak ama farklılaştırılmış sorumluluklar ve kabiliyetler” ilkesi göz önünde bulundurularak eşitlik, iklim adaleti, katılım, sürdürülebilirlik, şeffaflık ve adil geçiş gibi prensiplerin temel alınması öngörülmektedir.
Kamu kurumları ve gerçek ile tüzel kişiler, kamu yararı gözeten tedbirlere ve düzenlemelere zamanında uymak zorundadır.
Ulusal Katkı Beyanında, net sıfır emisyon hedefine yönelik ülkenin kalkınma öncelikleri ve özel koşulları dikkate alınacak ve bu kapsamda önlemler alınacaktır.
Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum ile ilgili gelişmeler, yıllık olarak İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından takip edilecektir.
Gerekli tedbirlerin alınması amacıyla kurumlar arası koordinasyonu sağlamak ve gelişmeleri izlemek için İklim Değişikliği Başkanlığı yetkili olacaktır.
Kamu kurumları ve diğer gerçek ve tüzel kişiler, kendi yetki ve sorumlulukları çerçevesinde plan ve projeler geliştirmek zorundadırlar.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, İklim Değişikliği Başkanlığı, düzenlemenin uygulanmasına ilişkin gereken bilgi ve belgeleri ilgili kişi ve kurumlardan talep edebilecektir.
İklim Değişikliği Başkanlığı, ihtiyaç duyduğu verileri Ulusal Coğrafi Bilgi Platformundan temin edecek ve bu verileri kamu kurumları ile paylaşacaktır.
Ulusal Katkı Beyanı çerçevesinde iklim değişikliği mücadele faaliyetleri detaylandırılmakta olup, sera gazı emisyonları, net sıfır emisyon hedefi ve ilgili strateji ve eylem planları doğrultusunda azaltılacaktır.
İlgili kamu kurumları, iklim değişikliğine uyumla ilgili planlama araçları ve risk analizlerini hazırlamak, uygulamak ve güncellemekle yükümlü olacaktır.
Çölleşme, erozyonla mücadele ve ağaçlandırma gibi faaliyetlerin yanı sıra tarım sektörünün sürdürülebilirliği ve gıda güvenliği hedefleri doğrultusunda gerekli tedbirler alınacaktır.
Kurum ve kuruluşların hazırladığı plan, program ve eylem belgeleri, yeşil büyüme hedefleri gözetilerek İklim Değişikliği Başkanlığı'nın belirlediği esaslara uygun olarak hazırlanacaktır.
İklim Değişikliği Başkanlığı, finansman kaynakları ve iklim değişikliği ile mücadele teşviklerine ilişkin düzenlemeleri geliştirmekle yetkili olacaktır.
Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) çerçevesinde, sera gazı emisyon izninin alınması zorunlu olacak ve iznin geçerliliği doğrultusunda belirli kriterler göz önünde bulundurulacaktır.
Karbon Piyasası Kurulu, çeşitli bakanlık temsilcilerinin yer aldığı bir yapıda oluşturulacak ve piyasa süreçlerini yönetecektir.
Ek olarak, sera gazı emisyonlarının takibine ilişkin yasaklara uymamak durumunda ağır idari para cezaları ve yaptırımlar uygulanacaktır.
Kanun, Türkiye'nin ilk iklim hukuku olarak çevre politikaları ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine önemli katkılar sağlamayı öngörmektedir.
