Çin Ticaret Bakanlığı, 9 Ekim tarihinde duyurulan ihracat tedbirlerinin uygulama tarihini 10 Kasım 2026'ya kadar ertelediğini açıkladı. Bakanlık, ulusal güvenlik açısından kritik olarak değerlendirilen bazı ham ve işlenmiş maddelerin ihracatına yönelik yeni kısıtlamalar getirmişti.
Nadir Toprak Elementleri Geniş Bir Ürün Yelpazesine Sahip
Söz konusu kısıtlamalar, özellikle elektrikli araçlar, akıllı telefonlar, uzay araçları ve silah sistemleri gibi ileri teknoloji ürünlerinin üretiminde gerekli olan nadir toprak elementleri ile bu elementlere bağlı üretim teknolojilerine odaklanmış durumda.
Nadir toprak elementlerinin çıkarılması, işlenmesi ve geri dönüşümü gibi süreçlerde kullanım kısıtlamaları uygulanırken, bu elementlerin üretildiği tesislerde montaj hatlarının kurulması, bakım ve güncelleme işlemlerinin yürütülmesi için gerekli teknolojilerin transferi de kontrol edilmekte.
Ayrıca, Çin'de nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı firmalara, hem sivil hem de askeri amaçlara yönelik ürünlerin ihracatı için lisans alma zorunluluğu getirildi. Buna ek olarak, Bakanlık, kritik mineraller listesini genişleterek, lityum iyon bataryalarda kullanılan ve süper sert metaller içeren bazı ürünlere de ihracat kısıtlaması uygulanacağını duyurdu.
ABD ve Çin Arasındaki Anlaşmazlıkların Ertelenmesi
Trump ve Şi zirvesinde, taraflar, son dönemlerde gerginliğe yol açan bazı ekonomik ve ticari anlaşmazlıkların karşılıklı olarak ötelenmesi konusunda mutabakata varmışlardı. ABD, 29 Eylül'de “varlık listesi” adı altında ihracat kontrolü uyguladığı uluslararası şirketlerin yüzde 50'den fazla pay sahibi olduğu ortaklıkların yaptırım kapsamını bir yıl erteledi. Bunun üzerine Çin de 9 Ekim'de nadir toprak elementleriyle ilgili ihracat kontrollerinin 1 yıl süreyle erteleneceğini bildirmişti.
Çin, Küresel Üretimin %69'unu Karşılıyor
Çin, ABD’nin çip sektörü gibi alanlarda getirdiği kısıtlamalara yanıt olarak, dünya genelindeki arzın büyük bir kısmını sağladığı nadir toprak elementleri üzerinde daha önce de çeşitli kısıtlamalar uygulamıştı. 17 farklı metal oksidi içeren nadir toprak elementlerinin yaklaşık %69’unu üreten Çin, bu işleme kapasitesiyle küresel pazarın %85’ine ulaşarak, ABD’nin teknoloji kısıtlamalarına karşılık ihracat kontrolleriyle etkisini artırmayı hedefliyor.
