İŞKUR, İkiz Dönüşümün İş Gücü Piyasasına Olan Etkilerini Araştırdı

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), ikiz dönüşüm sürecinin iş gücü piyasasında ihtiyaç duyulan meslek ve becerilere yönelik kamu kurumları, eğitim kurumları, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşların bilgilendirilmesine katkı sağlamak amacıyla “İkiz Dönüşümün İşgücü Piyasasına Etkileri” başlıklı bir araştırma gerçekleştirdi.

Araştırma, geçen yıl ağustos ve eylül aylarında 17 sektörden 14 binden fazla işletme ile yüz yüze ve çevrimiçi görüşmeler yapılarak ve 38 işletmeyle derinlemesine görüşülerek gerçekleştirildi.

Katılımcılara, “İkiz dönüşüm teknolojilerinin kullanım düzeyi nedir?”, “İşverenlerin ikiz dönüşüme bakış açısı nasıldır?” ve “İkiz dönüşüm teknolojilerinin iş gücü piyasasında talep edilen meslek ve beceriler üzerinde yapacağı değişiklikler neler olacaktır?” gibi temel sorular yöneltildi.

İŞLETMELERİN YÜZDE 98,4’Ü ROBOTİK KODLAMAYI KULLANMIYOR

Yapılan araştırmada, işverenlerin yüzde 23,3’ünün mobil pos cihazı, yüzde 15,2’sinin e-imza ve elektronik arşiv, yüzde 12,6’sının ise mobil uygulamaları kullandığı belirlendi. Bununla birlikte, işverenlerin yüzde 98,4’ü robotik kodlama uygulamalarından faydalanmadıklarını ifade etti.

İşverenlerin, iş süreçlerinde e-imza, elektronik arşiv ve mobil uygulamalara daha fazla önem verdikleri görüldü.

Yeşil dönüşüm uygulamaları açısından incelendiğinde, işletmelerin yüzde 22,7’sinin su tasarrufu önlemleri aldığı, yüzde 19’unun geri dönüşüm yaptığı, yüzde 18,1’inin plastik kullanımını azalttığı ve yüzde 11,8’inin atık ayrıştırma uygulamaları yürüttüğü tespit edildi.

İşverenlerin yüzde 95,4’ü enerji verimli binaların inşasını hiç uygulamadıklarını bildirdi.

Tehlikeli ve tehlikesiz atıkları ayıran işletme sahipleri, bu atıkları ısınma amaçlı kullandıklarını, plastik miktarını azalttıklarını, yağmur suyu depolama sistemleri kurduklarını, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri kullandıklarını ve çevre dostu ürünler üretme yollarını araştırdıklarını belirtti.

İŞVERENLERİN ÇOĞUNLUĞU DİJİTAL DÖNÜŞÜME UYUM SAĞLAYAMADI

Araştırma sonuçlarına göre işverenlerin yüzde 65,6’sı dijital dönüşüm uygulamalarını hiç kullanmadıklarını, sadece yüzde 0,02’sinin yüksek düzeyde uygulama gerçekleştirdiğini ifade etti.

Yine, işverenlerin yüzde 71,8’i yeşil dönüşüm uygulamalarını kullanmadıklarını belirtirken, sadece yüzde 0,3’ü bu alanda yüksek düzeyde aktive olduklarını söyledi.

Her iki dönüşüm uygulamalarını hayata geçiren işverenlerin oranı ise yüzde 85,9 olarak tespit edildi. Bu durum, ikiz dönüşüm süreçlerinin yalnızca dijital ya da yeşil dönüşümü kapsayabileceği ihtimaline de işaret ediyor.

Sonuçlar, işverenlerin yaklaşık yüzde 14’ünün hem dijital hem de yeşil dönüşüm süreçlerini aktif olarak yürüttüklerini göstermekte.

İKİZ DÖNÜŞÜME GEÇME NEDENLERİ

İkiz dönüşüm uygulamalarını benimsemeyen iş yerlerine bu durumu neden tercih etmedikleri sorulduğunda, işverenlerin yüzde 84,4’ü ikiz dönüşüme ihtiyaç duymadıklarını ifade etti. Bu cevabı, yüzde 13,1 ile bilgi eksikliği ve yüzde 11,1 ile teknik altyapı yetersizliği takip etti.

İşverenlerin karşılaştığı başlıca zorluklar arasında maliyet unsuru öne çıkarken, değişim ve dönüşüm karşıtlığı ile nitelikli iş gücü eksikliği ikinci sırada yer aldı.

İŞ YERLERİNİN İKİZ DÖNÜŞÜMÜ UYGULAMA SÜRELERİ

İkiz dönüşüm sürecinde olan iş yerlerine, ne kadar süredir yeşil ve dijital dönüşümde oldukları soruldu. Hem yeşil hem de dijital dönüşüm uygulayan 448 bin 788 iş yerinin yüzde 49’u bir yıldan az süredir dijitalleşme içinde olduklarını, yüzde 50,8’i ise aynı süre içinde yeşil dönüşüm politikalarını uyguladıklarını belirtti.

Yeşil ve dijital dönüşüm sürecinin ikiz dönüşüm adı altında toplanması durumunda, işverenlerin yüzde 57,4’ü ikiz dönüşüm uygulamalarını bir yıldan daha kısa sürede uyguladıklarını belirtirken, yüzde 27,5’i 1-3 yıl, yüzde 8,2’si ise 3-5 yıl, yüzde 7’si ise 5 yıldan fazla süreyle bu süreçten faydalandıklarını aktardı.

Bu veriler, ikiz dönüşümün hızla yayıldığını ve iş dünyasında bu konuda artan bir eğilim olduğunu göstermekte.

İkiz dönüşüm uygulamalarını 5 yıldan fazla yürütmekte olan işletmeler arasında, toptan ve perakende ticaret, imalat ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler ön plana çıkmaktadır.

Araştırmaya göre, katılımcı işverenlerin yaklaşık yüzde 85’i önümüzdeki 5 yıl içerisinde iş yerlerinde çeşitli seviyelerde hem dijital hem de yeşil dönüşüm uygulamalarının gerçekleşeceğini öngördü.

İKİZ DÖNÜŞÜMÜN MESLEKLERE ETKİSİ

<pAraştırmada, işverenlere ikiz dönüşüm teknolojilerinin artan kullanımıyla hangi meslek gruplarının azalabileceği soruldu. Sonuçlara göre, büro işçileri, abone işleri memurları, satış danışmanları, beden işçileri ve muhasebe elemanı gibi mesleklerde istihdam azalışı bekleniyor.

Öte yandan, dijital dönüşüme dair yazılım mühendisi, yapay zeka mühendisi ve veri analisti gibi mesleklere olan ihtiyacın artması öngörülmekte. Yeşil dönüşüm alanında da çevre mühendisi, geri dönüşüm işçisi ve enerji uzmanı gibi mesleklerde istihdam artışı yapılacağı ifade ediliyor.

İkiz dönüşüm sürecinde artması beklenen beceriler arasında dijital okuryazarlık, ikiz dönüşüm farkındalığı, adaptasyon ve esneklik gibi alanlar yer almakta. İşverenlerin yalnızca yüzde 1,8’i ilave istihdam sağlarken, işten çıkarma durumu ise yüzde 1 oranında gerçekleşti.

ÖNERİLER

Araştırmanın sonuç bölümünde bazı önerilere yer verildi. Kamu ve özel sektör işbirlikleri ile seminerler, web seminerleri ve dijital eğitim platformları aracılığıyla ikiz dönüşümün önemi anlatılmalı ve işverenler ile çalışanlar bilgilendirilmelidir.

Ayrıca, düşük farkındalık düzeyine sahip işverenler için kamu kurumları ikiz dönüşüm konusunda öncülük etmelidir. Politika yapıcılar, ikiz dönüşümü destekleyecek düzenlemeleri hayata geçirirken işletmelere destek olmayı da ihmal etmemelidir.

İkiz dönüşümün özendirilmesi ve yaygınlaştırılması için proje bazlı destekler sunulmalı; mevcut iş gücünün becerilerini geliştirmeye yönelik eğitim programları düzenlenmelidir. Eğitim müfredatları dijital ve yeşil dönüşüm odaklı olarak güncellenmelidir.